Sơ lược về vụ kiện WJC-UMASS: Ông Nguyễn Hữu Luyện là người đứng đầu nộp đơn tố cáo sự kỳ thị cuœa ĐH UMASS (vào năm 2000), vì ông cho rằng đại học UMASS đã không phổ biến đúng cách bản thông báo tuyển người (trong cộng đồng người Việt hải ngoại có cơ hội làm việc tại WJC) và hơn thế Đại Học MASS tại Boston đã mướn 2 học giả Việt Nam CS đến nghiên cứu tại WJC thuộc trường này. Trung Tâm WJC Chuyên Về Nghiên Cứu Chiến Tranh và Hậu Quả Xã Hội. Hiện nay họ đang tiến hành một cuộc nghiên cứu có liên quan đến người Việt tị nạn tại Hoa Kỳ.
Sau nghi thức chào cờ khai mạc, người điều khiển chương trình giới thiệu quý vị trong ban tổ chức và quý vị lãnh đạo Cộng Đồng Người Việt tại Massachussetts gởi lời chào mừng và chúc mừng đại hội. Ngay sau đó ông Nguyễn Hữu Luyện tường trình đến cử tọa những chi tiết quan trọng của vụ án WJC - UMASS. Theo dõi dọc theo chiều dài của bài nói chuyện, người ta nhận thấy một điều rất quan trọng mà ông Luyện đang theo đuổi, đó là: Từ chối tất cả những công trình trong gần 2 năm qua đã được soạn thảo bởi những nhà nghiên cứu đến từ Hà Nội. Vì theo suy ly,ù đã không chấp nhận những nhà nghiên cứu này thì không thể nào chấp nhận những công trình của họ. Và tuyệt đối không chấp nhận những người CS viết về người tị nạn CSVN.
Thành phần nguyên đơn hiện diện tại Đại Hội Yểm Trợ Vụ Kiện Chống Trung Tâm William Joiner thuộc Đại Học Massachussetts: gồm có Nhà Báo Tạ Thành Quang, Nhà Văn Phan Nhật Nam, LS Nguyễn Văn Chức, Đại Sứ Bùi Diễm, Ký Giaœ Nguyễn Tú, Tiến Sĩ Nguyễn Thanh Liêm (Nguyên Thứ Trươœng Bộ Giáo Dục VNCH), và Tiến Sĩ Vương Ý Như. Ghi nhận đặc biệt trong hàng Chuœ Tọa Đoàn ngoài ông Chuœ Tịch Cộng Đồng tại Massachussetts - Phạm Ngọc Toàn chúng tôi thấy có, Đại Tá Bùi Hợp Chuœ Tịch Cựu Tù Nhân CT. Ngoài ra trên hàng ghế danh dự còn có: Ngục Sĩ Nguyễn Chí Thiện, Thiếu Tướng Lê Minh Đaœo, Ông Đoàn Hữu Định (Liên Hội Cựu Chiến Sĩ VNCH tại HTĐ) và quý vị lãnh đạo tinh thần cuœa các tôn giáo.
Buổi đại hội kéo dài trong bầu không khí đồng thuận cuœa mọi giới. Cuối chương trình, sau nhiều bài nói chuyện cuœa quý vị Nguyên Đơn và quý quan khách, là tiết mục gây quyœ pháp lý để tiếp tục vụ kiện. Theo một nguồn tin thông thạo, tài phí cho vụ kiện có thể lên đến caœ 100 ngàn Mỹ Kim. Sơ kết tại đại hội trước khiđại hội bế mạc., BTC cho biết đã nhận được sự yểm trợ trên 3000 Mỹ Kim từ các nhân sĩ trước khiđại hội bế mạc.
Cùng ngày vào lúc 10 giờ sáng 26/8/2001, tại Văn Phòng Luật Sư James Keane, số 2 Church Ct thành phố Charlestown - Boston. một buổi họp báo cuœa LS Keane và đông đaœo giới truyền thông người Việt đến từ khắp nơi tại Hoa Kỳ và Âu Châu (Pháp). Ghi nhận có caœ Little Saigon TV, RFA, Việt Nam Quê Hương Mến Yêu Radio (CA), Washington Vietnamese TV, VANN, Phát Thanh Tiếng Nói Haœi Ngoại, và rất đông đại diện các tuần báo đến từ Georgia, Hawaii, Colorao, New York, New Jersey, Washington State, Minnesota, Virginia, Massachussets, Connecticut, Texas, New Hampshire, Maryland, Florida, California, Arizona, Pennsylvania . . .
