SINGAPORE - Cựu TT Robert Mugabe, 95 tuổi, lãnh tụ toàn trị Zimbabwe, bị quân đội lật đổ sau 37 năm cầm quyền từ thánh tích tranh đấu độc lập, đã tạ thế trong bệnh viện Singapore.
Ông điều trị tại đây từ Tháng 4. Ông là nhân vật nổi tiếng khắp châu Phi, với cuộc chiến đấu chống thực dân Anh, và được ghi công về chủ trương mở rộng cơ hội giáo dục và phúc lợi giáo dục với đa số dân da đen. Nhưng trong những năm sau cùng, ông đàn áp đối lập bằng bạo động giữa lúc kinh tế lụn bại, gây khủng hoảng và bị quân đội lật đổ năm 2017.
Chào đời năm 1924 tại cựu thuộc địa Anh với tên Rhodesia, ông bị tống giam nhiều năm vì đả kích chính quyền, năm 1964. Ông được đảng ZANU do ông thành lập suy tôn làm TT năm 1973, khi đang ở tù.
Sau khi được tự do, ông di tản qua Mozambiquye, tổ chức kháng chiến. Ông được mô tả là 1 nhà thương thuyết khôn khéo. Các thỏa hiệp chính trị chấm dứt khủng hoảng đưa tới nước cộng hòa độc lập Zimbabwe. Với uy tín cao ngất, ông thắng cử với đa số áp đảo trong cuộc bầu cử đầu tiên của thể chế CH, năm 1980.
Nhưng, khi kinh tế suy sụp, ông tổ chức cải cách ruộng đất tai hại gây hỗn loạn chính trị, cô lập và lạm phát phi mã. Năm 2000, ông truất hữu ruộng đất của dân thiểu số da trắng, dùng bạo động trấn áp đối lập trong chu kỳ tuyển cử 2008. Ông bị buộc chia quyền với đối thủ chính trị Morgan Tsvrangirai ở vai trò Thủ Tướng. Sau cùng, ông bị quân đội lật đổ năm 2017.
BBC tường thuật: 1 nghị sĩ tỏ ý tiếc cựu TT Mugabe đã để các thành tích cao đẹp của mình bị hoen ố vì bạo động, dùng bạo động như là công cụ chính trị, khác hẳn lãnh tụ bất bạo động Martin Luther King.
Gửi ý kiến của bạn
