BẮC KINH (Reuters) - 12 năm sau khi quân đội Trung Quốc tiến vào đàn áp các sinh viên biểu tình phản kháng ở Thiên an môn, ký ức về cuộc tàn sát hung bạo này đã mờ dần trong dân chúng Trung Quốc nhưng nó vẫn tiếp tục làm khổ các nhà lãnh đạo Bắc Kinh.
Ngày kỷ niệm trôi qua êm đềm hôm thứ hai 4-6, không thấy mong manh có biểu tình phản kháng công khai, trừ các vụ kêu gọi như mọi năm của thân nhân các nạn nhân, yêu cầu chính quyền điều tra về vụ giết chóc.
Nhưng các bóng ma của ngày 4-6-1989 đã trở lại ám ảnh các nhà lãnh đạo năm nay sau khi có một cuốn sách xuất bản về những tài liệu liên quan đến những cuộc tranh luận trong nội bộ đảng đưa đến lệnh đàn áp. Trong khi Bắc Kinh đang đánh bóng hình ảnh của mình để vận động được đăng cai Thế vận hội 2008, nhà cầm quyền Trung Quốc đang nỗ lực tìm cách chôn vùi biến cố nói trong cuốn sách.
Tuần trước, chế độ đã bắt giam 6 nhân vật phản kháng, cảnh cáo họ không được tham dự những buổi lễ kỷ niệm Thiên an môn. Tin của Trung tâm Nhân quyền và Dân chủ tại Hong Kong loan báo như vậy.
Hôm chủ nhật một quan chức bộ Ngoại giao điện thoại cho các tổ chức báo chí ngoại quốc, cảnh cáo họ không được “làm tin bất hợp pháp” - đặc biệt về tình hình trước Thiên an môn và những cuộc phỏng vấn không được cho phép trước. Và hôm thứ hai các lời bình luận chính trị đã bị bôi bỏ mau lẹ trong các phòng đàm thoại Internet cùng với các bản tin trên lưới.
Những người phụ trách vận động cho Bắc Kinh đăng cai Thế vận hội cũng kỷ niệm ngày này bằng cách đưa các ký giả đi vòng vòng coi những sân vận động tổ chức các cuộc tranh tài Thế vận. Họ muốn đánh lạc hướng báo chí trước ngày Thế Vân hội bỏ thăm vào tháng 7 sắp tới để chọn nơi tranh tài năm 2008.
Các bà mẹ phản kháng
Những sự phản kháng duy nhất ở Hoa lục xuất phát từ những bà mẹ có con bị giết ở Thiên an môn năm 1989.
Các bà đã nhắc lại lời kêu gọi đòi hỏi chính quyền phải điều tra vai trò của Lý Bằng, lúc đó là Thủ tướng và hiện làm Chủ tịch Quốc hội, nhân vật số 2 của chế độ. Nhóm các bà Mẹ Thiên an môn viết trong một bức thư ngỏ: “Tên tuổi của các kẻ tội phạm chịu trách nhiệm về cuộc đàn áp đẫm máu ở Thiên an môn phải được công bố cho dân chúng biết: tên của chúng sẽ tồn tại mãi mãi như biểu tượng của một sự xấu xa ô nhục trong lịch sử”.
Nhóm này, dưới sự lãnh đạo của bà Ding Zilin, một giáo sư hồi hưu có con bị giết trong cuộc đàn áp, đã vận động từ nhiều năm qua có một cuộc đều tra chính thức về biến cố Thiên an môn, nhưng họ vẫn không được chính quyền đáp ứng.
Bức thư ngỏ đã được phổ biến bởi Tổ chức Nhân quyền Trung Quốc, có trụ sở ở New York. Trong thư có đoạn viết: “Chúng tôi phản kháng việc chính quyền viện cớ duy trì ổn định không chịu xét lại phong trào Thiên an môn và biến cố ngày 4-6”.
Hàng trăm người, nếu không là hàng ngàn, đã bị giết chết khi chính quyền Bắc Kinh đưa xe thiết giáp đến Thiên an môn và quân đội đã nổ súng vào những người biểu tình không võ trang.
Trung Quốc không chịu xét lại bản án quy tội những người đòi dân chủ là “làm loạn”.
Các bà Mẹ Thiên an môn đã ngỏ lời cám ơn những người đã thâu thập tài liệu để soạn thành cuốn sách “Tài liệu Thiên an môn” đưa đến tranh luận sôi nổi. Cuốn sách này đã rọi thêm những tia sáng vào vụ Thiên an môn năm 1989.
Trong một cuộc phỏng vấn được CNN phổ biến hôm chủ nhật 3-6, một người chỉ được biết qua tên giả là Zhang Liang, đã tố cáo Bắc Kinh có thủ đoạn “tàn độc, vô nhân đạo” trong việc truy lùng những nguồn cung cấp tài liệu cho cuốn sách.
Bắc Kinh bác bỏ cuốn sách, gọi đó là âm mưu của các thế lực chống Trung Quốc ở Hoa Kỳ, nhằm làm mất ổn định đất nước và phá hoại chế độ Cộng sản. Cuốn sách có in biên bản của các cuộc họp mật cho thấy có sự rạn nứt giữa phe ôn hòa do Triệu Tử Dương lãnh đạo và phe cứng rắn trong đó có Lý Bằng.
Một số nhà phân tích cho rằng cuốn sách là một phần của cuộc vận động chính trị do các nhân vật chủ trương cải cách tung ra trước đại hội đảng năm tới. Người ta cho rằng lúc đó các nhân vật cấp cao, kể cả Giang Trạch Dân sẽ về hưu.
Gửi ý kiến của bạn
