WASHINGTON - Hàng triệu di dận bất hợp pháp tại Hoa Kỳ không đến bằng con đường vượt qua biên giới, nơi mà QH Hoa Kỳ chấp thuận cho dựng tường rào, và TT Bush đưa vệ binh quốc gia tăng cường cho lực lượng Biên Phòng. Sự thật ít được biết là gần 50% trong số 12 triệu ngoại kiều không giấy tờ hợp lệ tại Hoa Kỳ đã tới đây bằng 1 hình thức chiếu khán, và không về nữa. Nhà chức trách gọi thành phần này là những người cư trú "quá hạn". Ông Dean Boyd, phát ngôn viên của cơ quan Di Trú Và Cưỡng Chế Thuế Quan tại thủ đô Washintgon, nói "Đây là 1 vấn đề ở quy mô lớn".
Cuộc nghiên cứu trong tháng qua của Pew Hispanic Center (trụ sở Washington), chỉ ra rằng 45% số di dân bất hợp pháp là thành phần có chiếu khán hợp pháp nhưng lưu trú quá hạn. Điều này có nghĩa là các nhà chức trách không theo dõi vấn đề, không đối chiếu các thông tin về xuất và nhập.
Bà Ana Luisa nguyên là dân Mexico City hiện chung sống với chồng, con trai 13 tuổi và con gái 5 tháng tại Dallas. 2 đứa con tự động là công dân Hoa Kỳ ngay khi chào đời. Trước đây, bà vẫn trở về Mexico mỗi 6 tháng để làm thủ tục tái cấp chiếu khán, nhưng thôi từ 1 năm - nay, trở về thì không đuợc cấp chiếu khán mới.
Trả lời phỏng vấn điện thoại, bà nói tình trạng quá hạn của bà không hại ai, và bà giúp ích xã hội qua công việc tình nguyện tại 1 trường cấp 2. Trong năm 2005, Bộ ngoại giao Hoa Kỳ cấp gần 5.4 triệu chiếu khán tạm, gồm 17% là người Mexico - đa số chiếu khán tạm là vì mục đích du lịch, tìm hiểu thị trường và chữa bệnh. Dĩ nhiên, việc xin cấp chiếu khán tại Tòa ĐS Hoa Kỳ ở Mexico City là cả 1 thử thách: xếp hàng từ trước khi mặt trời mọc, trả lệ phí 100 MK để lấy hẹn, thu thập mọi bằng chứng về việc làm, tiền tiết kiệm, lý lịch gia đình và nguồn gốc ở cộng đồng.
Tuy vậy, phát ngôn viên Judith Bryan tại sứ quán cho biết khoảng 70% ứng viên được chấp thuận, vấn đề chính là có đủ những ràng buộc có thể chứng minh rằng ứng viên sẽ hồi hương.