Năm mươi lăm năm sau khi nhà độc tài Sô Viết chết, bản cẩm nang mới nhất cho các thầy cô giáo để phấn khích chủ nghĩa yêu nước trong tuổi trẻ Nga nói rằng ông đã làm những gì ông cần làm để bảo đảm công cuộc hiện đại hóa đất nước.
Cẩm nang, có tựa đề Lịch Sử Nga, 1900-1945, sẽ hình thành một căn bản của bộ sách giáo khoa được chính quyền chấp nhận để dùng trong các trường học vào năm tới.
Cẩm nang có vẻ theo sau một nỗ lực quay lại quá khứ bởi Thủ tướng Vladimir Putin nhằm tái đánh giá lịch sử của Stalin dưới ánh sáng tích cực hơn.
Tuy nhiên, những phê phán đã bị phản đối, đối với một số trích đoạn, nói rằng các nỗ lực chính yếu để thanh minh các tội trạng của Stalin.
Ở Tây Phương, người ta đã thừa nhận một cách rộng rãi rằng vào thập niên 1920 hàng triệu người đã bị bắn, bị đày ải đến vùng Siberia, hay chết vì đói khát sau khi đất đai, nhà cửa và vật sở hữu đều bị tướt đoạt để hoàn thành ảo vọng 'hợp tác xã nông nghiệp' rộng khắp của Stalin.
Trong thập niên 1930, hàng triệu người mà ông ta cho là hay nghi ngờ là đe dọa tới Liên Bang Sô Viết thì đều bị kết tội hay đày đi các trại lao động ở Gulag trong những vùng xa xôi hẻo lánh của Siberia hay Trung Á, nơi mà nhiều người đã chết vì bệnh tật, thiếu ăn và tai họa thời tiết.
Nhiều sử gia tin rằng có đến 20 triệu người đã chết vì hững hành động của ông ta - hơn 6 triệu người bị giết trong thời kỳ tiêu diệt dân tộc Do Thái của Hitler.
Bất chấp đến hàng triệu người chết ở các trại lao động Siberia, cuốn sách giáo khoa vẫn nói rằng Stalin chỉ làm việc này để đẩy mạnh công cuộc hiện đại hóa.
Bây giờ cuốn cẩm nang dạy học mới đang cố gắng nói với thế hệ học sinh Nga rằng Stalin đã hành động hợp lý.
Cuốn cẩm nang gây nhiều tranh luận đã được ấn hành bởi nhà xuất bản sách giáo khoa hàng đầu cả nước Prosveshenije, một công ty được chính quyền tài trợ là nhà cung cấp độc quyền về sách giáo khoa cho trường học trong kỷ nguyên Sô Viết, và đang có vẻ xuất hiện trở lại trong vai trò đó.
Cuốn cẩm nang không thể nào ra đời nếu không có sự hậu thuẫn và chấp thuận của chính quyền Nga.
Sử gia Nga nổi tiếng Roy Medvedev đã gán cho cẩm nang cái tên 'một sự xuyên tạc. Stalin tuyệt nhiên không hành động hợp lý trong mọi lúc, và nhiều hành động của ông ấy đã làm tai hại cho đất nước.'
Alexander Kamensky, trưởng khoa sử học tại đại học Russia State University, nói rằng cuốn cẩm nang thì 'thật là đáng buồn', một dấu hiệu cho thấy việc dạy lịch sử trong các trường học đã trở thành 'công cụ ý thức hệ.'