SEATTLE (Reuters) - Các bộ trưởng Thương mại của WTO đã đạt được vài tiến bộ về hướng tự do hóa thương mại toàn cầu sau khi cảnh sát chống bạo động dồn được người biểu tình ra khỏi trung tâm thành phố Seattle, đồng thời nhà cầm quyền ra lệnh giới nghiêm ban đêm trong đêm thứ ba và đêm thứ tư cho đến sáng thứ năm 2-12.
Hôm thứ tư cảnh sát đã tạm thời lập rào cấm xung quanh một khách sạn trong có Tổng Thống Clinton cư ngụ, vì có sự xung đột giữa người biểu tình và cảnh sát ở một nơi gần đó. Như vậy trong 2 ngày thứ ba và thứ tư đã có biểu tình liên tiếp chống WTO.
Mặc dù kinh ngạc trước sự chống đối, các đại biểu tham dự hội nghị WTO nói họ đã đạt được tiến bộ trong nhiệm vụ khó khăn là lập ra một chương trình nghị sự cho một vòng đàm phán mới để cắt giảm hàng rào quan thuế. Họ nói nay họ đến dự cuộc họp mà không bị người biểu tình hăm dọa.
Cảnh sát đã bắt giữ ít nhất 450 người biểu tình trong khi họ thiết lập một vòng đai kiên cố xung quanh khu vực hội nghị, bắn lựu đạn cay, và khiêng người biểu tình bị trói tay lên xe chở đi. Tất cả có khoảng 40 người bị thương.
Người ta ước lượng có khoảng 30,000 người biểu tình. Phần lớn những người này biểu tình ôn hòa chỉ có một thiểu số gây bạo động,
Những người biểu tình nói thương mại tự do chỉ làm lợi cho những nhà đại kinh doanh, trong khi làm mất công ăn việc làm của giới công nhân và làm hại môi sinh. Họ coi WTO là tổ chức chứa những gì họ thù ghét nhất.
KHÔNG CÓ TIẾN BỘ VỀ QUYỀN CÔNG NHÂN
Mặc dù cuộc họp chỉ đạt được tiến bộ nhỏ, bà Charlene Barshefsky đại diện Thương mại Mỹ, nói bà tin là 135 nước WTO sẽ đạt được thỏa hiệp vào lúc cuộc hội nghị chấm dứt thứ sáu 3-12 về phương pháp hạ bớt hàng rào quan thuế để giải tỏa mậu dịch giữa các nước.
Nhưng đặc biệt đáng chú ý là vẫn không có tiến bộ trong cuộc tranh cãi về vấn đề có nên sử dụng quyền công nhân làm một sự cản trở cho mậu dịch tự do hay không. Đây là một trong những lý do khiến người biểu tình xuống đường và cũng là đề tài then chốt cho Tổng Thống Clinton, vì các công đoàn là một thành phần cử tri quan trọng của Clinton.
Clinton đã tuyên bố trước Hội nghị: “Tôi tin rằng WTO phải làm thế nào để bảo dảm rằng mở cửa thương mại là nâng cao mức sống - tôn trọng tiêu chuẩn cốt lõi của lao động, rất thiết yếu không những cho quyền của công nhân mà cả cho quyền của con người”.
Các nhà ngoại giao nói việc ghi các tiêu chuẩn lao động vào các cuộc đàm phán về thương mại có thể làm trật đường rầy vòng đàm phán mới của WTO. Nhiều nước đang phát triển phản đối vì vấn đề tiêu chuẩn lao động sẽ làm họ mất đi một lợi khí cạmnh tranh lớn nhất của họ: đó là giá nhân công rẻ.
Clinton nói: “Tôi biết rõ nhiều nước mà chúng tôi hy vọng yểm trợ - những nước đang phát triển trên thế giới - tỏ ý dè dặt khi Hoa Kỳ nói chúng tôi ủng hộ việc đưa những mối quan tâm của người lao động vào các cuộc đàm phán về thương mại.
“Nhưng nếu lấy cớ rằng đó không phải là đề tài hợp pháp trong nhiều nước, thì đó là một hình thức chối bỏ, điều mà tôi tin rằng sẽ ngăn cản hệ thống thương mại toàn cầu, không cho nó có khả năng xây dựng được một sự ủng hộ của quần chúng mà nó đáng được hưởng”.