Sau đây là chi tiết cuộc phỏng vấn Luật Sư Keane tại buổi họp báo do Lữ Anh Thư - Vietnamese American News Networks thực hiện.
Lữ Anh Thư: Kính thưa Luật Sư, nguyên tắc pháp lý của vụ kiện này (WJC) dựa trên căn bản là sự kỳ thị, bất công trong các điều kiện ứng tuyển chứ không phải vì họ là không có kinh nghiệm tị nạn để viết về ngườØi tị nạn"
LS Keane: Thưa cô đây là một vụ kiện thuộc loại "class action". Vụ kiện dựa trên sự bất công vì theo như tài liệu có được, dấu bưu chính trên bức thư WJC đề ngày 1/4/2000 và hạn định nộp dơn là1/31/2000. Đồng thời, WJC đã không phổ biến cho cộng đồng Việt Nam về chương trình nghiên cứu, kinh nghiệm hay khả năng cần thiết, về điều kiện ứng cử và tuyển cử. Song song với việc đó, một trong 2 người học giả chuyên về cổ ngữ việt nam của thế kỹ 14, 15, chứ không phải là về khoa học xã hội để có thể làm nghiên cứu. Những người của chúng ta có kinh nghiệm nhiều hơn. Chưa kể là một người từ xứ CS có thể ra ngọai quốc một cách tự do trong khi thân nhân còn kẹt lại VN sẽ không thể nghiên cứu một cách khách quan. Cho một công trình nghiên cứu có tính cách khoa học gía trị, sự khách quan là một điều không thể thiếu.
Lữ Anh Thư: Vụ kiện này sẽ đem lại cho người Việt tị nạn điều thắng lợi gì" Chận đứng được sự hợp tác, làm việc của 2 học giả CSVN (VC) hay là được bồi thường thiệt hại"
LS Keane: Tùy theo quyết định của MA Commission Against Discrimination, họ có thể quyết định đình chỉ mọi sinh họat nghiên cứu (injunction) hoặc là bồi thường thiệt hại (damage). Họ có thể buộc WJC phải làm lại từ đầu. Tuy đây là một chương trình nghiên cứu riêng, nhưng vì U Mass là trường đại học công lập nên chương trình nghiên cứu được coi như một việc làm chung.
Lữ Anh Thư: Dạ thưa ông còn vấn đề lệ phí và thù lao cho vụ án này thì sao"
LS Keane: Tôi chỉ nói chuyện lệ phí với thân chủ (12 người nguyên đơn), dĩ nhiên đòi hỏi nhiều công việc thì sẽ tốn nhiều.
Lữ Anh Thư: ông có thể cho biết "Probability" xác suất để thắng kiện là bao nhiêu và vụ kiện có thể kéo dài dến bao lâu"
LS Keane: Tôi khá tin tưởng vào sự thắng lợi (reasonably confidence). Vụ kiện này có thể kéo dài từ vài tháng đến một năm. Ghi nhận, cho đến khi có "hearing", WJC vẫn có thể tiếp tục dự án, mà nguyên đơn không thể làm gì được.
Lữ Anh Thư: Nếu WJC đã phổ biến những nghiên cứu của 2 học giả CSVN và tòa thấy nguyên đơn có lý và đúng. Có thể nào họ thâu hồi lại những tài liệu đã phổ biến hay chận WJC phổ biến những tài liệu đó trong tương lai"
LS Keane: Một khi WJC đã phổ biến kết quả khảo cứu của họ thì không thể thâu hồi lại được (Prior Restraint is unheard of). Vì vậy tốt hơn hết là phải vô hiệu hóa kết quả nghiên cứu trước khi phổ biến.
Lữ Anh Thư: Tuy ông Kevin Bowen tuyên bố trên báo East Asian Economic Review (số 20 tháng 11 năm 2000), là Hoàng Ngọc Hiến là đảng viên CS, nhưng trong website của WJC, ông ta kết tội Nguyễn Hữu Luyện là đã phao tin thất thiệt về việc Hoàng Ngọc Hiến là đảng viên CSVN. Kevin Bowen đã không nói đúng sự thật.
LS Keane: Tôi xin ghi nhận điều này.