WASHINGTON D.C. - TT George W. Bush đòi hỏi Trung Quốc cho phép các viên chức Hoa Kỳ gặp gỡ ngay phi hành đoàn của phi cơ EP-3 hạ cánh khẩn cấp xuống đảo Hải Nam. mặc dù đã có lời thông báo của Bắc Kinh với đại sứ Prueher rằng phi hành đoàn 24 người vẫn bình an.
Ông yêu cầu Bắùc Kinh trả ngay phi cơ và phi hành đoàn, và quân đội Mỹ sẽ trợ giúp tìm kiếm 1 phi công Trung Quốc lái chiếc F-8 mất tich sau cuộc va chạm trên không. Một viên chức Trung Quốc cho hệ thống truyền thông CNN biết phi hành đoàn 24 người đã bị giam riêng từng người. Tại Bạch Ốc, phát ngôn viên Hội Đồng An Ninh Quốc Gia tuyên bố rằng chính phủ Hoa Kỳ muốn vụ này được dàn xếp nhanh chóng.
Ông yêu cầu Bắùc Kinh trả ngay phi cơ và phi hành đoàn, và quân đội Mỹ sẽ trợ giúp tìm kiếm 1 phi công Trung Quốc lái chiếc F-8 mất tich sau cuộc va chạm trên không. Một viên chức Trung Quốc cho hệ thống truyền thông CNN biết phi hành đoàn 24 người đã bị giam riêng từng người. Tại Bạch Ốc, phát ngôn viên Hội Đồng An Ninh Quốc Gia tuyên bố rằng chính phủ Hoa Kỳ muốn vụ này được dàn xếp nhanh chóng.
Tránh nhớ lại cuộc chiến tranh lạnh, ngày thứ hai các giới chức Hoa kỳ tìm cách cản các giới chức Trung quốc leo lên chiếc phi cơ Hải quân có hệ thống do thám tối tân và yêu cầu được nói chuyện với phi hành đoàn của chiếc phi cơ này. Ba khu trục hạm của Hải quân Hoa kỳ đã được lệnh đến gần đảo Hải Nam.
Tướng Henry H. Shelton, chủ tịch của bộ tham mưu liên quân của Hoa kỳ, Trung quốc đã không cho phép các giới chức Hoa kỳ đến để tiếp xúc với phi hành đoàn.
“Chiếu theo luật quốc tế đã từng xẩy ra trước đây. Chúng tôi có quyền để tiếp xúc,” theo như lời của Shelton đã nói ra trong lúc báo chí phỏng vấn. Ông đã cho biết, không thể tưởng tượng được việc chiếc phi cơ Hoa kỳ này đã gây ra việc đụng nhau này ngay trên không trung.
Bộ trưởng quốc phòng Hoa kỳ Donald H. Rumsfeld đã cho biết, phi hành đoàn đã liên lạc sau khi đụng, cho biết không có ai bị thương, nhưng kể từ khi phi cơ đáp xuống đảo Hải Nam, không có một ai được nói chuyện trực tiếp với phi hành đoàn.
“Ngay bây giờ, vấn đề chưa được giải quyết. Chúng tôi phải coi xem để giải quyết như thế nào,” theo như phát ngôn viên Scott McClellan đã nói tránh né trong khi Tổng thống Bush gặp mặt các nhà cố vấn an ninh quốc gia Hoa kỳ.
Được biết 24 người của phi hành đoàn hiện an toàn. Các khu trục hạm đột nhiên phải dừng lại tại Hong Kong trên đường về nhà từ vịnh Ba Tư đi về duyên hải phía tây của Hoa kỳ khi chiếc phi cơ thám thính EP-3 của Hải quân Hoa kỳ bị đụng và phải đáp xuống một đảo ở Hải Nam ngày chủ nhật, theo như lời của hai giới chức cho biết với điều kiện giấu tên.
Các khu trục hạm của Hoa kỳ sẽ ở lại vô hạn định thay vì tái tiếp tục cuộc hành trình để về Hoa kỳ, theo như các giới chức này đã cho biết.
