Trên địa bàn quận 11 thành phố Sài Gòn, có 1 xóm làm lồng đèn thủ công ở khu Phú Bình. phường 5. Những năm gần dây, lồng đèn giấy ép sản xuất bằng máy và lồng đèn Trung Quốc tràn ngập thị trường Sài Gòn đánh bạt lồng đèn thủ công của xóm lồng đèn này. Giờ đây, xóm dán lồng đèn vắng tanh, chỉ có một số ít gia đình cầm cự vì yêu nghề. Tin Tức diện báo ghi nhận toàn cảnh về xóm này qua đoạn ký sự như sau.
Đến với xóm làm lồng đèn thủ công khu Phú Bình, phường 5, quận 11 TPSG trong những ngày này, sự tất bật hối hả của "thời kỳ vàng son" nay đã hết, thay vào đó là một khu phố đa phần người dân nơi đây sống bằng nghề thủ công, chuyển đổi hình thức sản xuất hộ gia đình với bao niềm trăn trở. Những năm trở lại đây, làng nghề thủ công lồng đèn đang tàn lụi dần theo năm tháng. Lác đác chỉ còn vài gia đình sản xuất tại nhà. Xu hướng chuyển sang sử dụng lồng đèn giấy nhựa ép bằng máy đã dần thay thế. Mặt khác, lượng lồng đèn lớn từ Trung Quốc tràn vào thị trường lồng đèn Việt Nam, đánh dạt những lồng đèn bằng giấy kiếng lùi về sâu trong dĩ vãng và chỉ còn lại ở tâm thức về những con người một thời từng nhớ đến xóm nhỏ náo nhiệt này.
Chị Bùi Thị Xuân, 50 tuổi, một nghệ nhân làm lồng đèn, ngụ tại số 15A, khu Phú Bình, phường 5, quận 11 trầm ngâm: "Hết rồi thời lồng đèn giấy kiếng, chắc sang năm tôi không làm nữa vì nhu cầu của người dân về lồng đèn giấy kiếng còn sót lại thật hiếm hoi." Chị cho biết thêm, trong một mùa lồng đèn như thế khả năng như năm nay chị Xuân chỉ tiêu thụ được khoảng 1 ngàn cái. Trung bình mỗi cái bán giá từ 30 đến 40 ngàn đồng. Thấy vậy, chứ cả một mùa làm lồng đèn không có lời. Được biết, thời buổi hiện nay với công nghệ khá hiện đại nên việc sản xuất ra những mẫu mới không có gì là khó khăn như trước. Từ việc thiết kế, tạo mẫu đều qua máy vi tính. Tuy nhiên công đoạn sản xuất hàng loạt phải thao tác bằng tay, tỉ mỉ từng chi tiết. Từ việc sơn phết màu bảng thô lồng đèn cho đến tô vẽ đều phải làm thủ công để tăng sự khác biệt trên từng sản phẩm.
Vẫn còn đó xóm làm lồng đèn giấy kiếng và còn đó những nhân chứng sống qua bao nhiêu thập niên khi từng năm trăn trở cuộc sống của chiếc lồng đèn giấy. Thế nhưng, một thực tế không thay đổi "thời vang bóng" của xóm làm lồng đèn nay đã dần dần nhường bước, chuyển giao cho thế hệ lồng đèn thủ công, giấy ép và của cả hàng ngoại nhập từ Trung Quốc.
Bạn,
Tin Tức điện báo ghi nhận rằng sẽ còn hiếm những đứa trẻ, và sẽ đến lúc những đứa trẻ không còn biết đến chiếc lồng đèn dán giấy kiếng mà một thời làm say mê tuổi thơ nhất là lúc đón chờ đêm Trung Thu, mùa hội Trăng rằm tháng 8.