ĐÀO SÂU ĐẤT KIẾM SỐNG
Bạn,
Theo báo Thanh Niên, tại vùng ngoại thành TPSG, có khu rừng ngập mặn Cần Giờ, được ghi vào danh sách khu dự trữ sinh quyển thế giới. Từ năm 1997, uỷ ban thành phố Sài Gòn đã có quyết định cấm khai thác, buôn bán địa sâm (sâu đất) tại khu rừng này. Từ năm 2005 đến nay, việc cấm đào bắt và khai thác được thực hiện gắt gao hơn, nhưng nhiều dân nghèo ở địa phương vẫn lén lút đào bắt địa sâm, bán cho lái thương để mưu sinh. Báo Thanh Niên ghi nhận về tình trạng này qua đoạn ký sự như sau.
Những cây cuốc cán ngắn cuốc nhanh xuống mặt đất bùn rừng ngập mặn lật đất bùn lên. Sau nhát cuốc vừa đủ xuyên qua lớp bùn mặt pha chút cát, những con địa sâm (tên khác là cật đất, đồn đột, chặt khoai, sâu đất...) lộ lên trong khu rừng ngập mặn Cần Giờ, TP.SG.
Những bóng người săn địa sâm thấp thoáng sau hàng cây đước, bần... um tùm. Lớp đất bùn mặt bị cuốc lỗ chỗ như đám ruộng đang làm đất. Rễ cây bị phạm nham nhở lộ màu trắng tinh trên lớp bùn nâu. Nhiều cây đước con bị xới lên nằm chông chênh, trơ gốc... Đó là dấu vết để lại của những người đào địa sâm.
Đôi găng vải bó chặt bàn tay cầm cây cuốc cán ngắn, S., 22 tuổi, đang loay hoay cuốc bỗng biến sắc khi nhận ra sự xuất hiện của người lạ. Khi biết không có kiểm lâm, công an xã hay lực lượng giữ rừng, cậu ta mới lấy lại bình tĩnh: "Sợ lắm, phải lén lút, nếu bị bắt coi như đi toi một ngày công".Học chưa hết lớp 10 thì nghỉ, S. mưu sinh bằng việc đi đào địa sâm quanh năm ở khu dự trữ sinh quyển thế giới rừng ngập mặn Cần Giờ. Con địa sâm cỡ ngón tay út, thân hình trụ thon dạng ống, dính bùn nên có màu nâu hồng nhạt. Xách chiếc can 20 lít được cắt rộng miệng, S. vác cuốc vào rừng đào từ sáng đến xế chiều được 5-7kg địa sâm, bán cho "đầu nậu" với giá 17 ngàn đồng/kg.
Tại khu rừng ngập mặn, lớp bùn pha cát dưới tán rừng đước um tùm rất khó nhận biết chỗ nào có địa sâm, chỉ dân trong nghề mới biết. "Mặt bùn có ụ lên vài lỗ nhỏ, nếu nhìn kỹ sẽ thấy vòi nhỏ thò ra. Hầu như dưới mặt bùn chỗ nào cũng có địa sâm, nhận biết chỗ nào thì dễ, quan trọng là bắt được rồi có tránh được kiểm lâm hay không thôi", S. cho biết. Đào địa sâm bị cấm nên những người làm nghề săn địa sâm đôi khi phải vứt hết đồ chạy nhanh vào rừng sâu khi gặp lực lượng kiểm lâm. Nếu bị bắt, thường là họ bị tịch thu hết đồ nghề và số địa sâm đào được, cũng có khi bị phạt.
Bạn,
Cũng theo báo Thanh Niên, các nhà môi trường cho biết đối với rừng ngập mặn, địa sâm cũng giống như giun đất, làm lớp đất bùn tơi xốp tạo điều kiện cho lớp thực vật rừng phát triển. Địa sâm cũng nằm trong danh mục động vật rừng quý trên địa bàn TP.SG và bị cấm khai thác, sử dụng. Thế nhưng, hiện nay tình trạng đào sâm đất diễn ra hết sức phức tạp. Người dân đi đào sâm đất rồi mang sang Đồng Nai bán cho lái thương. Việc cấm đào bắt và mua bán sâm đất chỉ ở địa bàn TP.SG, còn việc mua bán sâm đất ở Đồng Nai thì công khai.