MANILA (KL) - Tin của Reuters - Các quốc gia Á châu, hầu hết nhìn một cách trung lập trong vụ xa cách Trung-Mỹ, đã cảm thấy nhẹ nhõm ngày thứ năm khi phi hành đoàn Hoa kỳ rời khỏi Trung quốc sau 11 ngày giam giữ.
Vào chiều thứ năm, phi hành doàn Hoa kỳ đã tới thẳng bộ tư lệnh chỉ huy khu Thái Bình Dương của Hoa kỳ tại Hawaii.
Mặc đầu phi hành đoàn dược phóng thích, các bài bình luận vẫn giữ tít hàng đầu về bất cứ sự căng thẳng leo thang nào giữa hai đối thủ to lớn này, bài bình luận đã cho biết vấn đề này còn xa mới giải quyết được, trong đó đã bàn về vấn đề phân hóa trong các phi vụ thám sát của Hoa kỳ gần Trung quốc.
"Chúng tôi rất vui mừng. Đặc biệt chúng tôi hoan nghênh sự kiện Trung quốc đã có quyết định dựa trên quan điểm nhân đạo," theo như phát ngôn viên Yasuo Fukuda của chính phủ Nhật Bản đã nói ra trong một cuộc họp báo.
Thủ tướng Thaksin Shinawatra của Thái Lan đã cho các ký giả báo chí biết, việc chấm dứt đối nghịch sẽ là điều lạc quan để ổn định trong vùng này.
"Hoa kỳ là một nền kinh tế lớn nhất của cả thế giới, Hoa kỳ đang cho khôi phục lại hòa bình và duy trì vai trò ngăn ngừa hành động bắt nạt hay áp bức…Nếu thế giới được hòa bình, nó là sự có lợi cho tất cả các quốc gia trong vùng này."
"Trung quốc và Hoa kỳ cả hai hiện nay đều là những đồng tốt của các quốc gia tại vùng Đông Nam Á," theo như phát ngôn viên Pradap Pinulsonggram ủa bộ ngoại giao Thái đã cho báo chí biết. "Sự phóng thích này là một dấu hiệu tốt, đôi bên có thể tiến tới sự giải hòa ngay."
Các quốc gia trong vùng Đông Nam Á và lân cận đã công khai đứng trung lập sau khi chiếc phi cơ thám sát của Hoa kỳ đã đụng vào phi cơ chiến đấu F-8 của Trung quốc trên vùng biển Nam Hải ngày 1 tháng tư và buộc phải đáp xuống căn cứ không quân trên đảo Hải Nam.
Ngay như Phi Luật Tân là quốc gia có thỏa ước phòng thủ với Hoa kỳ và dựa nặng nề vào Washington về các nhu cầu thiết yếu về an ninh, quốc gia này cũng tránh chuyện xé ra của hai bên.
"Rất hiếm có các quốc gia khác can thiệp khi hai con voi đồ sộ đang bới đất hắt vào nhau," theo như Tổng thống Gloria Macapagal Arroyo của Phi Luật Tân đã nói ra trong tuần lúc sự căng thẳng đang lên.
Trung quốc đã có quyết định thả 24 đoàn viên trên chiếc phi cơ do thám EP-3 của Hoa kỳ sau khi chấp nhận một lá thư hối tiếc, không hẳn hoàn toàn xin lỗi từ phía Hoa kỳ.
"Khi Trung quốc đã quyết định thả đoàn viên của chiế cphi cơ Hoa kỳ, những ai từng có ấn tượng tốt với Trung quốc đã thở ra cái phào, cho rằng Bắc Kinh đã làm một việc đúng," theo như nhựt báo China Times của Đài Loan đã cho biết.
Đài Loan đã từng bị Bắc Kinh gạt bỏ, coi như một tỉnh phản loạn của Trung quốc, chịu đau thương hầu hết bất cứ sự phản đối dữ dội nào của sự xa cách này. "Những ai thù nghịch với Trung quốc không có thể nào nhịn được, nhưng thừa nhận những gì mà Bắc Kinh đã làm xong," theo như báo China Times đã cho biết.
