Theo Mitchel Benson, báo O.C Register, kinh tế California đã đi xuống ngay cả trước vụ khủng bố 9-11. Bây giờ, nó còn tệ hơn nữa.
Những dấu hiệu sớm cho thấy lợi nhuận tiểu bang, hoàn toàn tuỳ thuộc vào thị trường chứng khoán, đã tuột dốc nhanh hơn là sự dự đoán năm tháng trước đây. Tiểu bang có thể thâm thủng thêm 6.2 tỷ Mỹ kim nếu không bán được 12.5 tỷ Mỹ kim tiền chứng phiếu điện lực để trả nợ cho công quỹ.
Thống đốc Gray Davis đã chỉ thị những cơ quan của tiểu bang đệ trình ngân sách năm tới với con số cắt giảm lên đến 10%. Những chuyên gia về ngân quỹ thuộc Quốc hội của tiểu bang đang bàn thảo vấn đề tăng học phí tại các trường Đại học lần thứ nhất kể từ năm 1994.
Vụ khủng bố 9-11 đã "làm hoàn cảnh đã khó khăn lại còn khó khăn hơn", Ted Gibson, kinh tế gia của bộ tài chánh tiểu bang, nói thế. California là một trong những tiểu bang phải trực diện với sức ép về tài chánh vì nền kinh tế Hoa Kỳ đang suy thoái, nhưng cuộc khủng hoảng về điện lực đã làm cho tình trạng đã xấu càng thêm xấu. Hôm thứ Sáu, cơ quan Moody's Investors Service đã tuyên bố là họ đang xem xét có nên hạ điểm tín dụng của tiểu bang hay không, bắt nguồn từ cái Moody's gọi là "gia tăng quan ngại về sự nhạy cảm" đối với nguồn lợi nhuận trên lãnh vực thuế khoá của tiểu bang sau vụ khủng bố.
"Những chỉ số đo của những hoạt động về kinh tế phần lớn sẽ yếu hơn những tiên đoán trước đây", Moody's đã cho biết thế. Cơ quan này rất quan ngại về những lợi nhuận trên chứng khoán chọn lựa và những lợi nhuận trên thuế lợi tức là "những chìa khoá nguyên nhân của sự bấp bênh".
Đối với tài khoá năm nay, chấm dứt vào tháng Sáu, những viên chức tài chánh của tiểu bang đã ước lượng rằng 18 tỷ Mỹ kim, khoảng 25% hay một phần tư lợi nhuận thuế khoá của tiểu bang, đã được thu về từ lợi nhuận trên chứng khoán chọn lựa và lợi nhuận trên thuế lợi tức. Trong tháng 5, trong một bài diễn văn về sự suy yếu của thị trường, Gibson đã tiên đoán là mức lợi nhuận năm nay sẽ giảm dưới 17% hay 12.4 tỷ Mỹ kim. Cùng lúc, Văn phòng Phân tách của Quốc hội tiên đoán con số còn thảm hại hơn: xuống tới mức 10.8 tỷ Mỹ kim.
Ngày hôm nay, "chúng tôi có thể an toàn mà nói rằng tình trạng kinh tế sẽ tuột giảm sâu hơn" hơn là hai tiên đoán trên, Brad William, một kinh tế gia kỳ cựu của Văn phòng Phân tách của Quốc hội đã nói thế. Lợi nhuận về thuế khoá cho đệ nhất tam cá nguyệt của tài khoá 2002, bắt đầu từ tháng Bảy, sẽ là 747 triệu dưới mức dự định của 16 tỷ Mỹ kim. Gần hai phần ba của sự thiếu hụt đó hay 489 triệu Mỹ kim, là do sự tuột giảm của lợi nhuận trên thuế lợi tức cá nhân.
Tình hình có thể còn tệ hơn. William và những chuyên gia khác cho biết sự tuột giảm bất ngờ của lợi nhuận trên thuế lợi tức tam cá nguyệt là những dấu chỉ chính xác của sự tuột giảm của lợi nhuận trên chứng khoán chọn lựa và lợi nhuận trên thuế lợi tức. Từ những tiên đoán, lợi nhuận thuế khoá cho đệ nhất tam cá nguyệt xuống 407 triệu Mỹ kim hay 12.5%.
Lợi nhuận về thuế khoá của tiểu bang California chỉ là một trong những yếu tố phức tạp cho những chuyên gia về ngân sách cho tiểu bang năm tới khi họ phải dự tính ngân sách cho tài khoá 2003. Những nhà làm luật và thống đốc tiểu bang sẽ không có 7.1 triệu Mỹ kim thặng dư cho năm tới, cũng như họ không thể làm những trò ảo thuật về kế toán như họ đã làm cho tài khoá năm nay, gồm có việc chuyển 910 triệu Mỹ kim từ quỹ đặc biệt sang quỹ công cộng, và trả trước 1.2 tỷ Mỹ kim cho những chính quyền địa phương.
"Tình trạng này giống như bán garage sale để trả nợ tiền nhà. Chúng ta sẽ không thể trở lại và làm lại cho năm tới"., Jean Ross, giám đốc chương trình California Budget Project, đã nói.
Tệ hơn nữa, những chuyên gia dự tính ngân sách sẽ đối diện với sự thâm thủng 6.2 tỷ Mỹ kim nếu tiểu bang không bán được 12.5 tỷ Mỹ kim tiền chứng phiếu điện lực. Tiểu bang đã mượn số tiền 6.2 tỷ Mỹ kim từ quỹ công cộng để mua điện, khi hai đại công ty điện lực què cụt, chính họ không thể bỏ tiền ra mua điện.
Nếu bán được chứng phiếu - điều này không bảo đảm sẽ xảy ra- 6.2 tỷ Mỹ kim tiền bán được sẽ dùng để trả nỡ công quỹ. Nhưng các thương gia và những chuyên gia của giới tiêu thụ đã vận động cơ quan Public Utilities Commision đừng lãnh nhận việc bán chứng phiếu.
Gửi ý kiến của bạn
