HANOI -- Hội nghị thượng đỉnh về Hiệp định TPP bị hoãn, nhưng vẫn chưa gọi được là thất bại... chỉ vì Canada đòi xét lại.
Bản tin NHK ghi rằng kế hoạch hội nghị thượng đỉnh để chính thức xác nhận thỏa thuận tổng quát về thực thi hiệp định thương mại tự do Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) không có Mỹ đã bị hoãn lại theo yêu cầu của Canada.
Mười một nước còn lại của TPP đã tổ chức một loạt các cuộc họp cấp bộ trưởng tại thành phố Đà Nẵng của Việt Nam với mục tiêu để hiệp định sớm có hiệu lực.
Bộ trưởng Tái thiết Kinh tế Nhật Bản Motegi Toshimitsu đã trình một dự thảo thỏa thuận nhằm hướng các đại biểu tiến tới đồng thuận. Nỗ lực này đã đem lại kết quả với việc các nước thành viên đạt được một thỏa thuận tổng quát vào đêm thứ Năm.
Mười một nước cũng đồng thuận tổ chức hội nghị thượng đỉnh vào chiều thứ Sáu để chính thức thông qua thỏa thuận. Tuy nhiên, giới chức chính phủ Nhật Bản cho biết Canada đã yêu cầu hoãn hội nghị thượng đỉnh vì nước này chưa sẵn sàng thông qua thỏa thuận trong dịp này.
Giới chức chính phủ Nhật Bản được cho là đang cố gắng xác nhận lập trường của Canada về vấn đề này.
Dự kiến, hiệp định TPP sẽ mang lại lợi ích rất lớn cho Việt Nam. Việt Nam đặt kì vọng rằng nếu thuế quan đối với những sản phẩm dệt may được xóa bỏ theo hiệp định, xuất khẩu sản phẩm dệt may chủ yếu của Việt Nam sang Mỹ sẽ tăng mạnh.
Bản tin NHK ghi nhận:
“...việc Tổng thống Trump quyết định rút khỏi TPP khiến Việt Nam không thể thực hiện được kì vọng này. Vì vậy, ở Việt Nam, nhiều người nghĩ rằng hiệp định TPP sẽ có hiệu quả hạn chế đối với ngành xuất khẩu, ngay cả khi TPP 11 có hiệu lực.
Ông Nguyễn Văn Tuấn, Chủ tịch Hiệp hội Bông sợi Việt Nam, cho biết ý nghĩa của thỏa thuận lần này nằm ở chỗ các nước sẽ nỗ lực thuyết phục Mỹ quay lại với TPP. Ông cũng nói, nếu TPP chưa có Mỹ thì thỏa thuận này chưa có ý nghĩa thực sự.”
Trong khi đó, bản tin VOA ghi rằng mười một nước thành viên của Hiệp định Đối tác Thương mại Xuyên Thái Bình Dương không có Mỹ (TPP-11) nhất trí với nhau về các “yếu tố cốt lõi” của thỏa thuận, một số khía cạnh còn bất đồng được gạt sang một bên để thương lượng thêm, trong đó có lĩnh vực văn hóa và giải quyết tranh chấp.
Các thành viên TPP-11 đạt được đồng thuận khá muộn vào đêm 10/11 bên lề diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á-Thái Bình Dương APEC tại Đà Nẵng, Việt Nam, chỉ vài giờ sau khi bị gây trở ngại bởi Thủ tướng Canada, Justin Trudeau.
Kịch tính chính trị bao gồm sự vắng mặt của ông Trudeau khiến một cuộc họp dự trù của các lãnh đạo TPP cuối cùng bị hủy bỏ và báo đài quốc tế loan tin rằng Canada đã đổi ý và cho các đồng minh TPP “leo cây.”
VOA ghi rằng, Bộ trưởng Thương mại Canada François-Philippe Champagne nói tin đó là một "sự hiểu lầm" và rằng Canada đã dành thời gian cần thiết để thúc đẩy các biện pháp bảo vệ tốt hơn cho các lĩnh vực liên quan đến môi trường và lao động.
"Canada là vậy. Chúng tôi sẽ không dễ dàng chung quyết bất cứ thỏa thuận nào", ông nói với các phóng viên hôm thứ Sáu (10/11). "Đó là nhằm đảm bảo Canada, một quốc gia Thái Bình Dương, có thể tiếp cận các thị trường trong khu vực Thái Bình Dương. Đó là đặt ra các điều kiện mại trong khu vực".
