BAGHDAD -- Tin báo Le Monde cho biết hai tháng rưởi sau ngày thất trận, thành Baghdad lọt vào tay Liên quân do Mỹ lãnh đạo, quân đội Iraq đã thắng Mỹ lần đầu trong trận chiến hợp pháp và công khai bằng cách biểu tình đòi hỏi. Quân nhân Iraq từ nay được trả lương như các công chức cũ khác trong chánh quyền của Ô. Hussein đã bị lật đổ.
Cuộc biểu tình đấu tranh của quân nhân Iraq bắt đầu khi người đại diện chánh quyền Iraq hậu Hussein ra lịnh đóng cửa văn phòng Bộ Quốc phòng của Ô. Hussen. Cựu quân nhân Iraq bắt đầu giương cao biểu ngữ biểu tình trên đường phố Baghdad, có hai người chết, một do quân Mỹ bắn vì không tuân lịnh, vượt qua rào cấm.
Chánh quyền quản nhiệm của Ô Bremer nhượng bộ và giải quyết yêu sách của số quân nhân cũ biểu tình. Theo đó, từ 200 ngàn đến 250 ngàn người quân nhân Iraq được phụ cấp, số tiền sẽ tính toán sau tùy mức độ. Việc thanh toán thực hiện trong vòng 3 tiuần lễ, bắt đầu vào ngày 14 tháng 7. Bù vào đó những người được hưởng phải cam kết "từ bỏ ý thức hệ đảng Baath và bạo lực."
Quyết định có vẻ tình thế đó, duới cái nhìn của nhiều người tưởng đâu nhà cầm quyền quản nhiệm do Mỹ lãnh đạo, và chánh quyền My ở Washington, không có kế hoạch dài hạn trong việc tái thiết Iraq, chỉ giải quyết chiến thuật, chớ không có giải pháp chiến lược. Tùy tình hình, tùy hoàn cảnh hàng ngày mà giải quyết. Nhưng xét bề sâu và dài hạn việc làm đó là cả một việc làm có tiùnh toán kỹ về chánh trị kinh tế, văn hoá và dân tâm. Quân đội Iraq gồm 500 ngàn người nuôi sống 10% dân số Iraq. Cúp nguồn sống là lương bổng và phụ cấp của một bộ phận lớn nhơn dân Iraq như vậy bằng cách đuổi họ là việc làm dể nhưng tai hại. Nhứt định sẽ sanh nhiều chuyện trong chánh trị và xã hội. Việc tiểu trừ tàn quân, tàn đảng trung thành với Ô, Hussein khó mà thành công với lực lượng ngoại nhập Anh Mỹ. Sự có mặt của quân nhân, công chức cũ chế độ cũ là yếu tố cần thiết trong công tác tiểu trừ này.
Thu dụng lại họ, và tạo điều kiện cho họ sống có nhiều cái lợi. Một, họ sẽ giao nạp lại vũ khí thời Hussein đã giao cho họ mang về nhà để trà trộn vào nhân dân. Hai, không ai biết tàn quân, tàn đảng Baah hơn họ. Vấn đề là tổ chức kiểm soát sư trung thành của ho khi sữ dụng.
Những vị chỉ huy hành quân quân sư ở Iraq biết rõ điều đó hơn Ô. Bremer. Nên Tư Lịnh Sư Đoàn 3 Bộ binh Mỹ khi hành quân đã trình bộ QP và được chấp thuận trả một số tiền trợ cấp cho quân nhân Iraq chịu buông súng giải ngũ, trở về có vốn làm ăn. Kế hoạch của Sư doàn 3 làm rất nhuyển, trả tiền từø sĩ quan, đến hạ sĩ quan và binh sĩ nên kiểm soát tương đối thành công số người nàỳ và đem lại an bình cho thành phố Falloujah khu chiến thuật thuộc trách nhiệm của sư đoàn. Mô hình này được Ô. Bremer và người phụ tá quân sự của Oâng đánh giá cao và đem ra áp dụng trong cuộc dàn xếp với số quân nhân biểu tình ở Thủ đo Baghdad. Phụ tá quân sự của Ô. Bremer tuyên bố phá vỡ tổ chức quân đội độc tài bằng cách "thay thế bởi một tổ chức quân đội thích hợp cho một đất nước dân chủ." Mỹ có kế hoạch giúp cho Iraq thành lập một quân đội váo khảng 40 ngàn người trong vòng 2 năm, sư đoàn đầu 12 ngàn người "sẽ được huấn luyện trong vòng 1 năm." Việc tuyển dụng sẽ bắt đầu trong mấy ngày tới, số quân nhân sẽ cho xen kẻ trong đơn vị giữa những người còn tại ngũ tới gìờ chót và những người đào ngũ, đào tỵ trước đây vì bất đồng chánh kiến với chế độ Hussein.
Ngoài quân nhân, công chức của chế độ cũ cũng biểu tình và đưọc giải quyết tương tư. Vấn đề con người của chế độ cũ để lại đóng một vai trò không nhỏ trong việc tái thiết và ổn định Iraq. [Nếu CS thì rất dễ, làm một cái rẹt, đem đi bỏ tù cải tạo hay đuồi đi vùng kinh tế mới là xong như khi tóm thâu được VNCH. Mỹ khác, không giải quyết như độc tài CS được] . Vì đây là vấn đề của nhân dân mà chánh quyền tương lai là chánh quyền dân chủ tức của dân, vì dân, do dân. Chỉ có một điều kiện Mỹ dứt khoác không nhượng bộ, là không cho Đảng Baath ngo ngoe nữa. Dù nhẹ tay với quân nhân và công chức của chế độ cũ, Mỹ hết sức chú ý thanh lọc không cho cán bộ đảng Bath lọt vào chánh quyền mới. Người ta còn nhớ Mỹ để cho 1 đại tá cảnh sát trở lại tiếp ổn định trật tự nhưng quyết liệt không cho một đảng viên Baath làm khóm trưởng.
