ATLANTA (VB-nn)— Trong bản tin hôm chủ nhật, tờ Sunday Times có một bài về hai con dã nhân thông minh, một con tên là Panbanisha, 14 tuổi, hiện sống tại Trung tâm nghiên cứu ngôn ngữ thuộc viện Đại học Georgia, Atlanta; và một con tên Chantek, 20 tuổi, ở trong sở thú của thành phố này, cách Viện Đại học trên vài dậm.
Cả hai đều là dã nhân cái, cô Chimp 14 tuổi thông minh hơn, có thể hiểu được 3000 tiếng Anh, còn cô orang-utan nói được khoảng 2000 tiếng mà thôi.
Jonathan Leake, chủ bút khoa học của Sunday Times nói rằng cả hai con dã nhân trên đều đã có “các cuộc đối thoại” với con người. Panbanisha đã có thể lắp được những câu nói như “Làm ơn với, tôi muốn cà phê đá” và có thể phẩm bình phim video mà cô ta xem chung với các nhà khoa học. Cô ta nói bằng một cái máy hợp âm bằng cách nhấn vào một cái keyboard gồm 400 nút dấu hiệu thay cho chữ cái.
Cô Chantek đã dùng một cái máy tương tự và có vẻ dùng khá nhanh, đã diễn tả được 2000 chữ. Câu đầu tiên mà cô này cấu tạo thành là “Làm ơn mua cho tôi cái humburger”. Sở thú có trả lương cho cô qua những việc cô làm, và một hôm trời ở trong chuồng sắt quá nóng, cô orang-utan này đã tạo một câu nói như sau: “Tôi muốn mua một cái hồ bơi.”
Trong số 400 nút bấm trên bàn máy, có những dấu cụ thể như “trái táo”, có những dấu trừu tượng như “cho tôi” hay “tốt”, “xấu” và “giúp”.
Hai con thú này đã được dạy mọi biểu tượng thuần thục. Sau đó chúng được dạy cách đặt câu bằng cách nhấn các nút theo thứ tự để điễn tả ý mình. Khi nhấn nút, cái máy computer phát ra lời, ví dụ bấm hình trái táo, máy phát ra lời “apple”. Trong khi tiếng phát ra thì chữ apple cũng hiện lên màn ảnh. Gần đây cô Chimp thông minh đã dùng phấn viết chữ trên nền nhà, rõ ràng là nhớ chữ đó từ trên màn ảnh monitor.
Bà Duane Rumbaugh, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Ngôn ngữ Đại học Georgia nói rằng con Chimp 14 tuổi kia có khả năng ngôn ngữ của một đứa bé 4 tuổi. Cô này hay hơn nữa là đang dậy sự hiểu biết của cô cho cậu con trai 1 tuổi là Nyota. Sự tiến triển ghi nhận được là Nyota có khả năng của một đứa bé - con của con người - cũng ngang 1 tuổi. Dự kiến cho thấy là cậu con này sẽ vượt mẹ ở tầm học vấn. Các nhà khoa học xưa nay đã nhìn nhận loài dã nhân vẫn nói chuyện với nhau, và kinh nghiệm nói của chúng được truyền cho thế hệ sau, có điều chúng không có một “buồng âm thanh” để nói mà thôi.
Panbanisha có mẹ tên là Matala. Matala không thể “nói” gì với cái máy computer, vì “thuộc thế hệ trước”. Nhưng rõ ràng Bà chimp này đã nói gì đó với con gái, cho nên một hôm Panbanisha đánh computer: “Mataha muốn quả chuối.”
Khi loài dã nhân trông có vẻ nghĩ ngợi, chúng quả là đang nghĩ ngợi. Nhờ có phương pháp đối thoại này, khi được hỏi, chúng đã nói. “Tôi đang nghĩ ăn một cái gì,” hay “Tôi đang nghĩ ra ngoài Campers Cavern chơi.” Campers Cavern là khu đất 55 mẫu bên ngoài.
