WASHINGTON - Ngoại trưởng Mike Pompeo đã công bố hôm Thứ Hai 12 yêu sách buộc Iran cải tổ rộng lớn để ngưng tham vọng nguyên tử, đóng các lò làm giàu nguyên tử, hạn chế chương trình phi đạn, không can thiệp bằng chiến tranh ủy nhiệm như tại Yemen, Syria.
Giới phân tích tin rằng chiến luợc về Iran của Trump điều chỉnh định hướng thất bại sau nhiều thập niên đang nâng cao nguy cơ xung đột tại Trung Đông.
Nhà báo nhắc lại: ngay sau lẽ tuyên thệ nhậm chức hồi cuối Tháng 4, ông Pompeo nhanh chóng du hành 1 vòng Trung Đông, đến Israel, ghé Saudi Arabia và Jordan, là các đồng minh của Hoa Kỳ trong vùng. Tại mỗi nơi, ngoại trưởng Pompeo chỉ danh Tehran là nhà nước đỡ đầu khủng bố, và báo trước Iran sẽ không bao giờ đuợc có vũ khí nguyên tử.
Vài ngày sau, TT Trump loan báo ngày 9-5: giải kết với thỏa ước nguyên tử Vienna.
Trong dài diễn văn về chính sách hôm Thứ Hai, ông Pompeo công bố 12 yêu sách mà nếu Tehran không thực hành sẽ bị trừng phạt mạnh chưa từng thấy – nghĩa là không có chọn lựa khác, theo giới phân tích. 12 yêu sách do ngoại trưởng Pompeo loan báo là “Plan B”, thay thế thỏa ước Vienna – ông Pompeo mô tả các yêu sách này “Không là vô lý”.
Ông Seyed Hossein Mousavian, phát ngôn viên phái đoàn Iran tại đàm phán nguyên tử, nói “Chiến luợc này không để lại cơ hội vận động ngoại giao nào với Iran” – ông Mousavian nhắc lại “Chủ trương áp bức như thế đã thất bại từ 4 thập niên”.
Thẩm định của giới phân tích ghi: mục tiêu của Washington là gây tê liệt kinh tế Iran để không còn sức theo đuổi các chính sách nội trị và vùng, sau cùng lật đổ chính quyền Tehran.
Thành viên European Council on Foreign Relations, bà Ellie Geranmayeh, nhận xét “Đó là các điều kiện của đầu hàng”.
Các phân tích gia khác báo động: đó là châm ngòi chiến tranh.
Tác giả tập sách “Losing an Enemy: Obama, Iran and the Triumph of Dipolomacy” viết: 12 yêu sách kể trên là không thực tế, nghĩa là Plan B đuợc hoạch định để thất bại, dọn đường cho Plan C, có thể là chiến tranh.
Tại Iran, giáo sư Mohammad Marandi của University of Tehran từng can dự thương luợng nguyên tử cho biết: Trump giải kết với thỏa ước Vienna đưa tới đồng thuận khắp nước Iran về “Sự không tin cậy người Mỹ”.
Mặt khác, vì các trừng phạt cuả Trump, các đại công ty Âu Châu ngưng đầu tư với Iran là mở rộng cửa mời gọi doanh nghiệp Nga và Trung Cộng – công ty dầu quốc doanh CNPC cuả Trung Cộng sẵn sàng thế chỗ hãng Pháp Total.
Giáo sư Marandi nhắc nhở “Sự mất tin cậy Washington làm Tehran cương quyết hơn với chương trình phi đạn”. Theo lời ông, Iran phải có thể tự bảo vệ – quyết định của TT Trump không làm thay đổi hành vi của Iran về phương cách hay hình thức.
Trong khi đó, các viên chức quân sự và chính khách Iran lên tiếng bất chấp các trừng phạt của chính quyền Trump sau khi ngoại trưởng Pompeo loan báo 12 yêu sách kèm theo lời đe dọa trừng phạt mạnh chưa từng thấy.
Quan hệ giữa Washington và Tehran ngày càng có ý nghĩa đối đầu trực diện 2 tuần sau ngày TT Trump tuyên bố giải kết với thỏa ước nguyên tử Vienna 2015.
Thông tấn Iranian labour News đưa tin hôm Thứ Ba: Tuớng Ismail Kowsari, 1 cấp chỉ huy của vệ binh cách mạng, hô hào toàn dân cùng đứng lên tung quả đấm mạnh ngay miệng ngoại trưởng Pompeo và bất kỳ ai hậu thuẫn Pompeo.
Tại QH Iran, chủ tịch ủy ban an ninh quốc gia và chính sách đối ngoại nói “cách duy nhất cứu vãn thỏa ước Vienna là các nuớc châu Âu cùng đứng lên chống lại Trump” – chủ tịch Alaeddin Borujerdin nhấn mạnh “Họ phải chứng tỏ sức mạnh chống lại áp lực từ Washington”.
Hôm Thứ Hai, ngoại trưởng Đức loan báo: sắp đi Washington để nói chuyện về Iran với ngoại trưởng Pompeo – trước đó, bộ trưởng kinh tế Peter Altmater xác nhận chính quyền Đức tìm cách giúp doanh nghiệp làm ăn tại Iran nhưng không thể che chắn mọi biện pháp tái trừng phạt của Washington.
