WASHINGTON (KL) – Theo tin của ký giả Steven Mufson và Robert G,Kaiser từ Washington, Phó thủ tướng Tiền Kỳ Thâm đã gặp ông Powell bgày thứ tư ( 21/3) và gặp ông Bush ngày thứ năm (22/3), xem ra sự căng thẳng có vẻ đang lên.
Nhà ngoại giao kỳ cựu của Trung quốc là Phó thủ tướng Tiền Kỳ Thâm, ông gặp Tổng thống Bush ngày thứ năm, ngày thứ tư phó thủ tướng đã cảnh báo vụ bán khu trục hạm tối tân của Hoa kỳ cho Đài Loan có thể làm bể quan hệ giữa Trung quốc và Hoa kỳ và tạo thêm các cơ hội cho việc giải quyết bằng quân sự.
Họ Tiền đã cho biết, khu trục hạm Aegis sẽ là một sự vi phạm trầm trọng thoả ước ký năm 1982 giới hạn Hoa kỳ để bán vũ khí cho Đài Loan. Trong buổi ăn điểm tâm ngày thứ tư tai New York với các giám đốc của các giới truyền thông, họ Tiền đã nói ra, việc bán vũ khí này có thể tăng thêm các cơ hội để Trung quốc có hành động quân sự trong việc thống nhất hòn đảo Đài Loan đói tự trị mà Bắc Kinh cho là một ohần của lãnh thổ Trung quốc.
“Việc này sẽ thay đổi cái cốt yếu của vấn đề tiến tới sự thống nhất bằng đường lối hòa bình,” theo như lời của phó thủ tướng họ Tiền, người đã gặp mặt ngoại trưởng Hoa kỳ Colin L. Powell ngày thứ tư. Được hỏi, phải chăng có ý nói việc buôn bán này sẽ làm cho Trung quốc có hành động quân sự, họ Tiền đã trả lới : “Tất cả còn tùy thuộc vào các tình thế.”
Quyết định của nội các Bush về gói vũ khí của Đài Loan còn phải chờ tới tháng sau, chiếu theo nghi thức, Hoa kỳ còn phải chọn loại vũ khí nào được bán cho Đài Loan theo danh sách đặt hàng của Đài Loan.
Năm nay, có mục sôi nổi là Đài Loan đã đòi mua bốn khu trục hạm hạng Atleigh Burke được trang bị các hỏa tiễn, các loại súng lớn, các ngư lôi với dàn radar đặc biệt có khả năng theo rõi hàng trăm mục tiêu cùng một lúc. Các giới chức Trung quốc đang lo ngại các khu trục hạm trang bị hệ thống hỏa tiển bảo vệ Aegis sẽ không giao kịp được vào năm 2005, việc này khiến cho Hoa kỳ phải gồng mình dùng hệ thống phòng thủ Hoa kỳ bằng hỏa tiễn để bảo vệ Đài Loan. Đài Loan cũng đòi mua tầu ngầm được trang bị hỏa tiễn tối tân, khu trục hạm hạng Kidd, phi cơ P-3 dùng để săn tầu ngầm và các nhu liệu dùng cho các phản lực cơ khu trục.
Có lẽ nhà họ Tiền tính thuyết phục bằng cách chỉ ra chiều hướng của chính sách Hoa kỳ cần đi theo dưới trướng của tổng thống Bush. Các giới chức cao cấp của Trung quốc mong ông Bush sẽ theo vết chân của cha ông, một cựu đại sứ Hoa kỳ tại Trung quốc đã biết về các nhậy bén của Bắc Kinh như thế nào. Nhưng các giới chức này lo ngại cái ông Bush còn quá trẻ này lại chịu ảnh hưởng tính cách bảo thủ của nội các ông, ông có thể có thái độ cứng rắn hơn đối với Bắc Kinh và mở rộng việc hỗ trợ Đài Loan.
Những quan tâm này có thể dâng cao ngày thứ hai khi phát ngôn viên Richard A. Boucher của bộ ngoại giao Hoa kỳ đã bác bỏ để nhắc lại “Ba không” đã được Tổng thống Bill Clinton đề ra tại Thượng Hải năm 1998. Chính sách đó nói là không hỗ trợ cho Đài Loan độc lập, không công nhận chính phủ ly khai của Đài Loan, không hậu thuẫn Đài Loan đề gia nhập các tổ chức quốc tế.
Ông Boucher chỏ có nói là Hoa kỳ ủng hộ chính sách “Một Trung quốc” và “giải pháp hoà bình đuợc nhân dân Đài Loan chấp nhận”.
Họ Tiền chú trọng khu trục hạm trang bị Aegis như là một lá bài trong một canh bạc. Trường hợp sứ mạng của họ Tiền không thành, nội các Bush bán khu trục hạm Aegis bằng bất cứ cách nào, việc này làm mất uy tín của nhà họ Tiền, người là bậc thầy để lập ra chính sách đối ngoại của Trung quốc, còn là một thành viên nằm trong bộ chính trị của đảng cộng sản Trung quốc.
