MÙA LEN TRÂU
Bạn,
Trong 12 con giáp, có lẽ trâu là con vật gần gũi, dễ thương nhất vì nó là biểu tượng của tính cần cù, chịu khó. Với người Việt Nam, con trâu gắn bó mật thiết đến đời sống, song hành với người nông dân và cánh đồng. Tuy nhiên, vài năm trở lại đây, máy cày đã đẩy bật con trâu ra khỏi đồng ruộng. Và hình ảnh những người chăn thuê trâu trong "Mùa len trâu" không còn thấy. Báo SGGP ghi nhận toàn cảnh về nghề chăn trâu ở miền Tây ngày xưa qua đoạn ký sự như sau.
Sau khi bộ phim "Mùa len trâu" của đạo diễn Nguyễn Võ Nghiêm Minh được khởi chiếu và thành công, phóng viên về Cà Mau đi tìm hình ảnh này nhưng không tìm được nữa. Theo nhiều nông dân cố cựu ở Cà Mau, từ sau mùa cấy đến mùa gặt là khoảng thời gian con trâu được phép nghỉ ngơi. Chủ trâu từ tứ xứ đưa chúng đến để hưởng thụ cỏ non, để bù đắp công sức sau một mùa cày và để lấy sức cho mùa cộ lúa.
Đạo diễn Võ Đắc Danh,người từng nổi tiếng với phim tài liệu về con trâu, nhớ lại: "Ở đây có những người chăn trâu chuyên nghiệp, mỗi người có thể lãnh chăn thuê một trăm, hai trăm con trâu tùy theo sức của mình. Chẳng hiểu từ khi nào và lý do gì, người ta gọi đó là mùa len trâu". Khi trâu đã nhập thành bầy, những con trâu đực bắt đầu nghinh chiến, chúng đấu nhau quyết liệt để giành ngôi vị cầm bầy. Lúc bấy giờ, người chăn trâu chỉ cần quản con trâu cầm bầy là quản được tất cả. Bản thân chúng cũng tự biết bầy đàn của mình là những con trâu nào để không lẫn lộn với những bầy trâu khác.
Khi gió bấc bắt đầu rao ngọn cũng là lúc trâu nhớ nhà, nhớ chủ, chúng ngơ ngác, ngóng trông rồi tự động tách bầy để lặn lội về quê. Người chăn trâu cực nhất là lúc ấy, phải cột dây mũi chúng vào cọc để chờ ngày chủ đến đón. Trong mối quan hệ giữa chủ trâu và người chăn trâu cũng có những quy định bất thành văn. Ví dụ như trâu chết do dịch bệnh hay do bom đạn chiến tranh thì chỉ cần báo ngay cho chủ biết mà không phải bồi thường. Công giữ mỗi con trâu trong một mùa được tính bằng lúa, nếu trâu bệnh sẽ bị trừ công và mùa sau họ giao cho người khác giữ. Có những chủ trâu tốt bụng, khi đến đón trâu về, họ tặng cho người chăn trâu áo quần và bánh mứt.
Bạn,
Báo SGGP ghi nhận rằng những chuyện kể ở trên đã chuyện của ngày xưa. Hiện tại, đàn trâu không còn dùng vào việc kéo cày, kéo xe như trước, nhưng nhiều nông dân vẫn muốn duy trì loại gia súc này , bởi con trâu gắn liền với nông thôn Việt Nam từ bao đời nay.