Cuộc biểu tình đấu tranh của quân nhân Iraq bắt đầu khi người đại diện chánh quyền Iraq hậu Hussein ra lịnh đóng cửa văn phòng Bộ Quốc phòng của Ô. Hussen. Cựu quân nhân Iraq bắt đầu giương cao biểu ngữ biểu tình trên đường phố Baghdad, có hai người chết, một do quân Mỹ bắn vì không tuân lịnh, vượt qua rào cấm.
Chánh quyền quản nhiệm của Ô Bremer nhượng bộ và giải quyết yêu sách của số quân nhân cũ biểu tình. Theo đó, từ 200 ngàn đến 250 ngàn người quân nhân Iraq được phụ cấp, số tiền sẽ tính toán sau tùy mức độ. Việc thanh toán thực hiện trong vòng 3 tiuần lễ, bắt đầu vào ngày 14 tháng 7. Bù vào đó những người được hưởng phải cam kết "từ bỏ ý thức hệ đảng Baath và bạo lực."
Quyết định có vẻ tình thế đó, duới cái nhìn của nhiều người tưởng đâu nhà cầm quyền quản nhiệm do Mỹ lãnh đạo, và chánh quyền My ở Washington, không có kế hoạch dài hạn trong việc tái thiết Iraq, chỉ giải quyết chiến thuật, chớ không có giải pháp chiến lược. Tùy tình hình, tùy hoàn cảnh hàng ngày mà giải quyết. Nhưng xét bề sâu và dài hạn việc làm đó là cả một việc làm có tiùnh toán kỹ về chánh trị kinh tế, văn hoá và dân tâm. Quân đội Iraq gồm 500 ngàn người nuôi sống 10% dân số Iraq. Cúp nguồn sống là lương bổng và phụ cấp của một bộ phận lớn nhơn dân Iraq như vậy bằng cách đuổi họ là việc làm dể nhưng tai hại. Nhứt định sẽ sanh nhiều chuyện trong chánh trị và xã hội. Việc tiểu trừ tàn quân, tàn đảng trung thành với Ô, Hussein khó mà thành công với lực lượng ngoại nhập Anh Mỹ. Sự có mặt của quân nhân, công chức cũ chế độ cũ là yếu tố cần thiết trong công tác tiểu trừ này.
Thu dụng lại họ, và tạo điều kiện cho họ sống có nhiều cái lợi. Một, họ sẽ giao nạp lại vũ khí thời Hussein đã giao cho họ mang về nhà để trà trộn vào nhân dân. Hai, không ai biết tàn quân, tàn đảng Baah hơn họ. Vấn đề là tổ chức kiểm soát sư trung thành của ho khi sữ dụng.
Những vị chỉ huy hành quân quân sư ở Iraq biết rõ điều đó hơn Ô. Bremer. Nên Tư Lịnh Sư Đoàn 3 Bộ binh Mỹ khi hành quân đã trình bộ QP và được chấp thuận trả một số tiền trợ cấp cho quân nhân Iraq chịu buông súng giải ngũ, trở về có vốn làm ăn. Kế hoạch của Sư doàn 3 làm rất nhuyển, trả tiền từø sĩ quan, đến hạ sĩ quan và binh sĩ nên kiểm soát tương đối thành công số người nàỳ và đem lại an bình cho thành phố Falloujah khu chiến thuật thuộc trách nhiệm của sư đoàn. Mô hình này được Ô. Bremer và người phụ tá quân sự của Oâng đánh giá cao và đem ra áp dụng trong cuộc dàn xếp với số quân nhân biểu tình ở Thủ đo Baghdad. Phụ tá quân sự của Ô. Bremer tuyên bố phá vỡ tổ chức quân đội độc tài bằng cách "thay thế bởi một tổ chức quân đội thích hợp cho một đất nước dân chủ." Mỹ có kế hoạch giúp cho Iraq thành lập một quân đội váo khảng 40 ngàn người trong vòng 2 năm, sư đoàn đầu 12 ngàn người "sẽ được huấn luyện trong vòng 1 năm." Việc tuyển dụng sẽ bắt đầu trong mấy ngày tới, số quân nhân sẽ cho xen kẻ trong đơn vị giữa những người còn tại ngũ tới gìờ chót và những người đào ngũ, đào tỵ trước đây vì bất đồng chánh kiến với chế độ Hussein.
Ngoài quân nhân, công chức của chế độ cũ cũng biểu tình và đưọc giải quyết tương tư. Vấn đề con người của chế độ cũ để lại đóng một vai trò không nhỏ trong việc tái thiết và ổn định Iraq. [Nếu CS thì rất dễ, làm một cái rẹt, đem đi bỏ tù cải tạo hay đuồi đi vùng kinh tế mới là xong như khi tóm thâu được VNCH. Mỹ khác, không giải quyết như độc tài CS được] . Vì đây là vấn đề của nhân dân mà chánh quyền tương lai là chánh quyền dân chủ tức của dân, vì dân, do dân. Chỉ có một điều kiện Mỹ dứt khoác không nhượng bộ, là không cho Đảng Baath ngo ngoe nữa. Dù nhẹ tay với quân nhân và công chức của chế độ cũ, Mỹ hết sức chú ý thanh lọc không cho cán bộ đảng Bath lọt vào chánh quyền mới. Người ta còn nhớ Mỹ để cho 1 đại tá cảnh sát trở lại tiếp ổn định trật tự nhưng quyết liệt không cho một đảng viên Baath làm khóm trưởng.
Gửi ý kiến của bạn
