HAIKOU, Nam Hải (KL) – Tin của Reuters – Hoa kỳ đã ép Trung quốc để có cuộc tiếp xúc mới đây với đoàn viên của phi cơ do thám bị kẹt ngày thứ tư, việc hơi ép này như một le lói đầu tiên trong việc chống Hoa kỳ đã thấy xuất hiện tại thủ đô Bắc Kinh.
Sự cách biệt này còn rơi vào ngày thứ tư, Chủ tịch Giang Trạch Dân đã yêu cầu nhiều lần là Hoa kỳ phải xin lỗi về vụ phi cơ đụng nhau trên không, đã gây ra cuộc khủng hoảng và hậu quả Trung quốc đã mất đi một phản lực cơ chiến đấu loại F-8.
Giới truyền thông của Trung quốc đã cho thấy thái độ cứng rắn của họ Giang, nhưng trong đó có phần nào bớt lạnh nhạt. “Hoa kỳ phải xin lỗi người Trung quốc về vụ xẩy ra này và chịu hoàn toàn trách nhiệm về hậu quả này,” theo như Tân Hoa Xã đã cho loan tin lời tuyên bố của họ Giang trước khi rời Hoa lục để thăm viếng Nam Mỹ.
Làm tổng thống chưa được bao lâu, phải đối phó với một cuộc khủng hoảng lớn nhấn trong chính sách đối ngoại, Tổng thống Bush đã yêu cầu cho thả lập tức 24 người của phi hành đoàn và trả lại chiếc phi cơ mà Washington đã coi như là lãnh thổ của một đại sứ quán thuộc chủ quyền của Hoa kỳ.
Colin Powell, ngoại trưởng trong nội các Bush, đã tuyên bố Washington nhất định không xin lỗi và bác bỏ việc Trung quốc cáo buộc sựï đụng phi cơ là do lỗi của Hoa kỳ. Các giới chức Hoa kỳ tố giác việc Trung quốc cho lục soát chiếc phi cơ này, mặc đầu có việc cảnh báo không được đụng tới. Trung quốc cho biết, Trung quốc có toàn quyền để khám xét phi cơ này, phi cơ đã vào không phận của Trung quốc một cách bất hợp pháp.
Giới truyền thông Trung quốc đã bước vào việc khoa trương chống Hoa kỳ ngày thứ tư và đưa ra hình ảnh chiếc phi cơ do thám của Hoa kỳ đã bị hư đậu trên bãi đậu phi cơ của một căn cứ quân sự tại hòn đảo Hải Nam của Trung quốc sau khi phi cơ này đã ha cánh khẩn cấp ngày chủ nhật.
Việc thất bại của Hoa kỳ
Như là cơn động kinh đang lên trong sự căng thẳng giữa Hoa kỳ và Trung quốc, các nhà ngoại giao Hoa kỳ đã cho biết Trung quốc chính thức cho bắt một học giả Hoa kỳ gốc Trung hoa giam giữ từ hồi tháng hai khiến cho Tổng thống Bush phải quan tâm để lên tiếng.
Mặc kệ sự giận dữ, chủ tịch Giang vẫn khởi hành đi Nam Mỹ để chứng tỏ công việc vẫn diễn tiến bình thường, nhưng bên nào cũng có súng hờm nhau sẵn. Trong việc ông Bush đòi phải thả phi hành đoàn và chiếc máy bay ra, ông đã tuyên bố tương lai về quan hệ giữa Hoa kỳ và Trung quốc đã có nguy cơ.
“Tôi đã nghe được đề nghị đưa ra để xin lỗi. Nhưng chúng tôi không có lỗi nào cả trong vụ này. Chúng tôi đã làm một việc khẩn cấp,” theo lời của ngoại trưởng Powell đã nói với các phóng viên báo chí trong một chuyến bay về Washington.
Trung quốc đã cho các nhà ngoại giao Hoa kỳ có cuộc tiếp xúc đầu tiên với đoàn viên của chiếc phi cơ do thám ngày thứ ba.
Các giới Hoa kỳ đã cho biết, đại sứ Joseph Prueher của Washington tại Bắc Kinh đã ép để có cuộc tiếp xúc mới đây, nhưng trong một cuộc phỏng vấn trực tiếp phát hình của đài American TV, ông Prueher đã tỏ ra thất vọng là không mở được cuộc đàm đạo với các giới chức của Trung quốc.
“Chúng tôi đang đẩy khá mạnh để cho người Trung quốc phải nói và mở ra một cuộc đàm đạo hơn là lặng thinh trong giai đoạn gay go này,” theo như nhà đại sứ đã nói chuyện trong buổi phát hình Nightline của đài ABC, cho biết các giới chức Trung hoa mà đại sứ thường giao dịch đã nín thinh.
Thế giới đã chú ý tới vụ khủng hoảng này, sự khủng hoảng không có bên nào chịu gấp rút để gỡ ra. “Tôi không cho rằng, theo như thực tế hiện nay để mong mỏi một quốc gia nằm trong những tình thế này đem ra việc xin lỗi,” theo như thứ trưởng ngoại giao Robin Cook của Anh quốc đã nói với đài BBC trong lúc thúc đẩy một cuộc giải quyết sớm.
Qua việc trao trả Hong Kong về Trung quốc, người ta biết được lời tuyên bố của Anh quốc rất đáng chú ý.