Nhưng các nhà bình luận đã chỉ cho thấy cái khó khăn ngầm nằm phía trước trong quan hệ Trung-Mỹ trong đó chính là chiếc phi cơ vẫn còn nằm tại đảo Hải Nam, còn quyết định của Hoa kỳ còn đang chờ trong tháng này về vụ Đài Loan yêu cầu Hoa kỳ bán cho vũ khí tối tân.
Vũ khí loại này cũng nằm trong dự án của ông Bush cho phòng thủ Hoa kỳ bằng hỏa tiễn. "Vấn đề bán vũ khí tối tân cho Đài Loan, đề xuất phòng thủ Hoa kỳ bằng hỏa tiễn tuy hai mà một dần nổi ra, những sự kiện này đặt ra một sự thử thách thực sự về các quan hệ Trung -Mỹ," theo như tờ báo Apple Daily đã cho biết.
Tờ báo Ta Kung Pao được Bắc Kinh trợ cấp cho xuất bản tại Hong Kong, bài bình luận trên tờ báo này đã cho biết, vụ phi cơ do thám còn lâu mới chấm dứt.
"Chính quyền Trung quốc và công dân Hong Kong yêu cầu người Hoa kỳ phải nhận trách nhiệm về vụ xẩy ra này đối với nhân dân Trung quốc và ngưng gửi các phi cơ bay gần vùng biển với mục đích tình báo và có biện pháp thực tế và hữu hiệu để ngăn ngừa những vụ xẩy ra tương tự," theo như tờ báo này đã cho biết.
Hoa kỳ đã cho biết Hoa kỳ không có ý định để cho ngưng các phi vụ thám sát trong vùng này, vì các phi vụ này là phần nằm trong chiến luợc giữ an ninh của Hoa Kỳ. Cố vấn an ninh Condoleeza Rice của Hoa kỳ đã nói rõ ràng thái độ đó ngày thứ năm.
"Chúng tôi mừng rỡ để đàm luận với chính quyền Trung quốc làm thế nào chúng tôi có thể tránh một tai nạn rủi ro như thế trong tương lai. Chúng tôi sắp sửa phải tiếp tục để làm cái gì thực hữu hiệu cho chiến lược an ninh quốc gia của chúng tôi, chúng tôi sắp sửa tiếp tục để làm việc này cho xong," theo như bà Rice đã nói trong chương trình "Good Morning America" của đài ABC.
Công tác thám sát là công tác quan trọng cho các đồng minh của Hoa kỳ nằm trong vùng này, vì e rằng có sự tranh chấp leo thang với Trung quốc về quần đảo Trường Sa, nơi có một hòn đảo san hô có nhiều dầu nằm trong biển Nam Hải mà Việt Nam, Brunei, Mã Lai, Phi và Đài Loan đã lên tiếng có chủ quyền toàn thể hay một phần của quần đảo này
"Phi Luật Tân dựa rất nhiều vào tin tức tình báo của Hoa kỳ. Hiện nay dàn radar riêng của chúng tôi không bao được hết," theo như lời của Alexander Magno, một nhà phân tích chính trị của Phi Luật Tân nằm tại thủ đô Manila.
Trong khi thả phi hành đoàn Hoa kỳ đã đánh dấu một sự giao tiếp nằm trong chướng ngại ngoại giao quan trọng, nguyên vụ xẩy ra này sẽ không thay đổi chính trị địa dư trong vùng này, theo như lời của Andy Ho, một nhà bình luện chính trị tại Hong Kong.
"Nhật Bản đang ngại Trung quốc trả thù, Đài Loan lo lắng không biết Trung quốc lấn chiếm lúc nào đây, các quốc gia trong vùng Đông Nam Á đang lo ngại mãnh hổ Trung quốc thức giấc, Trung quốc lại sợ sự có mặt của Hoa kỳ tại Á Châu, tất cả vẫn nằm yên đó và không có thay đổi," theo như lời của ông Andy Ho.
"Còn nhiều cuộc đàm phán giữa Bắc Kinh và Washington về các chiếc phi cơ bay gần vùng biển của Trung quốc. Cuối cùng cũng chẳng có gì thay đổi. Do thám sẽ cứ tiếp tục do thám. Trung quốc vẫn phải tiếp tục để đưa ra thêm nhiều bạch thư nữa."
Gửi ý kiến của bạn