Bộ trưởng Canada gợi ý rằng bất kỳ thay đổi nào đối với các quy tắc thương mại liên quan đến ngành ô tô – mối quan tâm chính của các nhà sản xuất ô tô và các lãnh đạo công đoàn ở Bắc Mỹ - sẽ được ấn định vào một ngày sau đó.
Ông Champagne nói với các phóng viên rằng: "Đặc biệt khi nói về lĩnh vực văn hoá, khi nói đến ngành ô tô, chắc chắn chúng tôi sẽ dành thời gian tham khảo ý kiến các bên liên quan để đạt được thỏa thuận.”
Các cuộc đàm phán ban đầu bao gồm Hoa Kỳ, nhưng Tổng thống Donald Trump đã rút Mỹ ra khỏi TPP. Ông vận động mạnh mẽ để chống lại hiệp định này, gọi đó là "một sự cưỡng đoạt liên tiếp đối với đất nước chúng ta" và là "một thảm họa".
Khó khăn đối với Canada và Mexico là cả hai vừa đang đàm phán TPP vừa đang trong giai đoạn thương thảo lại hiệp định thương mại tự do Bắc Mỹ với Hoa Kỳ, nghĩa là nhiều vấn đề tương tự đang được đặt lên hai bàn đàm phán riêng biệt.
Trước đó trong ngày 10/11, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã coi Thủ tướng Trudeau là lý do khiến chưa thể đạt được thỏa thuận cho TPP kịp lúc.
Toàn bộ 11 quốc gia tham gia TPP gồm Úc, Brunei, Canada, Chile, Nhật Bản, Malaysia, Mexico, New Zealand, Peru, Singapore và Việt Nam, đều nằm trong khối 21 nước thành viên của APEC.
Cũng nên ghi nhận rằng theo bản tin CBC News, trở ngại từ Canada là 2 vấn đề: quyền sở hữu trí tuệ và miễn trừ văn hóa. Trudeau cho biết Canada phải giữ quyền quản lý và hỗ trợ tài chính các ngành công nghiệp văn hóa của đất nước Canada, cũng như phải được phép bảo vệ nền văn hóa của mình trước toàn cầu hóa và sự đồng hóa về văn hóa.
Trong khi đó, CSVN chẳng bận tâm gì về bảo vệ văn hóa.
Bản tin NHK ghi rằng kế hoạch hội nghị thượng đỉnh để chính thức xác nhận thỏa thuận tổng quát về thực thi hiệp định thương mại tự do Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) không có Mỹ đã bị hoãn lại theo yêu cầu của Canada.
Mười một nước còn lại của TPP đã tổ chức một loạt các cuộc họp cấp bộ trưởng tại thành phố Đà Nẵng của Việt Nam với mục tiêu để hiệp định sớm có hiệu lực.
Bộ trưởng Tái thiết Kinh tế Nhật Bản Motegi Toshimitsu đã trình một dự thảo thỏa thuận nhằm hướng các đại biểu tiến tới đồng thuận. Nỗ lực này đã đem lại kết quả với việc các nước thành viên đạt được một thỏa thuận tổng quát vào đêm thứ Năm.
Mười một nước cũng đồng thuận tổ chức hội nghị thượng đỉnh vào chiều thứ Sáu để chính thức thông qua thỏa thuận. Tuy nhiên, giới chức chính phủ Nhật Bản cho biết Canada đã yêu cầu hoãn hội nghị thượng đỉnh vì nước này chưa sẵn sàng thông qua thỏa thuận trong dịp này.
Giới chức chính phủ Nhật Bản được cho là đang cố gắng xác nhận lập trường của Canada về vấn đề này.
Dự kiến, hiệp định TPP sẽ mang lại lợi ích rất lớn cho Việt Nam. Việt Nam đặt kì vọng rằng nếu thuế quan đối với những sản phẩm dệt may được xóa bỏ theo hiệp định, xuất khẩu sản phẩm dệt may chủ yếu của Việt Nam sang Mỹ sẽ tăng mạnh.
Bản tin NHK ghi nhận:
“...việc Tổng thống Trump quyết định rút khỏi TPP khiến Việt Nam không thể thực hiện được kì vọng này. Vì vậy, ở Việt Nam, nhiều người nghĩ rằng hiệp định TPP sẽ có hiệu quả hạn chế đối với ngành xuất khẩu, ngay cả khi TPP 11 có hiệu lực.
