Theo "Cracks emerge in Myanmar military unity" của Larry Jagan (Asia Times 02-10-2007)
Cuộc biểu tình tuần hành đòi dân chủ tại Miến Điện trong tuần qua được các cơ quan truyền thông báo chí quốc tế xếp vào loại tin hàng đầu, hầu như đã không còn khí thế sau khi bị lực lượng an ninh đàn áp một cách tàn bạo, làm hàng chục người thiệt mạng và khoảng 1000 người khác bị bắt giữ vì tham gia xuống đường phản đối chính quyền. Theo tin tức được tiết lộ từ trong nội bộ của giới quân phiệt thì hai tướng lãnh lãnh tụ của Hội đồng Hoà bình và Phát triển (State Peace and Development Council - SPDC) hiện nắm quyền cai trị Miến Điện, dường như đang có nhiều mâu thuẫn xung khắc với nhau sau vụ đàn áp đẫm máu.
Theo một nguồn tin thân cận của Đại tướng Maung Aye, là nhân vật lãnh đạo đứng hàng thứ nhì trong Hội đồng Hoà bình và Phát triển, thì đại tướng Maung Aye đã chống lại việc dùng quân đội để trấn áp hàng ngàn sư sãi xuống đường tuần hành, và điều này đã làm Thống tướng Than Shwe bất bình. Một số binh sĩ tại TP Yangon và Mandalay vào tuần trước đã bất tuân thượng lệnh, từ chối tấn công hoặc bắn vào đoàn biểu tình. Nhiều nhân viên cứu tế tại Mandalay tận mắt nhìn thấy một số binh sĩ từ chối không bóp cò súng khi các sĩ quan chỉ huy ra lệnh.
Thống tướng Than Shwe, lãnh đạo tối cao của SPDC, đã đích thân ra lệnh cho các sĩ quan chỉ huy điạ phương bắn vào đoàn người. "Hai sĩ quan chỉ huy nói với các binh sĩ dưới quyền rằng Thống tướng Than Shwe đã trực tiếp ra lệnh đàn áp hồi tuần trước", một nguồn tin từ trong giới quân sự Miến cho biết. Chính sách bắn bỏ tại chỗ đã có phản ứng ngược về phía giới quân phiệt, vì sự lên án nghiêm khắc của toàn thế giới từ phương Tây cũng như các nước láng giềng, trong đó có Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) mà Miến Điện là 1 thành viên.
Có vài nguồn tin chưa được kiểm chứng cho biết vợ và một người con gái của Thống tướng Than Shwe, cũng như tay chân thân cận, Tay Za, là người làm ăn chung với Than Shwe, đã đáp chuyến bay của hãng hàng không Bagan rời Miến Điện sang Singapore hồi tuần trước, và sau đó sang thành phố Dubai của nước United Arab Emirates. Những nguồn tin này đến đúng vào lúc đang có nhiều thắc mắc về sự trung thành của lực lượng quân sự Miến đối với nhóm lãnh đạo quân phiệt, qua những vụ bất tuân lệnh bắn vào các nhà sư xuống đường, đưa đến sự kiện có thể xảy ra là lực lượng quân sự sẽ rời bỏ hàng ngũ và đứng về phía đoàn biểu tình.
Một nhà quan sát tình hình Miến Điện tại Chiang Mai, Thái Lan, cho rằng, "Nếu chiến dịch đàn áp này tiếp tục gây thêm nhiều đổ máu, thì một cuộc nổi loạn trong hàng ngũ của 400 ngàn binh sĩ thuộc quân đội Miến sẽ không ngăn ngừa được. Giống như những ngươì biểu tình, thân nhân của những người lính cũng đang gặp khốn khó vì giá cả thực phẩm xăng dầu tăng vọt, trong khi các sĩ quan cao cấp thì giàu khủng khiếp".
Theo nhiều nhà ngoại giao nước ngoài tại Miến Điện thì tình trạng bất luân thượng lệnh trong hàng ngũ quân đội Miến đang xảy ra, chẳng hạn như vào ngày 20/9, không hiểu vì lý do gì, lực lượng an ninh đang đóng chốt canh gác chung quanh các con đường đi vào nhà bà Aung San Suu Kyi, đã cho phép các sư sãi tuần hành đi ngang qua và dừng lại cầu nguyện trước nhà bà. Sự kiện này đã được tường thuật trên toàn thế giới. Nhưng vào ngày kế tiếp, một nhóm các nhà sư khác muốn đi ngang qua khu vực này thì bị một lực lượng an ninh lớn hơn ngăn chặn.
