Trong một ngày đẹp trời, Thị Trường Chứng Khoán lớn ở New York, London hoặc Tokyo có thể vọt lên thêm 1% hay 2%. Không thể hình dung được sự thú vị trong ngày 19-1, khi tổng cộng giá trị chứng khoán mua bán tại TP Saigon tăng gấp đôi, lên 16 ngàn tỉ đồng VN.
Đúng vậy. Gấp đôi. Nhưng trước khi anh ném các cổ phiếu Google và đồng tiền vào thị trường, hãy tính kỹ. 16 ngàn tỉ đồng VN, theo giá hiện hành, tương đương với trên 1 tỉ đô la. So với 18 ngàn tỉ đô giá trị tất cả các cổ phiếu của Thị trường chứng khoán New York.
"Hãy tiếp tục đi tới." Rồi cái gì nữa, cú nhảy vọt hoàn toàn vì một cổ phiếu chứng khoán mới được niêm yết: Vietnam Dairy Products Joint-Stock Company, tức là công ty liên doanh sản xuất sữa, Vinamilk. Công ty này, sự xuất hiện lần đầu tiên đã được biết trước, vào ngày 19-1 là nhà sản xuất thứ 34 được niêm yết tại Trung tâm giao dịch chứng khoán Saigon. Giá trị Vinamilk được cho là xấp xỉ 531 triệu đô, nhiều hơn tất cả các công ty khác trên thị trường chứng khoán gộp lại.
Việc niêm yết chứng khoán Vinamilk không phải là sự kiện quan trọng. Thị trường chứng khoán VN đã là trò đùa trong lịch sử 5 năm rưỡi thành lập. Trị giá giao dịch trong ngày đầu tiên, hồi Tháng 7-2000, khoảng 37,000 đô và giảm đều từ đó cho đến nay.
Sự thúc đẩy của Vinamilk chỉ là nhu cầu của thị trường muốn tạo thêm ồn ào. Vinamilk, theo sự quan sát của nhiều người, là một trong những công ty được quản trị tốt nhất, với lợi tức năm rồi lên tới 31%, tức 38 triệu đô của trong tổng số 356 triệu đô doanh thu, tăng 50% so với năm 2004.
Bất chấp sự cạnh tranh từ các công ty sữa ngoại quốc như Formosa Milk và Dutch Lady, Vinamilk vẫn chiếm 75% thị phần sản phẩm sữa, sữa chua và nước trái cây. Và một tuần lễ trước khi niêm yết trên thị trường chứng khoán, công ty loan báo kế hoạch sẽ xây dựng một nhà máy, liên kết với SABMiller có trụ sở tại London, giá 45 triệu đô, có công suất hơn 13 triệu gallon/năm.
Nhiều người ngoại quốc sẽ có thể mua một số cổ phiếu Vinamilk và các công ty khác nữa. Trong khi quyền sở hữu của người nước ngoài không được vượt quá 30% trong các công ty VN, một luật mới đã được thông qua hồi Tháng 10-2005, cho phép các công ty niêm yết được bán tới 49% cho các nhà đầu tư không phải là người VN. Trước khi niêm yết, các nhà đầu tư nước ngoài, trong đó có công ty nước giải khát đặt trụ sở tại Singapore, Fraser & Neave and Dublin-listed Vietnam Enterprise Investment đã sở hữu 28% Vinamilk.
Bởi những vấn đề đó, người ta không nhắm đến Vinamilk. Ngân hàng Pháp Á và Sacombank, các ngân hàng cho vay có trụ sở tại SG có thể cùng thêm vào 600 triệu đô để tư bản hóa thị trường khi họ niêm yết vào cuối năm nay, theo Waugh, Giám đốc PXP Vietnam Asset Management. Hai ứng viên khác nữa bao gồm nhà điều hành điện thoại di động lớn thứ hai, Vinaphone và Ngân hàng Ngoại thương đặt trụ sở tại Hà Nội. Trần Đắc Sinh, giám đốc thị trường chứng khoán nói với hãng tin Bloomberg rằng ông ta kỳ vọng lưu lượng cổ phiếu giao dịch trên thị trường sẽ lên đến 3 triệu đô vào cuối năm nay.