Tq, mỹ: Mừng 30 Năm Bang Giao, 1-1-1979
BẮC KINH - Thứ Năm tuần này là tròn 30 năm thiết lập bang giao giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc.
Liên lạc ngọai giao thiết lập trong bí mật vào giữa lúc cao điểm của Chiến Tranh Lạnh nhắm mục đích rõ rệt là đối đầu với nguy cơ Xô-Viết. Trong 3 thập niên ấy, cuộc hôn nhân chiến lược đã biến thành các quan hệ toàn diện. Các trao đổi chính trị và kinh tế giữa 2 nước đã phát triển tới mức không thể tưởng tượng được kể từ khi bình thường hoá, ngày 1-1-1979.
Trong 1 bài tham luận đánh dấu 30 năm bang giao đăng trên báo Anh-ngữ The China Daily, thành viên HĐ Nhà Nước Dai Bingguo, viết "Người ta khó có thể tìm ra việc gì mà chúng tôi không hợp tác". Nhưng, các báo khác tỏ ra lặng lẽ hơn.
Theo ông Winston Lord, cựu ĐS Hoa Kỳ tại Bắc Kinh và cũng có lúc là phụ tá của ngoại trưởng Henry Kissinger, "Tầm mức của các quan hệ Mỹ-Hoa là quá mong đợi - trong thập niên 1970, khó hình dung được Trung Quốc đã thành công đến thế nào để phát triển kinh tế và trở thành siêu cường thật sự như hiện nay".
Ông Stapleton Roy, giám đốc Viện Kissinger thuộc trung tâm Woodrow Wilson, cho biết trước đó, Washington đã tỏ dấu hiệu thừa nhận Bắc Kinh thay vì Taipei. Khai thông bắt đầu năm 1971, khi Trung Quốc mời 1 đội bóng bàn Hoa Kỳ sang đấu giao hữu, và được biết như là "ngoại giao bóng bàn."
Cùng năm 1971, ngoại trưởng Kissinger được phái đi để làm sứ mạng mật đàm. 1 năm sau, TT Nixon trở thành nguyên thủ Hoa Kỳ đầu tiên công du Bắc Kinh.
Ông Lord, là phụ tá của ông Kissinger trong sứ mạng tại Bắc Kinh, nhận xét "Đó là chuyển hướng can đảm và nhìn xa của các nhà lãnh đạo 2 nước".
Qua thời TT Carter, quyết định công nhận Bắc Kinh thay vì Taipei được loan báo giữa Tháng 12, trong lúc QH nghỉ họp cuối năm. Biến chuyển này gây sửng sốt chính quyền Đài Loan, tuy sau đó QH liên bang thông qua luật về các liên lạc với Taipei, cho phép các quan hệ bán ngoại giao và tiếp tục bán chiến cụ cho đảo tự trị.
Cuối Tháng 1 kế tiếp, lãnh tụ Đặng Tiểu Bình bay sang thủ đô Hoa Kỳ và được TT Carter đón tiếp tại Bạch Ốc - ông Đặng có sức thu hút công chúng Hoa Kỳ. Ông đội mũ cowboy tại 1 bãi thi cưỡi bò mộng Texas, tươi cười vẫy tay với đám đông.
Bình thường hoá quan hệ Hoa-Mỹ cũng trùng hợp với khởi đầu của đổi mới bằng kinh tế thị trường tại Hoa Lục. Từ Tháng 12-1978, đảng CS cho làm thử mô hình nông trại tư cỡ nhỏ, là bước đầu cho tự do kinh doanh nông nghiệp và kỹ nghệ.
Nhà ngoại giao Zhou Yihuang, viên chức bậc thấp tại Bộ ngọai giao thời ấy, nhận xét : các quan hệ với Hoa Kỳ khuyến khích chính sách cởi mở và cải tổ để Trung Quốc cùng tiến lên.
Các quan sát viên Hoa Kỳ cho biết thời kỳ căng thẳng nhất là vụ đàn áp phong trào sinh viên tại Thiên An Môn năm 1989, trong khi đối với Trung Quốc thì vụ toà ĐS Trung Quốc tại Belgrade trúng bom, va chạm giữa chiến đấu cơ Trung Quốc với phi cơ do thám Hoa Kỳ, và các chiến cụ của Hoa Kỳ bán cho Đài Loan là những vấn đề rắc rối nhất.