Bà Duane Rumbaugh mới đây đã được chính phủ Liên bang tặng một học bổng dể nghiên cứu qui mô hơn. Hy vọng trong tương lai không xa, người ta có thể phỏng vấn dã nhân một số ý kiến của chúng về con người.
Cả hai đều là dã nhân cái, cô Chimp 14 tuổi thông minh hơn, có thể hiểu được 3000 tiếng Anh, còn cô orang-utan nói được khoảng 2000 tiếng mà thôi.
Jonathan Leake, chủ bút khoa học của Sunday Times nói rằng cả hai con dã nhân trên đều đã có “các cuộc đối thoại” với con người. Panbanisha đã có thể lắp được những câu nói như “Làm ơn với, tôi muốn cà phê đá” và có thể phẩm bình phim video mà cô ta xem chung với các nhà khoa học. Cô ta nói bằng một cái máy hợp âm bằng cách nhấn vào một cái keyboard gồm 400 nút dấu hiệu thay cho chữ cái.
Cô Chantek đã dùng một cái máy tương tự và có vẻ dùng khá nhanh, đã diễn tả được 2000 chữ. Câu đầu tiên mà cô này cấu tạo thành là “Làm ơn mua cho tôi cái humburger”. Sở thú có trả lương cho cô qua những việc cô làm, và một hôm trời ở trong chuồng sắt quá nóng, cô orang-utan này đã tạo một câu nói như sau: “Tôi muốn mua một cái hồ bơi.”
Trong số 400 nút bấm trên bàn máy, có những dấu cụ thể như “trái táo”, có những dấu trừu tượng như “cho tôi” hay “tốt”, “xấu” và “giúp”.
Hai con thú này đã được dạy mọi biểu tượng thuần thục. Sau đó chúng được dạy cách đặt câu bằng cách nhấn các nút theo thứ tự để điễn tả ý mình. Khi nhấn nút, cái máy computer phát ra lời, ví dụ bấm hình trái táo, máy phát ra lời “apple”. Trong khi tiếng phát ra thì chữ apple cũng hiện lên màn ảnh. Gần đây cô Chimp thông minh đã dùng phấn viết chữ trên nền nhà, rõ ràng là nhớ chữ đó từ trên màn ảnh monitor.
Bà Duane Rumbaugh, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Ngôn ngữ Đại học Georgia nói rằng con Chimp 14 tuổi kia có khả năng ngôn ngữ của một đứa bé 4 tuổi. Cô này hay hơn nữa là đang dậy sự hiểu biết của cô cho cậu con trai 1 tuổi là Nyota. Sự tiến triển ghi nhận được là Nyota có khả năng của một đứa bé - con của con người - cũng ngang 1 tuổi. Dự kiến cho thấy là cậu con này sẽ vượt mẹ ở tầm học vấn. Các nhà khoa học xưa nay đã nhìn nhận loài dã nhân vẫn nói chuyện với nhau, và kinh nghiệm nói của chúng được truyền cho thế hệ sau, có điều chúng không có một “buồng âm thanh” để nói mà thôi.
Panbanisha có mẹ tên là Matala. Matala không thể “nói” gì với cái máy computer, vì “thuộc thế hệ trước”. Nhưng rõ ràng Bà chimp này đã nói gì đó với con gái, cho nên một hôm Panbanisha đánh computer: “Mataha muốn quả chuối.”
Khi loài dã nhân trông có vẻ nghĩ ngợi, chúng quả là đang nghĩ ngợi. Nhờ có phương pháp đối thoại này, khi được hỏi, chúng đã nói. “Tôi đang nghĩ ăn một cái gì,” hay “Tôi đang nghĩ ra ngoài Campers Cavern chơi.” Campers Cavern là khu đất 55 mẫu bên ngoài.
Bà Duane Rumbaugh mới đây đã được chính phủ Liên bang tặng một học bổng dể nghiên cứu qui mô hơn. Hy vọng trong tương lai không xa, người ta có thể phỏng vấn dã nhân một số ý kiến của chúng về con người.
Send comment
