Khi bốn chiếc phi cơ định mạng cất cánh sáng 9-11-2001, các Dân biểu Hạ Viện đang sẵn sàng để bàn thảo về dự luật 245, một dự luật sẽ cho phép những người định cư trái phép có thể xin thẻ xanh tại cơ quan di trú địa phương thay vì phải trở về nguyên quán và xin định cư tại toà tổng lãnh sự Hoa Kỳ. Dự luật này đã có nhiều hy vọng sẽ được thông qua dù bị một số bảo thủ chống.
Một tháng sau vụ khủng bố tại New York và Washington, nhiều người Hoa Kỳ, trong số này gồm nhiều cá nhân đã từng ủng hộ cho việc nới lỏng luật di trú, bây giờ đã thay đổi quan niệm của họ.Họ yêu cầu luật di trú phải được thắt chặt thay vì nới lỏng, và đòi hỏi câu trả lời của câu hỏi căn bản là: định cư tại Hoa Kỳ dễ dàng như thế nào và ai được quyền vào "
Theo những nhân viên thẩm quyền tại cơ quan di trú thì 16 trong 19 tên khủng bố liên quan đến việc tấn công hôm 9-11, đã tới Hoa Kỳ với chiếu khán hợp pháp. Một trong những tên khủng bố đã liên quan đến vụ đánh bom Trung tâm Thương mại Thế giới năm 1993 được hưởng quy chế thường trú hợp pháp bởi một đạo luật tương tự như 245.
Đối diện với hậu quả quá tang thương của sự dễ dàng tại biên giới và tương đối lỏng lẻo của chính sách về di trú, quần chúng tại Hoa Kỳ sẵn sàng truy lùng những người di dân bất hợp pháp. Quốc Hội cũng vậy. Cả hai viện quyết tâm ban hành một bộ luật di trú mới, gồm cả việc cho phép chính quyền giam giữ một nghi can di dân bất hợp pháp, nếu xét thấy nghi can này có thể làm phương hại đến nền an ninh quốc gia, trong 7 ngày mà không phải lập thủ tục truy tố. Sau một tuần, cơ quan liên hệ phải lập thủ tục truy tố nghi can hoặc trả tự do cho nghi can (trước đây, chính quyền chỉ có thể giữ một nghi can 24 giờ). Nghe qua, đạo luật này đi quá trớn so với những đạo luật trước ngày 9-11, nhưng xét cho kỹ, nó còn nhẹ hơn là việc giam giữ nghi can vô thời hạn theo lời đề nghị của Biện Lý John Ascroft, vì vậy, nó là sự dung hoà với những nhà hoạt động bảo vệ nhân quyền và cũng là một đạo luật mà những luật sư về di trú sẵn sàng chấp nhận.
Trong khi đó, những điều không chắc chắn càng ngày càng chồng chất. Có quá nhiều khía cạnh của đời sống sẽ bị ảnh hưởng bởi vấn đề di trú: trường học, lao động, sự liên hệ với hàng xóm…vân..vân…Tìm một phương cách khôn ngoan và hợp lý để bày tỏ sự quan ngại của chúng ta - cùng một lúc bảo vệ quốc gia của chúng ta - sẽ cần nhiều năm kiên nhẫn và chính sách ngoại giao cứng rắn. Dưới đây là một vài điểm điển hình:
Chiếu khán cho du học sinh:
Hơn 500,000 người sống trên đất Mỹ với chiếu khán dành cho du học sinh, một phương pháp được coi như dễ dàng nhất để vượt qua sự kiểm soát của sở di trú. Chúng ta có nên buộc những du học sinh này mang trong người một chứng minh thư đặc biệt hay không" Hay buộc họ phải lấy dấu tay cái, hoặc DNA, trước khi thi tuyển vào đại học" Có nên nghi ngờ khi một học sinh ngoại quốc ghi tên học nhưng không bao giờ có mặt" (Trường hợp sau này có thể đã xảy ra trong tháng trước : một du học sinh tên là Hani Hanjour được cấp chiếu khán để theo học Anh ngữ tại California nhưng không bao giờ có mặt. Hanjour đã xin chiếu khán tại Saudi Arabia, có cùng tên với một tên khủng bố ngày 9-11).
Những dự luật này có lẽ chẳng xa lắm. TNS Dianna Feinstein của California đã xin 32 triệu Mỹ kim để thành lập một hệ thống điện tử để kiểm soát tất cả du học sinh ngoại quốc. Hệ thống này trên lý thuyết đã được chấp thuận năm 1996, nhưng chẳng bao giờ được tiến hành.
Kiểm soát biên giới Hoa Kỳ-Canada:
Chúng ta có nên thắt chặt biên giới Hoa Kỳ - Canada không" Trước biến cố 9-11, trên 5 ngàn dặm đường chia đôi lãnh thổ Hoa Kỳ và Canada không được coi như là biên giới chút nào - nó được coi như một hình thức phô trương để làm tăng thêm cái cảm giác được du lịch "quốc tế" của du khách Hoa Kỳ. Nhưng sau vụ khủng bố, biên giới Hoa Kỳ và Canada đã mang một ý nghĩa khác và có một giá trị chính trị nặng ký hơn.
