405 Người Hmong Đầu Hàng, Sau 30 Năm
BANGKOK (AP) -- Một di sản Cuộc Chiến Việt Nam đã bước ra từ rừng già xứ Lào hôm Thứ Tư, khi hàng trăm người sắc tộc thiểu số Hmong ra đầu hàng chính phủ CS Lào sau nhiều thập niên lẩn trốn trong rừng.
Nhóm mới ra đầu hàng là một phần mới nhất từ đaọ binh du kích từng giúp chính phủ Mỹ cho tới khi Mỹ rời bỏ vùng Đông Dương năm 1975.
Vị tư lệnh đơn vị ra hàng tên là Moua Tua Ter, đi cùng với 405 người -- hầu hết là trẻ em -- ra làng Ban Ha, huyện Phoukout, trứơc khi trở lại vào rừng cùng với vài du kích bên cạnh, theo lời ủy ban Fact Finding Commission, một tổ chức vận động tại Mỹ để đòi công nhận công sức thời chiến của dân Hmong.
Nhóm người Hmong hôm Thứ Tư trông “rất là đói và mệt mỏi,” theo lời ủy ban này trong một e-mail gửi ra, và dân làng đã làm bữa ăn với gạo và thịt heo cho họ,
Nhóm hàng trăm người đầu hàng lộ vẻ lo sợ, khi 50 chiến binh của chính phủ CS Lào tới vài giờ sau khi họ ra hàng, và quân lính buộc dân Hmong tách ra khỏi dân làng.
Nhóm Hmong bị đưa lên 5 quân xa và lính nói rằng họ được chở tới thủ phủ huyện, nơi có một trại lính.
Người Hmong đã giúp lính Mỹ suốt Cuộc Chiến VN, thu thập tin tình báo taị Lào, ngăn chận bước tiến của quân Bắc Việt, cứu sống các phi công Mỹ bị bắn rơi và phá hoạt tuyến đường tiếp vận Đường Mòn Hồ Chí Minh.
Hơn 300,000 dân Lào, hầu hết gốc sắc tộc Hmong, đã trốn ra ngoài nước Laò sau khi CS toàn thắng, và nhiều người sang định cư ở Mỹ. Nhiều ngàn người Hmong còn kẹt lại, một số sống với chế độ mới, và số còn lại vào rừng ẩn trốn, chịu đói và liên tục bị truy nã. Vài năm gần đây, một số trốn sang Thái Lan. Hiện Thái đang đòi trục xuất hồi hương những người Hmong vào bất hợp pháp.