Kyrgystan: Có Chính Phủ Lâm Thời, TT Bị Lật đổ Còn Trốn
BISHKEK - Liên minh đối lập Kyrgystan đã thành lập chính phủ lâm thời và loan báo sẽ tổ chức bầu cử trong 6 tháng tới.
Họ hô hào TT tại chức ra đi và cho biết hiện không có kế hoạch thay đổi với căn cứ không quân cho Hoa Kỳ thuê để tiếp tế chiến trường Afghanistan.
Cùng ngày Thứ Năm, Trung Quốc tỏ ý quan ngại về bất ổn chính trị tại lân bang nhỏ bé ở hướng tây, tương tự các bình luận từ Nga và Hoa Kỳ.
Kyrgystan có căn cứ không quân Manas cho Hoa Kỳ thuê, và 1 căn cứ quân sự của Nga.
Lãnh tụ đối lập là cựu ngoại trưởng Roza Otunbayeva loan báo QH đã bị giải tán và bà là người lãnh đạo chính quyền tạm. Bà cho biết liên minh đối lập đã kiểm soát 4 trong 7 tỉnh, và kêu gọi TT Bakiyev (đã trốn khỏi thủ đô) hãy từ chức. Lãnh tụ Otunbayeva tuyên bố "Nhiệm vụ của ông ấy đã chấm dứt".
Kyrgystan có 533 dặm biên giới với Trung Quốc, cũng là cửa ngõ của vùng Trung Á giàu tài nguyên dầu mỏ mà Bắc Kinh, Washington và Moscow cùng tranh giành ảnh hưởng. Đa số dân theo đạo Hồi, nhưng Kyrgystan dưới quyền lãnh đạo của phe thế tục.
Toà ĐS Hoa Kỳ phủ nhận các tin tức theo đó công dân Hoa Kỳ đã đuợc di tản tới căn cứ không quân Manas, nơi có 1200 quân nhân Hoa Kỳ trú đóng.
Truyền thông Nga cho biết Moscow đã gửi sang căn cứ của họ 150 binh sĩ Dù để bảo đảm an ninh của 400 nhân viên quân sự và gia đình.
Vào chiều Thứ Năm, vẫn không thấy TT Bakiyev xuất hiện. Thủ lãnh đối lập nói có lẽ ông ta đã chạy tới miền trung, nơi là địa bàn hậu thuẫn.
Trong 2 ngày trước, dân chúng xuống đường, lật đổ các chính quyền tỉnh và chiếm Dinh chính phủ tại thủ đô. Tân bộ trưởng quốc phòng xác nhận 5 triệu dân toàn quốc không có gì phải lo về an ninh. Phóng viên ghi nhận không có cảnh sát xuất hiện trên các đường phố tại thủ đô. Nhưng hầu hết công sở và nhà của TT Bakiyev bị cướp hay bị đốt, 2 chợ quan trọng bị thiêu rụi.
Lãnh tụ Otunbayeva lên án TT Kabikyev về bạo động trong mấy ngày qua, khi cảnh sát chống bạo động bắn vào đám biểu tình. Bộ y tế ghi nhận ít nhất 74 người chết và khoảng 400 người bị thương khắp nước.
Tại Vienna, TTK Ban Ki-moon kêu gọi bình tĩnh.
TT Bakiyev lên cầm quyền sau các cuộc xuống đường của "cách mạng tulip" năm 2005, bảo đảm ổn định tương đối, nhưng bị tố cáo làm giàu cho bản thân và gia đình, tham nhũng và bè phái. Ông ta giao 1 số chức vụ quan trọng cho người thân, gồm con trai.
Tại thủ đô Hoa Kỳ, phát ngôn viên J.P. Crowley hô hào dân chúng Kyrgystan tôn trọng nguyên tắc pháp trị.
Các viên chức Hoa Kỳ xác nhận nhà cầm quyền Bishkek hạ lệnh ngưng các chuyến bay tại căn cứ Manas trong 12 giờ, nhưng né tránh câu hỏi các hoạt động đã trở lại bình thường chưa. 1 thiếu tá không quân chỉ nói "Chúng tôi có những biện pháp thích hợp để bảo đảm các hoạt động yểm trợ chiến dịch bình định Afghanistan". Chính phủ Hoa Kỳ chi 37 triệu MK để cải tiến sân bay Manas, 30 triệu để thiết lập hệ thống kiểm soát không lưu mới, và cấp cho chính quyền Bishkek 51.5 triệu để đánh khủng bố, diệt ma túy và khuyến khích kinh tế.
Tin cập nhật cho biết TT Bakiyev không nhận thua và không từ chức. Lên tiếng qua làn sóng phát thanh Ekho Moskvy của người Nga, ông không nhận thua, vì là TT dân cử, tuy biết là không còn thực quyền, và khẳng định rằng 9 tháng trước ông đuợc tái cử với hậu thuẫn của đa số cử tri.
Trong khi đó, quyền bộ trưởng quốc phòng loan báo quân đội đã theo đối lập và sẽ không đuợc dùng để chống lại phong trào biểu tình.
Tại Thụy Điển, viên chức của nhóm nghiên cứu về Trung Á và Cacausus nhận thấy tình hình Kyrgystan là khó đoán trước, vì TT Bakiyev không từ chức, là còn cơ nguy bất ổn.
Gửi ý kiến của bạn
