- Mỹ Bác, Lợi-Hại Tùy Cách Xài
GENEVA, Jan 16 (Reuters) - Một viên chức cao cấp Hoa Kỳ hôm 16-1 cho biết, loại bom chùm mà hiện gần 100 quốc gia trên thế giới đòi Liên Hiệp Quốc ban lệnh cấm sử dụng, thật ra không phải xấu, trong trường hợp nhiều nước lâu nay đã sử dụng nó để giải quyết các vụ xung đột một cách có trách nhiệm.
Viên chức này xin được giấu tên nói đã có một thông báo vắn tắt nói rằng Washington đã có kế hoạch thành lập một "lực lượng hành động nhanh" (quick reaction force - QRF) để ngăn chặn chiến tranh đe dọa đối với người dân, chẳng hạn như bom chùm.
Điều lưu ý của viên chức này không trực tiếp nhưng rõ ràng xác nhận rằng Washington - cũng như Nga, Hoa Lục và nhiều siêu cường khác - tiếp tục duy trì ý định chống lại lệnh cấm vũ khí nói trên.
Ông nói các nhà thương thuyết thảo luận việc cập nhật hiệp định quốc tế cấm các vũ khí nguy hiểm năm 1981 (CCW) gặp gỡ tại Geneva đã chuẩn bị thảo luận có tính chất chuyên môn về bom chùm vào năm tới đây dưới sự bảo trợ của Liên Hiệp Quốc.
Đây là một loại vũ khí có thể phát tán hàng trăm quả bom nhỏ trùm phủ cả vùng được xem là mục tiêu. Có tới 30% không nổ khi rơi xuống đất nhưng vậy cũng đủ đe dọa người dân trong nhiều năm liền. Ủy Ban quốc tế Hội Hồng Thập Tự nói khoảng 400 triệu người ở các nước như Iraq, Afghanistan, Lebanon và Chechnya đang sống trong vùng mìn, bị bom chùm đe dọa mạng sống của họ từng ngày. Các nhà vận động cũng nói có ít nhất 13,000 người dân được biết đã bị giết hoặc bị thương vì bom trong những năm gần đây, và đã được Israel sử dụng nhiều nhất trong cuộc giao tranh với Hizbollah vào năm 2006 tại Lebanon.
Na Uy hiện là nước dẫn đầu nỗ lực của quốc tế có tên gọi là "Oslo Process" vận động hình thành một hiệp ước cấm vũ khí tại cuộc hội nghị tổ chức tại Dublin vào Tháng Năm năm nay, có thể có hiệu lực vào cuối năm 2008.
Tổ chức vận động mang tên Cluster Munitions Coalition (CMC) nói rằng gần 100 nước ủng hộ lệnh cấm tại cuộc họp ở Vienna hồi Tháng Mười Hai, nhưng một số nước như Đức, Pháp, Ý và Nhật nói rằng cần có một giai đoạn chuyển tiếp. CMC nói sau cuộc họp tại Vienna, có sự tham dự của đại diện 138 nước, đã đạt được nhiều tiến bộ trong việc làm sạch một số vùng bom mìn có thời hạn rõ ràng buộc phải phá hủy các kho bom.
Trong bản tuyên bố vắn tắt, cựu viên chức cao cấp của Hoa Kỳ nói rằng Washington không xem xét nội dung của hội nghị CCW, trong đó có 103 nước tham dự, cũng như hội nghị Oslo, nhưng trước tiên họ sẽ tập trung thảo luận về bom chùm. Ông ta nói rằng CCW sẽ tập trung cam kết rằng các nước phải biết sử dụng loại vũ khí này phù hợp với luật nhân đạo quốc tế.