Tổng thống Bush đã bàn thảo vụ xẩy ra này ngày thứ hai với nhóm an ninh quốc gia, trong đó có Ngoại Trưởng Colin Powell, Bộ trưởng Quốc phòng Donald H. Rumsfeld và cố vấn an ninh cho tổng thống Condoleezza Rice.
“Chúng tôi tiếp tục theo rõi sát tình hình. Lẽ dĩ nhiên chúng tôi mong muốn vụ này được giải quyết mau chóng và phi hành đoàn được trả về cùng với phi cơ,” theo như lời của McClellan.
“Chúng tôi nghe qua các đại diện của Trung quốc là phi hành đoàn được an toàn, đây là một tin tốt, nhưng chúng tôi không được nghe lời nói của phi hành đoàn sau vụ xẩy ra này. Chúng tôi đang cố gắng đề tiếp xúc với các phi công và đoàn viên của phi cơ qua đường chính thức.”
Một đô đốc Hải quân cao cấp đã tuyên bố ngày thứ hai, các giới chức không có quyền leo lên chiếc phi cơ Hoa kỳ này.
Trong một cuộc họp báo, Đại sứ Hoa kỳ Joseph Prueher đã cho biết người Hoa kỳ không có một vụ tiếp xúc nào với nhân viên của phi hành đoàn. Chiếu theo điều lệ của luật pháp quốc tế đã được công nhận, phi hành đoàn của chúng tôi được đặc miễn trước pháp lý của Cộng hòa Nhân dân Trung quốc và phải để cho chúng tôi được tiếp xúc với phi hành đoàn khi chúng tôi tới. Cộng hòa Nhân dân Trung quốc không có lý do nào để giam giữ những người của chúng tôi.
Hải quân Đô đốc Dennis Blair, Tư lệnh của Bộ Chỉ Huy Thái Bình Dương, đã cho biết, phi cơ EP-3 có các thiết bị mã hóa bí mật, các trang bị điện tử thám thính tối tân, được coi như một lãnh thổ có chủ quyền, tương tự như một đại sứ quán.
“Chúng tôi cụ thể không thể cản được người Trung quốc leo lên chiếc phi cơ này. Việc bảo mật chiếc phi cơ này thực ra dựa vào quan niệm đặc miễn thuộc chủ quyền của Hoa kỳ,” theo như Đô đốc Blair đã nói với “Good Morning America” của đài ABC.
Giới chức khác nói ra với điều kiện nặc danh đã cho biết, theo quân lệnh dưới tình thế này phi hành đoàn của phi cơ EP-3 được phép cho phá hủy tất cả các thiết bị điện tử thuộc loại tối mật như có thể ngay khi đáp xuống đảo ở Hải Nam.
Theo Thông tấn AFP, phi hành đoàn của phi cơ EP-3 có quyền chống người Trung quốc lại gần phi cơ này bằng cách dùng vũ khí, nếu phi cơ này được coi tương đương như một đại sứ quán khi hai quốc gia vẫn còn quan hệ theo như công pháp quốc tế ấn định.
Sự kiện này là có thể là một chiến thắng nhỏ của Trung quốc để xin đòi bồi thường như tòa đại sứ của Trung quốc đã bị bỏ bom lầm tại Nam Tư.
Các giới chức Hoa kỳ đã cho biết, một trong bốn động cơ của phi cơ đã bị hư lúc đụng nhau trên trời. Một giơi chức đã cho biết, sau khi phi cơ bị đụng không lâu, phi hành đoàn đã gửi được hai bức điện văn, một bức cho biết không có một ai trên phi cơ đã bị thương tích trong khi bị đụng, và bức điện văn thứ hai cho biết phi cơ đã đáp xuống đảo Hải Nam an toàn.
Giới chức Hoa kỳ cho biết họ không biết các giới chức Trung quốc đã leo lên chiếc phi cơ này hay không sau khi đáp khẩn cấp ngày chủ nhật. Không liên lạc được với 24 người của phi hành đoàn. “Mục đích đầu tiên hiện giờ là tiếp xúc được với những người của chúng tôi để xem họ được OK và đem họ về,” theo như Đô đốc Blair đã cho biết. Sửa chữa lại phi cơ và mang về là lệnh thứ hai của chúng tôi trong công tác làm tại đây.
