BẮC KINH (Reuters) - Mối quan hệ mong manh giữa Mỹ và Trung Quốc lại hướng về phía thêm rắc rối hôm thứ sáu 27-4 khi có tin nói chính phủ Bush có thể để cho Tổng Thống Đài Loan Trần Thủy Biển gặp các dân biểu Mỹ khi ghé qua Hoa Kỳ.
Sau vụ phi cơ do thám Mỹ, vụ bán vũ khí lớn nhất cho Đài Loan từ 10 năm nay, vụ cấp chiếu khán cho cựu Tổng Thống Lý Đăng Huy, vụ Tổng Thống Bush nói thẳng Mỹ sẽ bảo vệ Đài Loan và vụ Trung Quốc giam giữ những công dân Mỹ bị buộc tội là do thám, tin tức nói trên khiến người ta có cảm tưởng các biến cố đang chồng chất một cách nguy hiểm.
Về mặt chính thức, sự đối đáp của Bắc Kinh về các vụ đó có vẻ chừng mực, mặc dù hôm thứ năm bộ Ngoại giao Trung Quốc nói Washington đang đi vào con đường nguy hiểm. Nhưng các vị phụ tá chính yếu của Tổng Thống Bush đã từng nói công khai từ trước ngày ông tựu chức rằng “thời kỳ mập mờ về chiến lược và đạo lý đã qua”.
Hôm thứ sáu, Bắc Kinh có vẻ đã nổi nóng. Zhang Mingqing, phát ngôn nhân của Đài Loan Vụ trực thuộc Chính phủ Bắc Kinh, đã la lớn trước mặt các phóng viên khi nhắc lại quyết tâm của Trung Quốc thống nhất Đài Loan, coi như một tỉnh phản nghịch của Trung Quốc. Zhang gạt bỏ thẳng thừng một lời kêu gọi mới của Đài Loan muốn mở lại đối thoại, nói nếu Đài Loan chưa chịu chấp nhận nguyên tắc “một nước Trung Hoa” thì không có gì để đàm phán hết.
Ông ta đả kích dữ dội ông Bush đã hứa cấp vũ khí cho Đài Loan và lời tuyên bố “làm bất cứ đều gì” để bảo vệ Đài Loan. Zhang Mingqing giận dữ nói: “Không có thế lực nào có thể ngăn chặn nhân dân Trung Quốc hoàn thành sứ mạng vĩ đại thống nhất tổ quốc. Đài Loan là lãnh thổ của Trung Quốc. Nó không phải là lãnh thổ của Mỹ”.
Tổng Thống Trần Thủy Biển có chương trình đi thăm 5 nước Nam Mỹ vào cuối tháng 5, trong cuộc vận động phá vỡ thế cô lập về ngoại giao. Các nguồn tin ngoại giao ở Washington cho biết ông Trần đã yêu cầu được “quá cảnh” Mỹ, với hai chặng ghé ở Houston và New York.
Đài Loan còn yêu cầu cho ông Trần gặp các dân biểu Mỹ trong hai chặng ghé đó. Các nguồn tin ngoại giao nói Mỹ sắp đưa ra loan báo đã chấp nhận lời yêu cầu của ông Trần Thủy Biển.
Một nữ phát ngôn Đài Loan đã xác nhận cuộc thương lượng về việc quá cảnh của ông Trần Thủy Biển đang tiến hành. Cho phép Trần Thủy Biển ghé qua Mỹ sẽ làm Bắc Kinh nổi giận vào đúng lúc gay go nhất. Cho phép ông hội kiến với các dân biểu Mỹ chắc chắn sẽ làm nổ ra một cuộc khẩu chiến lời lẽ dữ dội.
Năm 1995, khi Washington cho phép cựu Tổng Thống Lý Đăng Huy ghé qua thăm Đại học Cornell, trường hoc cũ của ông, Trung Quốc đã nổi cơn lôi đình và làm đông lạnh mọi cuộc thương thảo giữa hai bờ eo biển Đài Loan. Báo nhà nước Quang Minh Nhật Báo của Trung Quốc cảnh cáo Mỹ “đang ghìm cương ngựa trên bờ vực thẳm”.
Giang Trạch Dân và các lãnh tụ cao cấp khác của Bắc Kinh cho đến nay vẫn chưa đưa ra lời phê phán nào về vụ Mỹ bán vũ khí cũng như lời Tổng Thống Bush quả quyết Mỹ sẽ bảo vệ Đài Loan.
Nhưng không một lãnh tụ Trung Quốc nào lại dám tỏ ra mềm yếu về vấn đề Đài Loan. Giang Trạch Dân đang bị áp lực nặng của phe tướng lãnh diều hâu vì Giang sắp hết nhiệm kỳ Tổng bí thư đảng vào năm tới và người ta cho rằng ông vẫn muốn giữ được quyền lực bằng cách tiếp tục làm Chủ tịch Quân ủy Trung ương.
Gửi ý kiến của bạn