Đài Loan, một tỉnh phản loạn dưới con mắt của Trung quốc, hầu như đành chịu thụt lui, né xa chuyện này. “Chúng tôi sẽ không để dính vào chuyện này”, theo như lời của một nữ phát ngôn viên của Bộ ngoại giao.
Bộ Quốc Phòng Trung quốc đã đưa ra lời công bố đầu tiên về vụ phi cơ bị rớt ngày chủ nhật, lên án Hoa kỳ theo đúng y như lời lẽ của Bộ Ngoại giao Trung quốc nói từ sớm.
“Chúngtôi quan tâm tới viên phi công mất tích và sẽ cho tiếp tục áp dụng mọi nỗ lực của chúng tôi để tìm kiếm và cứu cấp phi công này,” theo như Tân Hoa Xã đã loan tin theo lời nói của một phát ngôn viên thuộc bộ quốc phòng.
Khơi ra việc xuống đường phản đối ngoài phố
Tại thủ đô Bắc Kinh, các nhân chứng đã thấy quân cảnh đuổi ba người mang cờ Trung quốc tới phản đối gần tư dinh của đại sứ Hoa kỳ, đây là dấu hiệu đầu tiên chống Hoa kỳ trong cuộc xuống đường phản đối ngoài phố tại thủ đô này sau cuộc khủng hoảng đã bắt đầu.
Theo các nhân chứng mộ tả, hai nam và một nữ hình như là sinh viên đã bị bẩy quân cảnh chặn lại trên con đường gần tư dinh và sau đó ba người này đã rút đi một cách im lặng.
Nguồn tin ngoại giao của Hoa kỳ đã cho biết nữ học giả Hoa kỳ Cao Chiếm, sinh quán Trung quốc, đã chính thức bị bắt giữ về tội nhận tiền của một cơ quan tình báo nước ngoài và làm việc do thám Trung quốc.
Bắc Kinh đã cho giam giữ bà họ Cao ngày 11/2, bà họ Cao là một dân thường trú tại Hoa kỳ, nhà nghiên cứu xã hội học của đại học American University tại Washington và là nữ học giả nghiên cứu về các vấn đề của phụ nữ tại Trung quốc và tại Đài Loan. Chồng bà này đã hoàn toàn bác bỏ chuyện làm gián điệp hay do thám.
“Việc bắt giữ công khai bà Cao Chiếm trực tiếp liên quan tới sự căng thẳng giữa Hoa kỳ và Trung quốc đang leo thang,” theo như lời của ông Liu Qing thuộc nhóm nhân quyền tại Hoa lục. Trung quốc thường có thói dùng những người mà Trung quốc đã bắt giữ để làm quân bài thương lượng, theo như ông họ Liu đã cho biết.
Các nhà ngoại giao Hoa kỳ đã gặp mặt phi hành đoàn tại Haikou và đã cho biết những người này vần khỏe mạnh và trong tinh thần cao. Nhưng Mark Canning, giới chức giao tế của lãnh sự quán Hoa kỳ tại Quảng Châu, đã cho biết, ông không được biết 21 nam và ba nữ của phi cơ thám sát EP-3 đã bị giam giữ ở đâu.
Canning và hai nhà ngoại giao Hoa kỳ đã đi chợ ngày thứ tư để mua quần áo và các vật trang điểm và vệ sinh cho phi hành đoàn. “Khi đoàn viên phi hành thức giấc ngày chủ nhật, họ không còn mong để mặc cùng một bộ quần áo cho tới hôm nay,” theo như lời của Canning.
Phát ngôn viên Chu Bang Tạo của bộ ngoại giao Trung quốc đã móc câu chuyện xin lỗi với số phận của các đoàn viên phi hành này.
“Việc ưu tiên của phía Hoa kỳ là không được làm yêu cầu này hay yêu cầu nọ, nhưng phải nghĩ lại chuyện đã xẩy ra và làm một việc xin lỗi đối với phía Trung quốc,” theo như lời họ Chu đã nói ra trong cuộc họp báo ngày thứ ba.
Nhưng ông Prueher đã cho cho beat rõ ràng, Washington sẽ không nhận sự qui lỗi này. Ông đã cho biết, các giới chức Trung quốc đã ở khắp mọi nơi trên chiếc phi cơ tối mật của Hoa kỳ mặc dầu đã cảnh báo không được đụng tới. Hình ảnh do vệ tinh chụp được ũng đã cho thấy có người Trung quốc tay cầm kìm lên lục soát phi cơ.
Các báo chí Trung quốc hình như đã bị cán bộ tuyên truyền chuyên kiểm soát giới truyền thông dựt dây ngày thứ tư. Nhựt báo Thanh Niên có tiếng tại Bắc Kinh đã đưa ra những bức hình mầu của chiếc phi cơ Hoa kỳ bị hư với chữ hàng đầu in đậm – “Bằng chứng của sự cao tay ấn.”
Nhựt báo Wenhui tại Thượng Hải đã cho tập chung vào bài viết về viên phi công Trung quốc mất tích. Hàng chữ đầu trên tờ báo này được đọc: “Wang Wei, Nhân Dân của Tổ Quốc Đang Lo cho Anh.”
Gửi ý kiến của bạn
