CALIFORNIA.- Bế tắc ngân sách nhiều ngày tại Quốc Hội Cali đã được khai thông. Nhưng viễn ảnh khiếm hụt ngân sách màu xám xịt sẽ không rời Tiểu Bang Vàng này trong năm tài chánh sắt tới. Lý do đại loại như sau.
Năm tài chánh vừa qua ngân sách Cali khiếm hụt vì hành thu không được như dự thu của Quốc Hội. Thất thu 922 triệu so với dự trù. Năm nay những nhà làm luật lại tiếp tục dự trù số thu trên căn bản và với niềm tin lợi tức kiếm được của người dân Cali như thời nền kinh tế bùng nổ. Trong khi thực tế nền kinh tế Cali chưa được phục hồi hoàn toàn. Lãnh vực công, chánh quyền, chủ yếu là ngành giáo dục có tạo thêm một số việc làm, nhưng không bao lâu nhu cầu của các trường học sẽ hết. Thị trường nhà đất có vẻ nhiều hy vọng. Nhưng việc mua bán nhà đang khựng lại với nhiều văn phòng xây cất xong phải để trống không có người mướn và việc xây cất trên đà chậm lại trước khi ngưng.
Ngân sách không phải là kết quả của niềm tin. Nhưng chánh quyền Cali, Hành Pháp và Lập pháp, vẫn in trí thời kỳ bùng nổ kinh tế của Cali hãy còn. Ngân sách cho tài khoá năm tới dựa trên nguồn thu của nền kinh tế nặng quá khứ vàng son ấy. Thực tế ngân sách là một việc làm phải được tinh toán trên các dữ kiện khoa học. Nguồn thu chánh của ngân sách Cali là thuế lợi tức cá nhân hay tập thể của nhân dân Cali.
Thuế lợi tức tùy thuộc số tiền kiếm được của nhân dân. Từ năm 1984 đến năm 1997, định mức thuế lợi tức từ 2,5 đến 2,9% của số tiền gộp mỗi người dân kiếm được. Cứ 100 đô người dân Cali kiếm được thì đóng cho chánh quyền 2 đô 6. Rồi chợt kinh tế bùng nổ qua sự bùng nổ của thị trường chứng khoán, người dân kiếm nhiều hơn nhờ lời từ chứng khoán. Và nhờ vậy Ngân Khó Cali gần như bội thu; có năm lên đến 4,1% so với số thu dự trù trong ngân sách. Tính ra tiền số bội thu đó là 44 tỷ 6 năm 2001.
Bổng đâu cái bong bóng ấy bị xẹp vì thị trường chứng khoán xuống và chao đảo nên kinh tế nói chung cũng bị khựng lại do cuộc khủng bố 911. Tự nhiên số thu của Ngân Khốù cũng phải giảm so với dự trù. Có khi tỷ lệ giảm thu lên đến 3,75%. Con số dự thu và hành thu sai biệt hàng 8 tỷ đô la trong tài khoá 2001- 02.
Với những dữ kiện lịch sử trên và theo đà này, Pat Landingham, chuyên viên phân tích của Bộ Tai Chánh Cali dù đã dè dặt thường lệ, chỉ dự trù sai số dư thu và hành thu là 1 tỷ đô la trong ngân sách sắp tới. Năm rồi sai biệt đó là 922 triệu.
Nếu kinh tế Cali không trở lại thời kỳ bùng nổ của những năm trước đây, nếu thị trường chứng khoán không trở lại thời kỳ tiền khủng bố 911, ngân sách Cali sẽ khiếm hụt lớn và trầm trọng. Khiếm hụt 7 tỷ cho năm tài chánh tới. Khiếm hụt 15 tỷ nếu tính gộp với khiếm hụt của năm trước. Và khiếm hụt 25 tỷ nếu không bỏ dở những chương trình đã đang và sẽ phải thực hiện cho hoàn tất.
Năm tài chánh vừa qua ngân sách Cali khiếm hụt vì hành thu không được như dự thu của Quốc Hội. Thất thu 922 triệu so với dự trù. Năm nay những nhà làm luật lại tiếp tục dự trù số thu trên căn bản và với niềm tin lợi tức kiếm được của người dân Cali như thời nền kinh tế bùng nổ. Trong khi thực tế nền kinh tế Cali chưa được phục hồi hoàn toàn. Lãnh vực công, chánh quyền, chủ yếu là ngành giáo dục có tạo thêm một số việc làm, nhưng không bao lâu nhu cầu của các trường học sẽ hết. Thị trường nhà đất có vẻ nhiều hy vọng. Nhưng việc mua bán nhà đang khựng lại với nhiều văn phòng xây cất xong phải để trống không có người mướn và việc xây cất trên đà chậm lại trước khi ngưng.
Ngân sách không phải là kết quả của niềm tin. Nhưng chánh quyền Cali, Hành Pháp và Lập pháp, vẫn in trí thời kỳ bùng nổ kinh tế của Cali hãy còn. Ngân sách cho tài khoá năm tới dựa trên nguồn thu của nền kinh tế nặng quá khứ vàng son ấy. Thực tế ngân sách là một việc làm phải được tinh toán trên các dữ kiện khoa học. Nguồn thu chánh của ngân sách Cali là thuế lợi tức cá nhân hay tập thể của nhân dân Cali.
Thuế lợi tức tùy thuộc số tiền kiếm được của nhân dân. Từ năm 1984 đến năm 1997, định mức thuế lợi tức từ 2,5 đến 2,9% của số tiền gộp mỗi người dân kiếm được. Cứ 100 đô người dân Cali kiếm được thì đóng cho chánh quyền 2 đô 6. Rồi chợt kinh tế bùng nổ qua sự bùng nổ của thị trường chứng khoán, người dân kiếm nhiều hơn nhờ lời từ chứng khoán. Và nhờ vậy Ngân Khó Cali gần như bội thu; có năm lên đến 4,1% so với số thu dự trù trong ngân sách. Tính ra tiền số bội thu đó là 44 tỷ 6 năm 2001.
Bổng đâu cái bong bóng ấy bị xẹp vì thị trường chứng khoán xuống và chao đảo nên kinh tế nói chung cũng bị khựng lại do cuộc khủng bố 911. Tự nhiên số thu của Ngân Khốù cũng phải giảm so với dự trù. Có khi tỷ lệ giảm thu lên đến 3,75%. Con số dự thu và hành thu sai biệt hàng 8 tỷ đô la trong tài khoá 2001- 02.
Với những dữ kiện lịch sử trên và theo đà này, Pat Landingham, chuyên viên phân tích của Bộ Tai Chánh Cali dù đã dè dặt thường lệ, chỉ dự trù sai số dư thu và hành thu là 1 tỷ đô la trong ngân sách sắp tới. Năm rồi sai biệt đó là 922 triệu.
Nếu kinh tế Cali không trở lại thời kỳ bùng nổ của những năm trước đây, nếu thị trường chứng khoán không trở lại thời kỳ tiền khủng bố 911, ngân sách Cali sẽ khiếm hụt lớn và trầm trọng. Khiếm hụt 7 tỷ cho năm tài chánh tới. Khiếm hụt 15 tỷ nếu tính gộp với khiếm hụt của năm trước. Và khiếm hụt 25 tỷ nếu không bỏ dở những chương trình đã đang và sẽ phải thực hiện cho hoàn tất.
Gửi ý kiến của bạn
