Bạn,
Theo báo Thanh Niên, trên địa bàn tỉnh Quảng Nam hiện có 350 ngôi nhà cổ nằm rải rác ở các làng quê, trong đó có những ngôi nhà được xem là cổ nhất Việt Nam, đang có nguy cơ đổ sập và điều đáng quan tâm hơn, là hàng trăm ngôi nhà đã bị tháo ra để những người săn lùng mua nhà cổ. Thanh Niên ghi nhận thực trạng này như sau.
Tại Quảng Nam, chủ nhân ngôi nhà được xem là một trong 4 ngôi nhà cổ nhất Việt Nam là cụ Nguyễn Huỳnh Anh (xã Tiên Cảnh, huyện Tiên Phước) cũng vừa tròn 100 tuổi. Cụ Anh kể về ngôi nhà hơn 155 tuổi của mình: "Ngôi nhà ni do cụ cố Cửu phẩm bá hộ Nguyễn Đình Hoằng xây dựng từ năm 1850. Nhà 3 gian, 2 chái, gồm 8 trụ cột cái và 8 cột quân theo phong cách "tam đại kẻ truyền" duy nhất tại Việt Nam. Các vì kèo được móc nối theo kết cấu giao duyên tam đoạn. Đầu, đuôi và bụng của mỗi vì kèo được chạm khắc hình lá cúc, hoa mai, lan, tùng... cách điệu và hình dơi, chim điểu... sắc nét, không hề giống bất kỳ ngôi nhà cổ nào ở Quảng Nam hiện còn...". Trong câu chuyện, cụ Anh bảo, lớp con cháu ai cũng khó khăn, nên nhiều hạng mục đang xuống cấp không được tu sửa. Nỗi lo khi mình nhắm mắt, cháu con có gìn giữ ngôi nhà của ông cha để lại" Nghĩ đến đó cặp mắt cụ đỏ hoe nhìn xa xăm về phía núi...
Cũng như ngôi nhà của cụ Anh, ngôi nhà cổ của ông Nguyễn Nho Phán (thôn Bồng Lai, xã Điện Minh, huyện Điện Bàn, Quảng Nam) là một trong những ngôi nhà cổ được xếp hạng di tích. Đây là ngôi nhà cổ tiêu biểu của những người thợ mộc Kim Bồng, Hội An dựng nên với kết cấu truyền thống hai gian, ba chái. Theo chuyên viên trường Đại học Nữ Chiêu Hòa - Nhật Bản khảo sát cách đây hơn 4 năm kết luận rằng: ngôi nhà này mang nét đặc trưng và dáng dấp của nhà cổ Huế. Nhưng lại có nét kiến trúc riêng vì ít chạm trổ cầu kỳ, đường nét hết sức tinh xảo. Hiện ngôi nhà đang bị hư hỏng nặng do thiên nhiên khắc nghiệt ở vùng đất lắm bão nhiều lũ này. Dẫu có nuối tiếc, và như có lỗi với cha ông, những chủ nhân của các căn nhà cổ hiện nay không còn con đường nào khác là bán những ngôi nhà cổ để xây dựng nhà bê tông. Suốt hơn một tháng trời phóng viên rong ruổi qua các làng quê Quảng Nam, từng chứng kiến những ngôi nhà cổ dột nát. Nhìn những trụ cột, vì kèo chạm trổ công phu bị nước mưa làm mục được che chắn bằng những tấm ni-lon, "Ngày mô cũng có người đến hỏi mua, để lại thì không có tiền sửa chữa. Đem bán thì sợ mắc tội với ông bà..." - ông Phạm Xuân Vinh, chủ ngôi nhà cổ ở Tam An, huyện Phú Ninh tâm sự.
Bạn,
Cũng theo báo Thanh Niên, hàng trăm ngôi nhà cổ như thế ở các vùng quê Quảng Nam giờ đây có cùng chung số phận "bỏ chủ mà đi", bởi do không tiền trùng tu sửa chữa, được những tay săn tìm nhà cổ tìm cách mua lại, đem về trùng tu và bán lại cho những người yêu nhà cổ.