Vụ khủng bố 9-11 đã giúp Canada mở mắt để xem xét lại chính sách di trú buông thả của họ, mà nhiều người đã tranh luận, như là một lời mời những tên khủng bố có ý định xuôi nam vào đất Hoa Kỳ.
Trường hợp điển hình: Ahmed Ressam, 34 tuổi, quốc tịch Algery, sống tại Montreal, Canada định làm một chuyến du lịch sang Los Angeles, Hoa Kỳ cuối tháng 12. Y đã bị cảnh sát biên giới Mỹ bắt được với 118 cân thuốc nổ và 4 ngòi nổ trong cốp xe của y. Giới chức thẩm quyền tin rằng Ressam định đánh bom phi trường LAX để ăn mừng thiên niên kỷ.
Với cơn sốt chống khủng bố, nhiều sự tranh cãi liên quan đến biên giới Hoa Kỳ- Canada đã xảy ra trong tháng từ khi vụ khủng bố 9-11. Nhiều người Hoa Kỳ, viện dẫn với ít nhất là 5 tên nhóm khủng bố đã xâm nhập Hoa Kỳ qua ngõ Canada, đã đổ lỗi cho cảnh sát biên phòng và nhân viên sở di trú Canada là quá dễ dàng, không thể tha thứ. Nhiều người sống ở Washington cho rằng Canada là sự cản trở giữa Hoa Kỳ và một chính sách di trú hiệu quả. Có một dự luật đang được lưu hành tại D.C, sẽ tăng số cảnh sát biên phòng tại biên giới Hoa Kỳ- Canada lên gấp ba, nơi mà, theo như văn phòng biện lý, chỉ có khoảng 500 cảnh sát viên so với 9,000 cảnh sát viên cho biên giới Hoa Kỳ- Mễ Tây Cơ.
Biên giới phiá Nam:
Chỉ có vài tháng sau khi Tổng thống George W. Bush và Tổng thống Vicente Fox đã trao đổi về một chính sách nới lỏng biên giới Hoa Kỳ - Mễ Tây Cơ, và dường như cả cuộc bàn luận đã đi vào quên lãng.
Đối với Mễ Tây Cơ, vụ khủng bố 9-11 nghe như là một hồi chuông tử thần cho việc mở cửa biên giới. Tổng thống Fox, trong chuyến viếng thăm thân tình tuần trước, chưa kịp phủi bụi trên áo đã đưọc thông báo với một luận điệu không chắc chắn là bất cứ dự tính nào cho sự nới lỏng việc cấp chiếu khán lám việc hay cho du học sinh Mễ vào Hoa Kỳ dễ dàng đều không được trả lời. Chúng tôi phải xét lại vấn đề biên giới, một viên chức thẩm quyền đã nói thế với Tổng thống Fox, nhưng nó chẳng khác gì hơn là chúng tôi đã mường tượng từ đầu.
Nhiều người cho rằng chính sách toàn cầu hoá là một nạn nhân oan uổng của vụ khủng bố 9-11, và không đâu phải chịu ảnh hưởng nặng nề hơn Mễ Tây Cơ, khi tân Tổng thống Fox hứa với dân chúng một chính sách mới, một quan hệ mới với Hoa Kỳ, mà có lợi cả hai phía.
Những hoạt động kiểm soát tại biên giới Hoa Kỳ và Mễ Tây Cơ đã gắt gao hơn. Những bộ hành qua lại biên giới, ngày xưa chỉ phải trả lời vài câu hỏi thông thường, bây giờ có thể bị khám xét rất cẩn thận. Và bắt đầu từ Oct-01-2001, cơ quan di trú và nhập tịch bắt buộc các công dân Mễ Tây Cơ phải trình loại chiếu khán "laser" mới tại biên giới với hình ảnh và những dữ kiện cá nhân khác được đặt trong loại chiếu khán laser này.
Làm cách nào chúng ta chống đỡ một hệ thống đang bị thất bại "
Thay vì đẩy mạnh cho một hệ thống bén nhạy để thi hành các chính sách về di trú, nhiều người đã cổ động cho sự làm việc và liên hệ mật thiết hơn, gần gũi hơn (và nhiều ngân khoản hơn) giữa những đơn vị chống khủng bố của FBI, CIA và cảnh sát biên phòng INS. Hai trong số 19 tên khủng bố có tên trên danh sách "coi chừng" được loan tải trong nội bộ của các cơ quan tình báo; nhưng chẳng may, danh sách này đã không tới được tay của những cảnh sát biên phòng INS.
Một ý kiến đang được chuyển tới Washington là thành lập một "Vùng an ninh Bắc Mỹ"- một hàng rào dầy, cả về luật pháp lẫn hình thức, sẽ bao phủ toàn vùng Bắc Mỹ, gồm cả hai nước láng giềng Canada và Mễ Tây Cơ, điều này cũng sẽ thay đổi ý niệm về biên giới của Hoa Kỳ.
Chuyện này có thể xảy ra hay không" Chúng ta hãy chờ xem.
(Bài của By Jessica Reaves, TQSỹ dịch)
Gửi ý kiến của bạn