Ông Nguyễn Văn Tuấn, Chủ tịch Hiệp hội Bông sợi Việt Nam, cho biết ý nghĩa của thỏa thuận lần này nằm ở chỗ các nước sẽ nỗ lực thuyết phục Mỹ quay lại với TPP. Ông cũng nói, nếu TPP chưa có Mỹ thì thỏa thuận này chưa có ý nghĩa thực sự.”
Trong khi đó, bản tin VOA ghi rằng mười một nước thành viên của Hiệp định Đối tác Thương mại Xuyên Thái Bình Dương không có Mỹ (TPP-11) nhất trí với nhau về các “yếu tố cốt lõi” của thỏa thuận, một số khía cạnh còn bất đồng được gạt sang một bên để thương lượng thêm, trong đó có lĩnh vực văn hóa và giải quyết tranh chấp.
Các thành viên TPP-11 đạt được đồng thuận khá muộn vào đêm 10/11 bên lề diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á-Thái Bình Dương APEC tại Đà Nẵng, Việt Nam, chỉ vài giờ sau khi bị gây trở ngại bởi Thủ tướng Canada, Justin Trudeau.
Kịch tính chính trị bao gồm sự vắng mặt của ông Trudeau khiến một cuộc họp dự trù của các lãnh đạo TPP cuối cùng bị hủy bỏ và báo đài quốc tế loan tin rằng Canada đã đổi ý và cho các đồng minh TPP “leo cây.”
VOA ghi rằng, Bộ trưởng Thương mại Canada François-Philippe Champagne nói tin đó là một "sự hiểu lầm" và rằng Canada đã dành thời gian cần thiết để thúc đẩy các biện pháp bảo vệ tốt hơn cho các lĩnh vực liên quan đến môi trường và lao động.
"Canada là vậy. Chúng tôi sẽ không dễ dàng chung quyết bất cứ thỏa thuận nào", ông nói với các phóng viên hôm thứ Sáu (10/11). "Đó là nhằm đảm bảo Canada, một quốc gia Thái Bình Dương, có thể tiếp cận các thị trường trong khu vực Thái Bình Dương. Đó là đặt ra các điều kiện mại trong khu vực".
Bộ trưởng Canada gợi ý rằng bất kỳ thay đổi nào đối với các quy tắc thương mại liên quan đến ngành ô tô – mối quan tâm chính của các nhà sản xuất ô tô và các lãnh đạo công đoàn ở Bắc Mỹ - sẽ được ấn định vào một ngày sau đó.
Ông Champagne nói với các phóng viên rằng: "Đặc biệt khi nói về lĩnh vực văn hoá, khi nói đến ngành ô tô, chắc chắn chúng tôi sẽ dành thời gian tham khảo ý kiến các bên liên quan để đạt được thỏa thuận.”
Các cuộc đàm phán ban đầu bao gồm Hoa Kỳ, nhưng Tổng thống Donald Trump đã rút Mỹ ra khỏi TPP. Ông vận động mạnh mẽ để chống lại hiệp định này, gọi đó là "một sự cưỡng đoạt liên tiếp đối với đất nước chúng ta" và là "một thảm họa".
Khó khăn đối với Canada và Mexico là cả hai vừa đang đàm phán TPP vừa đang trong giai đoạn thương thảo lại hiệp định thương mại tự do Bắc Mỹ với Hoa Kỳ, nghĩa là nhiều vấn đề tương tự đang được đặt lên hai bàn đàm phán riêng biệt.
Trước đó trong ngày 10/11, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã coi Thủ tướng Trudeau là lý do khiến chưa thể đạt được thỏa thuận cho TPP kịp lúc.
Toàn bộ 11 quốc gia tham gia TPP gồm Úc, Brunei, Canada, Chile, Nhật Bản, Malaysia, Mexico, New Zealand, Peru, Singapore và Việt Nam, đều nằm trong khối 21 nước thành viên của APEC.
Cũng nên ghi nhận rằng theo bản tin CBC News, trở ngại từ Canada là 2 vấn đề: quyền sở hữu trí tuệ và miễn trừ văn hóa. Trudeau cho biết Canada phải giữ quyền quản lý và hỗ trợ tài chính các ngành công nghiệp văn hóa của đất nước Canada, cũng như phải được phép bảo vệ nền văn hóa của mình trước toàn cầu hóa và sự đồng hóa về văn hóa.
Trong khi đó, CSVN chẳng bận tâm gì về bảo vệ văn hóa.
Gửi ý kiến của bạn