BẮC KINH - Thứ Năm tuần này là tròn 30 năm thiết lập bang giao giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc.
Liên lạc ngọai giao thiết lập trong bí mật vào giữa lúc cao điểm của Chiến Tranh Lạnh nhắm mục đích rõ rệt là đối đầu với nguy cơ Xô-Viết. Trong 3 thập niên ấy, cuộc hôn nhân chiến lược đã biến thành các quan hệ toàn diện. Các trao đổi chính trị và kinh tế giữa 2 nước đã phát triển tới mức không thể tưởng tượng được kể từ khi bình thường hoá, ngày 1-1-1979.
Trong 1 bài tham luận đánh dấu 30 năm bang giao đăng trên báo Anh-ngữ The China Daily, thành viên HĐ Nhà Nước Dai Bingguo, viết "Người ta khó có thể tìm ra việc gì mà chúng tôi không hợp tác". Nhưng, các báo khác tỏ ra lặng lẽ hơn.
Theo ông Winston Lord, cựu ĐS Hoa Kỳ tại Bắc Kinh và cũng có lúc là phụ tá của ngoại trưởng Henry Kissinger, "Tầm mức của các quan hệ Mỹ-Hoa là quá mong đợi - trong thập niên 1970, khó hình dung được Trung Quốc đã thành công đến thế nào để phát triển kinh tế và trở thành siêu cường thật sự như hiện nay".
Ông Stapleton Roy, giám đốc Viện Kissinger thuộc trung tâm Woodrow Wilson, cho biết trước đó, Washington đã tỏ dấu hiệu thừa nhận Bắc Kinh thay vì Taipei. Khai thông bắt đầu năm 1971, khi Trung Quốc mời 1 đội bóng bàn Hoa Kỳ sang đấu giao hữu, và được biết như là "ngoại giao bóng bàn."
Cùng năm 1971, ngoại trưởng Kissinger được phái đi để làm sứ mạng mật đàm. 1 năm sau, TT Nixon trở thành nguyên thủ Hoa Kỳ đầu tiên công du Bắc Kinh.
Ông Lord, là phụ tá của ông Kissinger trong sứ mạng tại Bắc Kinh, nhận xét "Đó là chuyển hướng can đảm và nhìn xa của các nhà lãnh đạo 2 nước".
Qua thời TT Carter, quyết định công nhận Bắc Kinh thay vì Taipei được loan báo giữa Tháng 12, trong lúc QH nghỉ họp cuối năm. Biến chuyển này gây sửng sốt chính quyền Đài Loan, tuy sau đó QH liên bang thông qua luật về các liên lạc với Taipei, cho phép các quan hệ bán ngoại giao và tiếp tục bán chiến cụ cho đảo tự trị.
Cuối Tháng 1 kế tiếp, lãnh tụ Đặng Tiểu Bình bay sang thủ đô Hoa Kỳ và được TT Carter đón tiếp tại Bạch Ốc - ông Đặng có sức thu hút công chúng Hoa Kỳ. Ông đội mũ cowboy tại 1 bãi thi cưỡi bò mộng Texas, tươi cười vẫy tay với đám đông.
Bình thường hoá quan hệ Hoa-Mỹ cũng trùng hợp với khởi đầu của đổi mới bằng kinh tế thị trường tại Hoa Lục. Từ Tháng 12-1978, đảng CS cho làm thử mô hình nông trại tư cỡ nhỏ, là bước đầu cho tự do kinh doanh nông nghiệp và kỹ nghệ.
Nhà ngoại giao Zhou Yihuang, viên chức bậc thấp tại Bộ ngọai giao thời ấy, nhận xét : các quan hệ với Hoa Kỳ khuyến khích chính sách cởi mở và cải tổ để Trung Quốc cùng tiến lên.
Các quan sát viên Hoa Kỳ cho biết thời kỳ căng thẳng nhất là vụ đàn áp phong trào sinh viên tại Thiên An Môn năm 1989, trong khi đối với Trung Quốc thì vụ toà ĐS Trung Quốc tại Belgrade trúng bom, va chạm giữa chiến đấu cơ Trung Quốc với phi cơ do thám Hoa Kỳ, và các chiến cụ của Hoa Kỳ bán cho Đài Loan là những vấn đề rắc rối nhất.
Gửi ý kiến của bạn