Theo thông báo năm 1982, Tổng thống Ronald Reagan đã đồng ý giới hạn việc bán vũ khí cho Đài Loan. Nhưng trong một trang riêng biệt của văn thư được gửi cho Hội đồng An ninh Quốc gia, ông Reagan đã nói Hoa kỳ sẽ giới hạn việc bán vũ khí này theo tình thế để bảo vệ sự cân bằng lực luợng quân sự giữa Trung quốc với Đài Loan. Chiếu theo hiệp định ngày xưa và đạo luật quan hệ với Đài Loan, Hoa kỳ đã tách ra sự liên minh quân sự với Đài Loan, nhưng có nói Hoa kỳ vẫn tiếp tục cung cấp vũ khí cho hòn đảo này để tự bảo vệ tránh khỏi sự tấn công của Cộng sản nằm trong Hoa lục.
Phần đông các giới chức trong nội các của ông Bush có ý giúp đỡ Đài Loan nhiều hơn nữa, các giới chức này cho rằng hàng trăm dàn hỏa tiễn Cộng sản Trung quốc đã dựng lên mới đây tại tỉnh Phúc Kiến, nằm tại duyên hải đối diện ngang Đài Loan, đã thay đổi hẳn sự cân bằng lực lượng tại eo biển này.
Hơn nữa, các chiến hạm trang bị Aegis lại có những ông bạn có thế lực nằm trong Quốc hội Hoa kỳ. Một trong những ụ đóng chiến hạm này, mỗi ụ đã tốn cả bạc tỷ Mỹ kim, nằm tại Pascagoula, Miss. Cha của nhà thượng nghị sĩ Trent Lott ( Đại diện của Miss.) cầm đầu đa số trong quốc hội có lần đã bỏ công của vào ụ đóng chiến hạm này. Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Jesse Helms (R-N.C.) tai Thượng nghị viện Hoa kỳ ủng hộ việc bán các vũ khí tối tân cho Đài Loan.
Larry Wortzel là cựu tùy biên quân sự của Hoa kỳ tại Bắc Kinh và nay là giám đốc nghiên cứu về Á châu tại cơ sở Heritage Foundation, ông đã đề nghị nội các của ông Bush bán khu trục hạm hạng Kidd cho Đài Loan, loại cũ và ít tối tân hơn hiện đang có sẵn và cho đóng dư ra bốn khu trục hạm trang bị Aegis mà không hứa để bán cho Đài Loan. Tới năm 2005, khi các khu trục hạm Aegis được đóng xong, Hoa kỳ có quyền để bán cho Đài Loan hoặc giữ các khu trục này lại dùng để chống các hỏa tiễn theo như nhu cầu phòng thủ cần thiết của Hoa kỳ.
Các chuyên gia của Đài Loan cho biết, việc đầu tiên Đài Loan phải cho chống đỡ các hangar và các nhà kho chứa các phản lực và đạn dược hiện nay để có khả năng chịu đựng sự tấn công của Cộng sản Trung quốc bằng hỏa tiễn.
Giới chức quân sự cao cấp của Hoa kỳ tại Thái Bình Dương là Hải quân Đô đốc Dennis Blair đã thúc giục Trung quốc cho giảm bớy sự căng thẳng bằng cách rút đi các dàn hỏa tiễn có tầm phóng tới Đài Loan, nhưng Trung quốc đã ừ hứ về lời đề nghị này.
“Quân đội của chúng tôi không chỉ nhắm riêng vào Đài Loan như một mục tiêu mà thôi. Tôi cho rằng Đài Loan không phải là một vấn đề,” theo như lời tuyên bố của phó thủ tướng Trung quốc Tiền Kỳ Thâm.
Một số thượng nghị sĩ của Hoa kỳ đã bầy tỏ nỗi quan tâm về việc Bắc Kinh cho gia tăng ngân sách quân sự lên tới 17%. Nhà họ Tiền đã hạ ván bài quan trọng này xuống bàn.
“Dù có gia tăng đi nữa, chi phí quốc phòng chỉ tương đương bằng 17 tỷ Mỹ kim … Mứïc độ này cũng có lý của nó thôi,” theo như họ Tiền đã nói ra. Nhà sứ giả này đã cho biết Trung quốc chỉ chi ra bằng 5% số tiền của Hoa kỳ đã chi cho quân sự và bằng một phần ba số tiền Nhật Bản đã bỏ ra vào việc này.
Các chuyên gia Trung quốc cho biết, con số được công khai chưa kể tới các ngân sách thực thụ và bí mật. Họ Tiền đã tỏ ra thận trọng để lạc quan về nội các của ông Bush sẽ quyết định để chống lại việc bán khu trục hạm Aegis cho Đài Loan, theo như nội các của ông Clinton đã làm hồi năm ngoái.
“Tôi mong mỏi đạt được một sự hiểu biết chung,” theo như lời của họ Tiền. Họ Tiền cho biết thêm là ông hy vọng để thuyết phục ông Bush viếng thăm Bắùc Kinh vào mùa thu này sau cuộc họp mặt của các nhà cầm đầu của vùng Thái Bình Dương tại Thượng Hải.
Gửi ý kiến của bạn
