Các nhà lãnh đạo Đông Nam Á nói rằng một hiệp ước đại dương của Liên Hợp Quốc năm 1982 (UNCLOS 1982) phải là cơ sở của các quyền và quyền lợi có chủ quyền ở Biển Đông, trong một trong những nhận xét mạnh mẽ nhất của họ phản đối tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc đối với hầu hết các vùng biển tranh chấp trên cơ sở lịch sử, theo báo The Guardian cho biết hôm Thứ Bảy, 27 tháng 6 năm 2020.
Tuyên bố của Asean nói rằng: “Chúng tôi tái khẳng định rằng UNCLOS 1982 là cơ sở để xác định các quyền lợi hàng hải, quyền chủ quyền, quyền tài phán và lợi ích hợp pháp đối với các vùng biển.”
Các nhà lãnh đạo đã đề cập đến Công Ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS), một thỏa thuận quốc tế năm 1982 quy định các quyền của các quốc gia đối với các đại dương trên thế giới. Nó cũng phân định các vùng biển được gọi là vùng đặc quyền kinh tế nơi các quốc gia ven biển được trao quyền khai thác độc quyền tài nguyên thủy sản và nhiên liệu.
Các nhà lãnh đạo cho biết trong tuyên bố rằng “UNCLOS đặt ra khuôn khổ pháp lý trong đó tất cả các hoạt động ở đại dương và biển phải được thực hiện.”
Các quan chức Trung Quốc chưa bình luận ngay lập tức về tuyên bố này.
Tuy nhiên, 3 nhà ngoại giao Đông Nam Á nói với AP điều đó đánh dấu một sự củng cố đáng kể của sự khẳng định khối luật pháp khu vực trong một khu vực tranh chấp từ lâu được coi là một điểm nóng của Châu Á. Họ nói với điều kiện giấu tên do không có thẩm quyền để nói chuyện công khai.
Với tư cách là nước lãnh đạo Asean năm 2020, Việt Nam giám sát việc soạn thảo tuyên bố của chủ tịch. Đây không phải là một tài liệu đàm phán nhưng được lưu hành giữa các quốc gia thành viên khác để tham khảo ý kiến. Việt Nam là một trong những tiếng nói phê bình nhiều nhất về các hành động quyết đoán của Trung Quốc trong vùng biển tranh chấp.