Tài Liệu Mật Về Cuộc Chiến Iraq Do WikiLeaks Mới Tung Ra: Iraq Sẽ Hỗn Loạn Sau Khi Mỹ Rút Quân
WASHINGTON - Kho tài liệu mật khổng lồ của WikiLeaks công bố qua mạng tin học vẽ ra 1 đất nước Iraq đè dưới gánh nặng của căng thẳng giáo phái triền miên và can thiệp từ các lân bang, báo hiệu hỗn lọan có thể tái phát khi lực lượng Hoa Kỳ ra đi.
Các tài liệu thu góp từ năm 2004 đến đầu năm 2010 có thể giúp giải thích lý do tại sao cuộc vật lộn của Iraq để tạo ra 1 nhà nước thống nhất tiếp tục cho tới nay, dù bạo động đã giảm đáng kể. Các tài liệu mật hậu thuẫn luận cứ của các chuyên gia theo đó Hoa Kỳ nên duy trì hàng ngàn binh sĩ sau kỳ hạn đã định, để mua thời gian cho Iraq trở lại ổn định.
Các mối đe dọa mô tả trong các tài liệu do WikiLeaks thẩm lậu là từ bên ngoài, như Iran.
Tài liệu mật cũng phô bày tình trạng yếu kém của các định chế dân chính, toà án và quân đội, cả từ trước ngày bùng nổ xung đột giáo phái đẫm máu thời kỳ 2006-2007. Muà Thu 2005, quân đội Hoa Kỳ khám phá âm mưu ám sát nhiều viên chức khác nhau, gồm 1 đại tá quân đội. Tháng 9-2005, một trong các sứ quân tiết lộ: 1 nhóm quan toà bị bắt cóc tại Balad, bị đánh đập và bị quăng vào thùng xe. Trong 1 vụ khác, Tháng 6-2006, binh sĩ Hoa Kỳ phát giác 1 bãi máu, ống dẫn nước bằng cao su, và dây điện chuyền vào 1 cánh cửa sắt tại phòng giam của cảnh sát ở Husaybah, miền tây Iraq - đó là bằng chứng của tra tấn không kiểm soát và xâm phạm nhân quyền.
Có lúc, cố vấn Hoa Kỳ ngủ lại đồn cảnh sát để bảo đảm các nghi can không bị đánh và để nhắc nhở cảnh sát bản xứ không làm bậy. Nhưng, chương trình huấn luyện và tham vấn của Hoa Kỳ không chấm dứt các lạm dụng. Theo 1 biên bản ghi ngày 16-2-2009, lực lượng Hoa Kỳ báo cáo 33 người tình nghi bị lạm dụng tại cùng 1 nhà giam của cảnh sát.
Nhà báo cho biết : tài liệu do WikiLeaks thẩm lậu cũng ghi nhận các tiến bộ, như là tăng tiến về an ninh kể từ sau cao điểm của bạo động thời kỳ 2006-07, do sự suy yếu của al- Qaeda và cũng vì đa số dân thường đã chán ngán đổ máu vì xung đột giáo phái suýt đưa cả nước vào vực thẳm nội chiến.
Dù vậy, giới chuyên môn không thấy chắc quân đội và cảnh sát Iraq sẽ đủ sức gánh vác trách nhiệm an ninh sau ngày Hoa Kỳ hoàn tất kế hoạch giải kết sau ngày 31-12-2011.
Những người yếm thế lo ngại rằng Iraq sẽ lập lại lịch sử về sự nắm quyền của 1 nhà độc tài quân sự, tương tự Saddam Hussein.
Cựu ĐS Ryan Crocker, làm việc tại Baghdad thời kỳ 2007-08, cho hay Washington đã quyết định sẽ lật sang trang mới, nhưng không xếp sách lại.
1 thách thức lớn hiện tại với Iraq là tê liệt chính trị. Nội các mới chưa thành hình 7 tháng sau bầu cử, bởi không phe nào thắng rõ rệt. Các đối thủ của Thủ Tướng al-Maliki nói : tài liệu WikiLeaks thẩm lậu chỉ ra rằng ông ấy phải bị ngăn củng cố quyền thế. Văn phòng Thủ Tướng đáp trả : WikiLeaks phá hoại cơ hội tái cử của ông Maliki.
Cựu ĐS Crocker cả quyết : duy trì sự hiện diện quân sự của Hoa Kỳ sau năm 2011 là rất quan trọng, dù dân chúng Hoa Kỳ đã mệt mỏi vì cuộc chiến kéo dài và tốn kém, và nhu cầu chuyển tài nguyên qua Afghanistan.
Cuộc thẩm lậu của WikiLeaks nhắc nhở vai trò của Tehran trong việc huấn luyện và trang bị quân nổi dậy, tìm cách ảnh hưởng vào chính trường Iraq, là các mối đe dọa sẽ trở thành sâu rộng hơn khi ảnh hưởng của Hoa Kỳ giảm với Baghdad.
Mặt khác, nhà phân tích Anthony Cordesman của Trung Tâm Nghiên Cứu Chiến Lược Và Quốc Tế Vụ, thường lui tới Iraq, tiên đoán phải 1 thập niên nữa Iraq mới có không lực hữu hiệu. Ông cho biết thêm : Iran có trên 1600 xe tăng, và Iraq chỉ có 149 chiếc. Theo tính toán của ông Cordesman, vào Tháng 12-2011, các lực lượng an ninh Iraq chưa đủ sức mạnh, khi binh sĩ Hoa Kỳ cuối cùng ra đi, như chính phủ Bush dự định từ 2 năm qua.
Gửi ý kiến của bạn
