Thủ tướng Canada đã diễn đàn ngay ngày tổ chức Ân xá Quốc tế đưa ra một bản tường trình dài tới 78 trang có tựa đề “Sự tra tấn cực hình tại Trung quốc – Một sự trừng phạt đang gia tăng” nhấn mạnh vào vấn đề tra tấn người lan rộng và ăn sâu, đối xử tệ bạc với các tù nhân và những người bị bắt giữ tại Trung quốc.
Diễn đàn này nói vào sáng ngày 12.2 tại trường cao đẳng đào tạo các quan tòa của Trung quốc tại Bắc Kinh trước khi gặp mặt chủ tịch nhà nước Giang Trạch Dân theo như lịch trình đã định, thủ tướng Canada đã ca ngợi các vấn đề cải tổ như Trung quốc đã mở rộng cửa cho vấn đề mậu dịch, Trung quốc đang cho phép người dân được hưởng một đời sống tốt lành hơn.
Nhưng trong lời kết thúc, Thủ tướng Chretien đã kêu gọi chính quyền cộng sản cho cải thiện guồng máy tư pháp của Trung quốc như là bước kế tiếp để Trung quốc gia nhập vào hệ thống kinh tế của toàn thế giới.
“Là quốc gia thành viên của tổ chức mậu dịch quốc tế WTO và có ký kết hai thỏa hiệp với LHQ về nhân quyền, tòa án Trung quốc bắt buộc phải theo và áp dụng sự thay đổi của luật pháp. Các công dân Trung quốc, các du khách và các doanh nhân đang trông cậy vào các tòa án của Trung quốc trong việc tranh tụng hay vi phạm các quyền hạn,” theo như lời tuyên bố của Thủ tướng Jean Chretien.
Thủ tướng đã nói rõ trong lúc hướng dẫn phái bộ thương mại của Canada tại Trung quốc, Trung quốc đã tiến bộ trong việc tôn trọng nhân quyền từ chục năm qua và thủ tướng cũng đã đã dùng cách “ cả vú lấp miệng em” để chặn các câu hỏi của ký giả như là câu hỏi của các ký giả được trả lời theo như thủ tướng đã nói.
Bản tường trình của tổ chức Ân xá Quốc tế kể ra những hành động xấu như đánh người cho tới chết, đốt nguời cho tới chết và thiến dái nông dân Zhou Jianxong, 30 tuổi trong việc cán bộ kiểm soát sinh sản tìm ra ai là người đã làm vợ của nông dân này có chửa khi không có phép của nhà nước.
“Kể từ sau cuối năm 1998, tình trạng có các hành động xấu này càng ngày càng thấy tệ hại hơn. Có vụ trấn áp lớn nhất đã xẩy ra ngay sau vụ thảm sát tại Thiên An Môn,” theo như lời cho biết của Carole Charner, điều hợp viên tại Trung quốc trong ban Anh ngữ thuộc tổ chức Ân xá Quốc tế Canada tại Montreal.
Thủ tướng Jean Chretien đã chịu áp lực gia tăng trong lúc viếng thăm này để nói thẳng ra chính quyền Trung quốc đang vận dụng mọi cách kể cả bạo động để chống phong trào tinh thần Pháp Luân Công.
“Các công dân Trung quốc, cũng như các du khách và các doanh nhân sẽ trông mong vào các tòa án trong những việc tranh tụng hay vi phạm quyền hạn của họ. Dẫu cho luật pháp được thảo ra hay cách mấy đi nữa, công lý không có thể có khi không có sự xử án công bằng do guồng máy tư pháp xuất sắc, độc lập, vô tư và hữu hiệu giám sát,”theo như lời đã tuyên bố của Thủ tướng Jean Chretien.
Tổ chức Ân xá Quốc tế Canada vỗ tay hoan hô Thủ tướng Jean Chretien đã nói ra rõ ràng về các khiếm khuyết của guồng máy tư pháp tại Trung quốc, nhưng tiếc rằng thủ tướng nhà ta không có can đảm để nói hết ra tất cả sự thiệt.
Thủ tướng đã nói vấn đề này được Trung quốc cho phép nói ra, chứng tỏ vấn đề nhân quyền đặt ra có thể mang để nói chuyện với Trung quốc, chứ không như những năm sau vụ thảm sát tại Thiên An Môn thủ tướng nhà ta đã bị lạnh cẳng và không giám đề cập tới.
“Tôi cho rằng điều hay là đề cập về tòa án của Trung quốc, sự độc lập của guồng máy tư pháp là rất quan trọng, các quan tòa phải có quyền làm theo những gì luật pháp đã nói,” theo như bà Channer đã hát vuốt đuôi.
“Song Thủ tướng Jean Chretien hình như chỉ muốn nói về luật thương mại, chúng tôi đoan chắc luật lệ cũng không cho miễn tội trong các lãnh vực khác.”
Thủ tướng Chu Dung Cơ đã cho Jean Chretien được biết hồi đầu tuần, Pháp Luân Công là một tà phái, tà phái này đã gây chết tróc cho nhiều người dân của Trung quốc.
Trong lúc diễn đàn, Thủ tướng Jean Chretien đã nhấn mạnh với Trung quốc có hai bước quan trọng hơn nữa trong việc cải tổ hệ thống này. Thứ nhất là gia nhập tổ chức mậu dịch quốc tế sẽ kích thích làm cho nền kinh tế của Trung quốc được phát triển và cải tổ hệ thống pháp lý. Thứ hai là Trung quốc phải phê chuẩn hai hiệp ước của LHQ về nhân quyên như đã hứa.
“Bởi vì chúng tôi tin chắc Trung quốc vẫn thường giữ lời hứa, các việc phê chuẩn này sẽ đóng góp lớn trong việc tôn trọng tự do cơ bản và quyền hạn của các cá nhân. Dân chúng Canada sẽ hoan nghênh, Vì trước đây dân chúng đã bị phiền nhiễu về sự thiếu tôn trọng này,” theo lời tuyên bố của Thủ tướng Jean Chretien.
Các giới chức cao cấp của chính quyền Canada đã cho biết, dân chúng Canada đã được biết Trung quốc sẽ phê chuẩn hiệp ước về các quyền xã hội và kinh tế sau khi nghiên cứu kỹ càng, nhưng vẫn chưa chịu ký thỏa uớc về cho quyền làm chính trị.
Diễn từ của Thủ tuớng Jean Chretien đã nói ra sau khi thủ tướng nhà ta cho hạ bớt các vấn đề nhân quyền để nói Trung quốc như đã có một sự tiến bộ lớn sau năm 1994 về vấn đề này.
Trước khi tới Trung quốc, Thủ tướng Jean Chretien cũng đã diễu cợt như một tay hề nhà nghề trong lúc tiếp đón các doanh nhân đi trong phái bộ thương mại về việc giới truyền thông của Canada đã đẩy thủ tướng để nói những gì với một nước có dân dầy đặc như Trung quốc đang tính vận dụng người để đổ bộ vào Bắc Mỹ, trong khi đó lại cảnh cáo thủ tướng không được biểu các tỉnh bang của Canada phải làm những gì.
Jean Chretien đã nói rõ Canada hãy duy trì lấy “thẩm quyền đạo lý” của Canada cho từng giai đoạn của thế giới theo như cựu thủ tướng Lester B. Pearson đã đặt ra trong lúc nhấn mạnh để đề cập tới nhân quyền, chỉ nên hiểu là khi nào có thể thúc đẩy vấn đề này.