Đích thân Maung Aye đã điều động cuộc đàn áp tại Yangon, và ra lệnh cho quân đội đóng chốt tại đường University, ngay lối vào nhà bà Aung San Suu Kyi.
Vẫn chưa có ai được biết là sự bất đồng giữa 2 tướng lãnh cao cấp nhất của chính phủ của Miến Điện nghiêm trọng như thế nào. Nhưng có vài dấu hiệu cho thấy Thống tướng Than Shwe đang lo ngại về việc có thể xảy ra một vụ đảo chánh để lật đổ ông ta, tương tự như cuộc đảo chánh năm 1992 để đưa ông ta lên đỉnh cao quyền lực.
Người nắm giữ quyền lực đứng hàng thứ hai tại Miến Điện, Đại tướng Maung Aye cho rằng việc xử dụng lực lượng dân sự Hội Đoàn kết và Phát triển (Union Solidarity and Development Association - USDA), để theo dõi kiểm soát đoàn biểu tình đã làm hại đến uy tín của quân đội và đe doạ đến tình hình ổn định chung, theo một nguồn tin thân cận của gia đình tướng Maung Aye cho biết. Cánh tay nối dài của chính quyền quân phiệt, Hội Đoàn kết và Phát triển (USDA) là sáng kiến của tướng Than Shwe được thành lập năm 1993, để tạo ra một ảo tưởng là có một tổ chức của quần chúng ủng hộ cho các chính sách của chính quyền. Nhà cầm quyền quân phiệt trong quá khứ đã dùng tổ chức này để trấn áp những thành phần đối lập. Trong vụ đàn áp tuần qua, các hội viên của Hội Đoàn kết và Phát triển (USDA) là thành phần tiên phong, đã dùng những vũ khí thô sơ như gậy gộc, đòn xóc để đánh đập và bắt giữ những người biểu tình.
Sau khi bắt giữ thành phần của lãnh đạo của Nhóm Sinh Viên Học Sinh Thế Hệ 88, là nhóm khởi xướng các cuộc xuống đường vào ngày 19/9/07, nhà cầm quyền Miến Điện đã vô cùng bối rối trong việc không xác định được ai là thành phần khởi đầu các cuộc xuống đường, cho nên họ đã lục soát tất cả các tu viện chùa chiền Phật giáo tại Yangon, bắt giữ hàng trăm sư sãi để tìm xem ai là những người lãnh đạo các cuộc xuống đường tuần hành hầu chấm dứt các cuộc biểu tình.
Những ngày vừa qua, nhiều nhà đối lập bao gồm các kịch sĩ, họa sĩ, ký giả và nhà văn cũng như nhóm hài kịch nổi tiếng Zargana đều bị bắt giữ. Hầu hết các thành viên của Liên đoàn Dân chủ Quốc gia (NLD), là đảng của bà Suu Kyi, cũng không thoát khỏi chiến dịch càn quét này.
Trong khi các cuộc xuống đường đã lắng xuống, với phe quân đội và những người biểu tình đang dưỡng quân và chuẩn bị lại hàng ngũ, người ta có thể cảm thấy có một phong trào khác lớn mạnh hơn đang được hình thành để lật đổ chế độ quân phiệt. Các nhà sư là những người đứng mũi chịu sào trong những tuần vừa qua, thì bây giờ đến phiên các nhà tranh đấu cũ cũng như mới cùng với các sinh viên học sinh đang tổ chức phong trào một cách âm thầm ở bên trong.
Các nhà sư lão thành và sinh viên học sinh vừa mới thành lập một "ban hành động" liên hợp để dẫn dắt các cuộc xuống đường trong tương lai. "Chúng tôi sẽ đứng lên. Bây giờ là thời điểm. Chúng tôi phải nắm lấy cơ hội này hoặc là sẽ không còn cơ hội nào khác. Các sinh viên học sinh sẽ hỗ trợ cho các nhà sư trong các cuộc biểu tình ôn hoà". Một sinh viên đã nói.
