Nữ Gián Điệp Úc Giúp Kháng Chiến Pháp Qua Đời, Thọ 98
LONDON - Nữ công dân Australia, bà Nancy Wake, là gián điệp trở thành chiến sĩ đuợc tặng thưởng nhiều huy chương nhất của đồng minh về thành tích tiếp sức cuộc kháng chiến của người Pháp thời thế chiến, đã qua đời tại thủ đô nước Anh ở tuổi 98 - đối thủ cao giá mà cơ quan Gestapo gọi bằng tên "Bạch thử" tạ thế hôm chủ nhật tại nhà dưỡng lão, theo loan báo của Thủ Tướng Australia, bà Julia Gillard. Bản tuyên bố ghi "Nancy Wake là 1 phụ nữ can đảm khác thường và đầy nghị lực đã cứu mạng hàng trăm chiến sĩ đồng minh và góp công chấm dứt cuộc chiến đóng của Đức Quốc Xã".
Được tình báo Anh huâán luyện về do thám và phá hoại, bà Wake đã giúp trang bị và hướng dẫn quân kháng chiến làm yếu lực lượng chiếm đóng của Đức trước ngày đổ bộ Normandie trong những tháng sau cùng của thế chiến.
Tác giả chuyên viết tiểu sử Peter FitzSimons cho hay : trong lúc phân phát vũ khí, tiền bạc và sách mật mã trong vùng chiếm đóng, bà Wake bị vây bắt nhiều lần nhưng lọt lưới, nên Gestapo gọi bà là "chuột trắng", đứng đấu danh sách đối thủ của Gestapo. Pháp và Hoa Kỳ tặng bà những huy chương cao quý nhất - nước Australia chỉ vinh danh bà Wake năm 2004.
Bà Wake là út trong 6 người con của 1 gia đình New Zealand, ra đời tại thủ đô Wellington, sau di cư qua Sydney - bà làm y tá trước ngày thực hiện giấc mơ du lịch châu Âu, đến New York, London, Paris. Sau khi học ngành báo chí tại London, bà làm thông tín viên cho báo The Chicago Tribune tại Paris - chuyến đi Vienna năm 1933 để phỏng vấn Hitler khiến bà dồn tâm lực chống lại Đức Quốc Xã.
Khi thế chiến bùng nổ năm 1939, bà sinh sống tại Marseille với người chồng đầu tiên là kỹ nghệ gia Pháp Henri Fiocca - ông bị bắt, bị đánh đập và bị giết, bà trốn đuợc sang London qua ngả Tây Ban Nha, đuợc huấn luyện làm gián điệp.
Sau chiến tranh, bà còn giúp việc tình báo Anh cho đến năm 1957, khi bà trở lại Australia kết hôn với phi công chiến đấu John Forward. Năm 2001, bà dọn về London 4 năm sau cái chết của ông Forward.
Bà không có con - nguyện vọng trong di chúc là bà muốn hoả thiêu, rải tro tại miền trung nước Pháp, nơi bà đã dự phần 1 trận tấn công 1 căn cứ của Gestapo năm 1944.