Tuần qua, TT Pháp Macron xác nhận các khó khăn đối diện doanh nghiệp châu Âu trong tình thế hiện nay.
Giới phân tích tin rằng chiến luợc về Iran của Trump điều chỉnh định hướng thất bại sau nhiều thập niên đang nâng cao nguy cơ xung đột tại Trung Đông.
Nhà báo nhắc lại: ngay sau lẽ tuyên thệ nhậm chức hồi cuối Tháng 4, ông Pompeo nhanh chóng du hành 1 vòng Trung Đông, đến Israel, ghé Saudi Arabia và Jordan, là các đồng minh của Hoa Kỳ trong vùng. Tại mỗi nơi, ngoại trưởng Pompeo chỉ danh Tehran là nhà nước đỡ đầu khủng bố, và báo trước Iran sẽ không bao giờ đuợc có vũ khí nguyên tử.
Vài ngày sau, TT Trump loan báo ngày 9-5: giải kết với thỏa ước nguyên tử Vienna.
Trong dài diễn văn về chính sách hôm Thứ Hai, ông Pompeo công bố 12 yêu sách mà nếu Tehran không thực hành sẽ bị trừng phạt mạnh chưa từng thấy – nghĩa là không có chọn lựa khác, theo giới phân tích. 12 yêu sách do ngoại trưởng Pompeo loan báo là “Plan B”, thay thế thỏa ước Vienna – ông Pompeo mô tả các yêu sách này “Không là vô lý”.
Ông Seyed Hossein Mousavian, phát ngôn viên phái đoàn Iran tại đàm phán nguyên tử, nói “Chiến luợc này không để lại cơ hội vận động ngoại giao nào với Iran” – ông Mousavian nhắc lại “Chủ trương áp bức như thế đã thất bại từ 4 thập niên”.
Thẩm định của giới phân tích ghi: mục tiêu của Washington là gây tê liệt kinh tế Iran để không còn sức theo đuổi các chính sách nội trị và vùng, sau cùng lật đổ chính quyền Tehran.
Thành viên European Council on Foreign Relations, bà Ellie Geranmayeh, nhận xét “Đó là các điều kiện của đầu hàng”.
Các phân tích gia khác báo động: đó là châm ngòi chiến tranh.
Tác giả tập sách “Losing an Enemy: Obama, Iran and the Triumph of Dipolomacy” viết: 12 yêu sách kể trên là không thực tế, nghĩa là Plan B đuợc hoạch định để thất bại, dọn đường cho Plan C, có thể là chiến tranh.
Tại Iran, giáo sư Mohammad Marandi của University of Tehran từng can dự thương luợng nguyên tử cho biết: Trump giải kết với thỏa ước Vienna đưa tới đồng thuận khắp nước Iran về “Sự không tin cậy người Mỹ”.
Mặt khác, vì các trừng phạt cuả Trump, các đại công ty Âu Châu ngưng đầu tư với Iran là mở rộng cửa mời gọi doanh nghiệp Nga và Trung Cộng – công ty dầu quốc doanh CNPC cuả Trung Cộng sẵn sàng thế chỗ hãng Pháp Total.
Giáo sư Marandi nhắc nhở “Sự mất tin cậy Washington làm Tehran cương quyết hơn với chương trình phi đạn”. Theo lời ông, Iran phải có thể tự bảo vệ – quyết định của TT Trump không làm thay đổi hành vi của Iran về phương cách hay hình thức.
Trong khi đó, các viên chức quân sự và chính khách Iran lên tiếng bất chấp các trừng phạt của chính quyền Trump sau khi ngoại trưởng Pompeo loan báo 12 yêu sách kèm theo lời đe dọa trừng phạt mạnh chưa từng thấy.
Quan hệ giữa Washington và Tehran ngày càng có ý nghĩa đối đầu trực diện 2 tuần sau ngày TT Trump tuyên bố giải kết với thỏa ước nguyên tử Vienna 2015.
Thông tấn Iranian labour News đưa tin hôm Thứ Ba: Tuớng Ismail Kowsari, 1 cấp chỉ huy của vệ binh cách mạng, hô hào toàn dân cùng đứng lên tung quả đấm mạnh ngay miệng ngoại trưởng Pompeo và bất kỳ ai hậu thuẫn Pompeo.
Tại QH Iran, chủ tịch ủy ban an ninh quốc gia và chính sách đối ngoại nói “cách duy nhất cứu vãn thỏa ước Vienna là các nuớc châu Âu cùng đứng lên chống lại Trump” – chủ tịch Alaeddin Borujerdin nhấn mạnh “Họ phải chứng tỏ sức mạnh chống lại áp lực từ Washington”.
Hôm Thứ Hai, ngoại trưởng Đức loan báo: sắp đi Washington để nói chuyện về Iran với ngoại trưởng Pompeo – trước đó, bộ trưởng kinh tế Peter Altmater xác nhận chính quyền Đức tìm cách giúp doanh nghiệp làm ăn tại Iran nhưng không thể che chắn mọi biện pháp tái trừng phạt của Washington.
Tuần qua, TT Pháp Macron xác nhận các khó khăn đối diện doanh nghiệp châu Âu trong tình thế hiện nay.
Gửi ý kiến của bạn
