Mỹ: Muốn Iraq Hòa Giải Các Phe Phái Để Tạo On Định; Thủ Tướng Al-Maliki Đến Mỹ Nhờ Dàn Xếp Phe Kurd Ngưng Nổi Loạn
WASHINGTON - Quan ngại của Hoa Kỳ về tốc độ chậm chạp trong tiến trình hoà giải về chính trị, tôn giáo và sắc tộc tại Iraq đuợc tin là đề tài chế ngự cuộc hội đàm của TT Obama và Thủ Tướng al-Maliki tại Bạch Ốc hôm Thứ Tư.
Trong lúc bom ven đường và hoạt động phục kích của loạn quân vẫn là mối đe dọa lớn trong lúc lực lượng bản xứ nhận trách nhiệm an ninh, các viên chức Ngũ Giác Đài tỏ ý bi quan về bạo động trừ phi Thủ Tướng al-Maliki và đồng minh Shites biết linh động chia quyền với phe Sunni thiểu số, đồng thời nới lỏng kiểm soát tại các vùng sống tập trung dân Sunni và người Kurd.
Thủ Tướng Iraq nổi lên từ phe đa số Shites chưa thể, hay chưa muốn, thành lập 1 loại chính phủ liên hiệp chia quyền và thực hành các dung hoà kinh tế mà Wshington coi là cấp thiết với khả năng ổn định dài hạn.
Cuộc tiến quân của lực lượng Hoa Kỳ lật đổ nhà độc tài Saddam Hussein năm 2003 đã chấm dứt thời kỳ cai trị của phe Sunni. Hiện nay, người Shites nắm quyền ở hầu hết cấp bậc nội trị và không tỏ bao nhiêu thiện chí để cho người Sunni và người Kurd tham chính.
Trước cuộc hội đàm Obama-Maliki, hôm Thứ Hai tham vụ báo chí Robert Gibbs cho biết TT Obama sẽ nêu ra quan ngại của giới quân sự Hoa Kỳ về tình trạng thiếu thiện chí hợp tác của quân đội Iraq sau khi các đơn vị tác chiến rút ra khỏi thành phố theo kỳ hạn ghi trong thỏa ước an ninh Mỹ-Iraq. Dù thế, chính phủ Obama vẫn sẵn sàng thi hành phần còn lại của văn kiện gọi là "Quy chế của các lực luợng Hoa Kỳ tại Iraq" dự trù rút toàn bộ lính tác chiến Hoa Kỳ trước Tháng Tám 2010, và số còn lại trước cuối năm 2011.
Trong thời gian công du Hoa Kỳ, Thủ Tướng al-Maliki định tìm kiếm đầu tư của lãnh vực tư, tiếp xúc với Phòng Thương Mại Hoa Kỳ, và hội đàm với TTK Ban Ki-moon để thuyết phục viên chức lãnh đạo LHQ cho ngưng phong toả các tài khoản của Iraq.
Ngoài ra, ông Maliki muốn nhờ Washington nói chuyện với phe thiểu số Kurd trong nước mà cho tới nay vẫn ra sức chống lại quyền kiểm soát của chính quyền trung ương. Khối người Kurd muốn kiểm soát vùng tài nguyên dầu bao quanh thành phố Kirkuk mà Baghdad kịch liệt chống đối.