Nhưng đài phát thanh Úc đã loan tin chiều ngày thứ hai, lính Trung quốc đã chiếm chiếc phi cơ EP-3 và phi hành đoàn 24 người đã được đưa về nhà khách của quân đội Trung quốc.
Đô đốc Blair đã cho biết, không cho nói chuyện với các nhân viên của phi hành đoàn, các giới chức Hoa kỳ không biết ai chịu trách nhiệm trong vụ đã xẩy ra này.
Tình hình này đã gây phẫn nộ trên đường phố Bắc Kinh. Một người nói: phi cơ Hoa Kỳ không được phép bay trên vùng không phận đó. Người khác nói: vụ này làm tăng thêm sự bất đồng trong khi Trung Quốc đã chứng tỏ sự tự chế ở một số lãnh vực. Trên mạng thông tin Internet, phản ứng mạnh hơn, có người gọi đây là chiến tranh, hãy tiêu diệt 24 người trên chiếc trinh sát cơ. Nhiều người phát biểu rằng Trung Quốc cần phải hùng mạnh hơn về quân sự để đối phó với Hoa Kỳ. Theo các nhà phân tich quân sự, trò chơi "cút bắt" thường xẩy ra giữa phi cơ 2 nước ở vùng duyên hải Trung Quốc, nhưng lần này là "quá đà".
Đài truyền hình Hongkong ngày Thứ 2 có chiếu hình sân bay Lingshui đang có 2 phi cơ quân sự và 1 trực thăng của Trung Quốc đang đậu, nhưng không thấy chiếc quan sát cơ Hoa Kỳ. Tại Bắc Kinh, ông Jin Canrong, nhà nghiên cứu của Viện Nghiên Cứu Hoa Kỳ thuộc Học Viện Khoa Học Xã Hội, nhận xét rằng lần này phản ứng công khai của Băc Kinh lặng lẽ hơn vụ sứ quán Trung Quốc ở Nam Tư trúng bom NATO, vì vụ này có vẻ là một rủi ro, nhưng vẫn gây chấn động, không lợi cho cố gắng xây dựng mối quan hệ tin cậy giữa 2 Bên. Theo lời ông, thái độ cứng rằn từ phía Hoa Kỳ sẽ không giải quyết được gì.
Ông Jim Eckes, giám đốc công ty hàng không Indo-Swiss tại Hongkong, nghĩ rằng Hoa Kỳ phải trải qua 1 thời kỳ điều đình gay go với Trung Quốc về chiếc phi cơ tuần thám EP-3, vì thiết kế và sứ mạng của kiểu trinh sát cơ này. Theo ông, việc này rất nhậy cảm, vì phi cơ EP-3 là loại trinh sát cơ nhậy bén nhất của hạm đội Thái Bình Dương của Hoa Kỳ, có khả năng thu bắt mọi tín hiệu viễn thông.
Tại Hawaii, đề đốc Dennis Blair họp báo cho biết ông đang chờ đợi sự hợp tác của Bắc Kinh để giải quyết vụ này, chiếc phi cơ có thể bị hư hại nhẹ, và phi hành đoàn phải được trao trả.
Tại Bangkok, ông Roger Karniol, chủ biên vùng Á Châu Thái Bình Dương của tạp chí quốc phòng "Jane", tiên đoán Washington sẽ bị rắc rối vì vụ này, nhất là nếu nhà cầm quyền Bắc Kinh lên phi cơ tra xét.
Tính đến sáng Thứ 2, Bắc Kinh vẫn từ chối cho Toà Đại Sứ Hoa Kỳ tiếp xúc với phi hành đoàn chiếc EP-3.
Phi cơ này trang bị 4 động cơ cánh quạt, sải cánh 30 mét, 24 ghế, có khả năng bay 12 giờ liên tục, và tầm hoạt động trên 3000 dặm.
Gửi ý kiến của bạn
