Những người dân địa phương, xin được dấu tên địa danh, đã cho biết chi tiết về việc họ được tuyển mộ để đào những hang động này cho nhóm Al Qaeda - những tên khủng bố đang dự tính một kế hoạch mới để tấn công Hoa Kỳ - và tạo những đường hầm cho chúng có thể rút lui.
Nếu những lời của những người dân địa phương này có thể tin được, những căn cứ của nhóm Al Qaeda có thể bị tấn công nhưng không bị huỷ diệt bởi Chiến dịch Anaconda của Hoa Kỳ, gồm máy điện toán, điện thoại di động, bản đồ những thành phố chính của Hoa Kỳ, và một tấm hình một cây cầu lớn của mà họ không biết tên.
Theo bản tin của Llene R. Prusher - The Christian Science Monitor, câu chuyện của những người từng làm việc cho nhóm Al Qaeda đã mang lại sự bất an trên nhiều phương diện. Nó cho thấy nhiều người làm việc cho cơ quan tình báo Hoa Kỳ đã đi nước đôi. Nó cho thấy phần đông những người dân địa phương - những người rất quan trọng cho bất cứ một chiến dịch nào của Hoa Kỳ nhằm triệt hạ và tiêu diệt nhóm Al Qaeda trong vùng núi non hiểm trở naỳ - đã bị giằng co giữa Hoa Kỳ và bởi những người anh em Hồi giáo đang kêu gọi họ gia nhập cuộc Thánh chiến chống lại đế quốc.
Trong khi Hoa Kỳ cố gắng dứt điểm và kết thúc Chiến dịch Anaconda, việc tìm hiểu chính xác những người dân địa phương này về việc họ sẽ giúp ai, có lẽ là một trong những mối đe doạ mà các viên chức hữu trách Hoa Kỳ sẽ phải đương đầu.
"Công việc bắt đầu khoảng hai tháng vừa qua, và tôi rất sung sướng vì tôi đã kiếm được một số tiền lớn," Jalad Khan, một người dân địa phương, đã nói là anh hy vọng chỉ kiếm được khoảng 70,000 tiền Hồi, tương đương với khoảng 1,100 Mỹ kim, mà nhóm Al Qeada đã trả cho anh cho hai hoặc ba năm làm việc. "Họ cho chúng tôi ăn, và chúng tôi đã vui đùa mỗi ngày. Chúng tôi có những giây phút thoải mái - như là một cuộc picnic."
Cuộc picnic đã chấm dứt một cách mau lẹ, một trong bốn người được thẩm vấn đã nói, khi có tin là US sẽ bắt đầu dội bom ngày hôm sau. Một vài người trong nhóm 100 dân địa phương làm cho Al Qaeda cũng "làm" cho lực lượng Hoa Kỳ. Vì vậy họ đã có thể thông báo tin này đến nhóm Al Qaeda là chiến dịch Anaconda sắp sửa bắt đầu.
Những tin tức này đã khiến bọn Al Qaeda dời gia đình chúng đến nơi an toàn, và tổ chức những cuộc đào thoát cho các lãnh tụ cao cấp.
Những người dân địa phương được thẩm vấn cho biết là những binh sĩ ăn mặc rất khác với một người có lẽ là tên thủ lãnh, dáng người to lớn, vạm vỡ, được biết với danh xưng là "sheik" hay "doctor". Một người dân cho biết tên thủ lãnh có lẽ là Zawahiri, cánh tay phải của bin Laden, bởi vì hắn giống như hình của tên Zawahiri, người được in trên tờ truyền đơn đã được rải xuống A Phú Hãn năm ngoái.
Những người dân cũng cho biết là họ tình cờ nghe được lời huấn dụ - bằng điện thoại di động - gởi đến tất cả các chiến binh Al Qeada từ một người được coi là "Al Qaed", hay "thủ lãnh". Những người dân này tin rằng tên thủ lãnh đó là bin Laden, nhưng họ không thể chắc chắn. Nhóm Al Qeada có vẻ lên tinh thần sau lời huấn dụ, có lẽ đã được ban hành khoảng ba tuần cho đến một tháng về trước.
"Khi chúng tôi ởi đó, họ đã đùa với chúng tôi rằng "Chúng ta sẽ tấn công Ngũ Giác Đài từ những ngọn núi này", Ahmad Wazir, một người đàn ông đã nói. Ông tiếp "Tôi không biết Ngũ Giác Đài là cái gì, là cái cây, là một làng hay một nhân vật quan trọng".
Với những sự thảnh thơi mà nhóm Al Qaeda và tàn quân Taliban đang hưởng trong những hang động - được đào sâu trong vùng núi hiểm trở sẽ rất khó khăn để phá huỷ, không giống như những hang động ở Tora Bora - đã mang lại những nghi vấn về sự hữu hiệu của tình báo Hoa Kỳ.
"Tôi biết bọn chúng. Tôi không có quyền lực để trục xuất chúng", Wazir nói, vì thế ông nghĩ, tại sao không lợi dụng chúng để kiếm tiền.
Quân Al Qeada đã đặt trong tình trạng khẩn trương khi họ biết quân đội Hoa Kỳ và đồng minh sẽ tấn công. "Họ bảo chúng tôi: "Các anh phải hoàn thành công việc một tháng trong một tuần, và công việc một tuần trong một giờ. Thề với kinh Koran là các anh không được tiết lộ bí mật của chúng ta. Chúng ta đang bị kẻ thù của Islam rượt bắt", Wazir kể lại.
Những người dân địa phương tại làng này có những cảm nghĩ lẫn lộn về nhóm khủng bố Al Qaeda. Rất nhiều người đã mềm lòng với lời tuyên truyền là nhóm Al Qaeda là những người Hồi giáo chân chính, tử tế, rộng lượng, và họ luôn luôn di chuyển cùng gia đình của họ. Nhiều người cho rằng Hoa Kỳ chẳng nghĩ gì đến A-Phú-Hãn. Họ nói, họ không có bằng chứng là bin Laden khủng bố Hoa Kỳ nhưng họ biết chắc là Hoa Kỳ đã tấn công một làng của họ và gây nên nhiều chết chóc.
Nhưng những người khác, trái lại, đã nghi ngờ nhóm Al Qaeda khi nghe chúng tự xưng là người Hồi giáo chân chính nhưng lúc nào chúng cũng nói đến tiêu diệt người Mỹ. Rafar Khan, một người Hồi giáo trẻ trong nhóm đào đường hầm, cho biết lúc đầu anh cảm thấy phải có bổn phận giúp đỡ nhóm Al Qaeda, về kinh tế lẫn tôn giáo. Nhưng Khan cho biết anh bắt đầu suy nghĩ kỹ về những điều anh đã làm khi anh nghe trên đài radio báo cáo về một vụ đánh bom cảm tử làm nhiều người tử thương.
"Họ (nhóm Al Qaeda) đã vui mừng khi nghe tin này, và họ đã nhảy nhót ăn mừng", Khan nói, "Lúc đó, tôi mới nhận ra rằng chúng chẳng phải là những người Hồi chân chính nhưng chỉ là những tên khủng bố. Tôi rất hối hận là tôi đã giúp chúng."