Sau vài tuần lễ tự chế, để yên cho các nhà sư xuống đường tuần hành một cách ôn hoà, chế độ quân phiệt bỗng nhiên đàn áp mạnh tay, bắn chết ít nhất 13 người và làm một số bị thương. Lệnh giới nghiêm được ban hành tại Yangon và Mandalay với hơn 20 ngàn binh sĩ được đìều động đến thủ đô cũ Yangon. Lính tráng canh gác quanh các tu viện chùa chiền để ngăn ngừa các nhà sư không cho họ xuống đường, với lời đe dọa là họ sẽ bị bắn bỏ nếu không tuân hành lệnh cấm.
Cho đến một tuần vừa qua, các nhà sư chỉ xuống đường phản đối chính quyền địa phương đã dùng bạo lực để dẹp bỏ một cuộc tuần hành tại Madalay trước đó, khi mà nhiều nhà sư bị các nhóm xã hội đen dùng gậy gộc đánh đập dã man. Đồng thời, các nhà sư cũng kêu gọi nhà cầm quyền hãy giảm giá xăng dầu, và ủng hộ cuộc biểu tình công khai đầu tiên đã bùng nổ hơn một tháng trời trước đó, sau khi chính phủ tăng gía nhiên liệu lên tới 500%.
Các sư sãi lệ thuộc vào việc đi khất thực hàng ngày để sống. Nhà quan sát tình hình Miến Điện, Aung Naing Oo nói, "Các nhà sư biết rõ hơn ai hết khi mà giá cả nhiên liệu và thực phẩm gia tăng sẽ có ảnh hưởng như thế nào đến đời sống dân chúng. Họ hiểu rằng việc đi khất thực ngày càng khó khăn hơn, nhất là trong hai năm vừa qua. Trước đây họ chỉ đến khất thực có 4 hay 5 gia đình, thì bây giờ phải hơn 30".
Hiện thời, rõ ràng là giới sư sãi Phật giáo Miến Điện đang trong một tư thế dẫn đường về chính trị. Tuỳ theo từng nhà sư, người ta có thể được nghe về một phương hướng khác cho sự hoà giải dân tộc, về sự đối thoại giữa giới quân phiệt và Liên Đoàn Dân Chủ Quốc Gia của bà Suu Kyi, hoặc chính chế độ quân phiệt phải thay đổi toàn bộ. Sự thật là việc các tu sĩ Phật giáo đứng ra gánh vác một vai trò về chính trị một cách công khai là rất đáng khen ngợi. Sau khi quân đội của nhà cầm quyền quân phiệt tấn công các nhà sư tại Mandalay, một nhóm các sư sãi trẻ, cấp tiến trong hàng ngũ tu sĩ Phật giáo Miến đã thành lập Liên minh tất cả các Nhà sư Miến Điện (All Burma Monks Alliance).
Từ ngày đó, họ đã kêu gọi quần chúng Miến "tranh đấu một cách ôn hoà chống lại bọn ác quỷ độc tài quân phiệt cho đến khi chúng biến khỏi đất nước".
Theo ông Win Min, thuộc Đại học Chiang Mai ở phía bắc Thái Lan, thì "Các nhà sư bình thường không dính dáng tới chính trị. Họ chỉ chú tâm vào việc tu hành để được siêu thoát theo truyền thống Phật giáo. Những gì đang xảy ra cho thấy rằng tình trạng hiện thời tại Miến Điện đã tiến tới mức mà họ không thể chịu đựng được nữa".
Liên đoàn Dân chủ Quốc gia của bà Suu Kyi cho đến giờ vẫn đứng ngoài những cuộc xuống đường, và các thành viên của bà hình như là không liên quan gì đến việc tổ chức các buổi tuần hành do các nhà sư dẫn đầu. Nhưng người lãnh tụ có nhiều sức lôi cuốn này được nhiều sự ủng hộ mạnh mẽ từ các nhà sư và bà có thể là chìa khóa mở cửa cho một sự giàn xếp chính trị nếu có từ những biến động vừa qua.
Tướng Than Shwe được biết là mang trong người một mối tư thù với bà Suu Kyi, và ông ta không muốn có bất cứ sự giàn xếp nào để chia chác quyền lực với Liên đoàn Dân chủ Quốc gia của bà. Lá bài tẩy là nếu có một nhóm sĩ quan nào đó trong giới cầm quyền thuộc Hội đồng Hoà bình và Phát triển (SPDC) nhìn vấn đề theo một chiều hướng khác và sẵn sàng tìm mọi cách để đẩy nhà lãnh đạo cứng đầu ra chỗ khác để giành lấy ưu thế chính trị.
Gửi ý kiến của bạn
