Hôm nay,  

Vì Sao Mệt Mỏi Kinh Niên?

09/06/200100:00:00(Xem: 7450)
Bệnh mệt mỏi kinh niên (Chronic fatigue syndrome, CFS) là thứ bệnh kỳ lạ, rất phức tạp. Bệnh mệt mỏi đến nỗi nằm nghỉ ngơi cũng không hết mệt. Bệnh càng mệt thêm khi phải làm việc hay lo nghĩ. Bệnh nhân không thể hoạt động được như người bình thường.

Tiêu chuẩn định bệnh mệt mỏi kinh niên là khi bị mệt kéo dài quá 6 tháng, và nằm nghỉ ngơi hay ngủ, nhưng vẫn không thể hết bệnh. Cộng thêm ít ra 4 triệu chứng khác như sau:
- thỉnh thoảng hay quên, không tập trung được tư tưởng.
- Đau cổ họng.
- Nổi hạch ở cổ.
- Đau bắp thịt.
- Đau khớp xương. Nhưng không thấy viêm sưng hay đỏ khớp xương.
- Nhức đầu thật nhiều, nay chỗ này, mai chỗ khác.
- Ngủ chập chờn.

Ngoài những triệu chứng kể trên, bệnh nhân còn thêm đau bụng, không uống được rượu, bụng lình bình, đau ngực, ho kinh niên, tiêu chảy, chóng mặt, mắt và miệng khô, nhức tai, tim đập thất nhịp, đau hàm ếch, khớp xương cứng ngắc vào buổi sáng, muốn ói, đổ mồ hôi đêm, xuống tinh thần, ưu trầm, căng thẳng, bứt rứt, tá hoả tam tinh, khó thở, tê chân tay và xuống cân.

Ai hay bị mệt mỏi kinh niên"
Cứ 100 ngàn người (trong giới trí thức) lại có 5-7 người bị mệt mỏi kinh niên. Hay cứ 100 ngàn người Mỹ thì có 75-265 người bị mệt mỏi kinh niên. Hiện nay, nửa triệu người sống tại Mỹ bị mệt mỏi kinh niên. Bệnh không từ một ai, không riêng cho người chủng tộc nào, không kể đàn ông hay đàn bà.

Nguyên nhân mệt mỏi kinh niên:
Không rõ chính xác, nhưng nguyên nhân rất có thể là:
- Nghi ngờ siêu vi trùng Epstein-Barr gây ra bệnh mệt mỏi.
- Cũng có người nghĩ tới hệ thống miễn nhiễm bị yếu. Hay liên hê vấn đề dị ứng.
- Trục não thùy và nang thượng thận mất thăng bằng, do căng thẳng thần kinh chẳng hạn, sẽ phát sinh kích thích tuyến thương thận-cortisone. Cortisone ảnh hưởng hệ thống miễn nhiễm và tâm tính bệnh nhân.
- Áp xuất máu xuống thấp, bệnh nhân bị chóng mặt, mệt mỏi thêm.
- Dinh dưỡng thiếu thốn, nhất là không chịu được vài loại thuốc men mua ngoài quầy hay vài thứ đồ ăn.

Định bệnh mệt mỏi kinh niên:
Rất phức tạp. Vì nhiều bệnh khác có những triệu chứng tương tự. Thí dụ: đau gân và bắp thịt (fibromyalgia), viêm não tủy (myalgic encephalomyelitis), suy nhược thần kinh (neurasthenia), dễ nhậy cảm vì hóa chất (multiple chemicals sensitivities) và bệnh tăng bạch cầu đơn nhân kinh niên (chronic mononucleosis). Đó là chưa kể rất nhiều bệnh khác nữa cũng có triệu chứng tương tự, chẳng hạn tuyến giáp trạng hoạt động yếu, ngủ ngáy nghẹt thở, ngủ gà ngủ gật, bệnh ưu trầm kinh niên, căng thẳng, bệnh tâm thần, không muốn ăn uống, ung thư, yếu hệ thống miễn nhiễm, bệnh kích thích tố sinh hoạt bất thường, nhiễm trùng kinh niên, mập phì, ghiền rượu hay ma túy, hoặc công phạt vì thuốc men.

Điều trị gồm 2 phần:
- Phần một: không dùng thuốc. Nhiều bệnh nhân tự động đi châm cứu, chỉnh xương, tâp thể dục, tẩm quất nắn bóp, thôi miên, tài chi, thiền, hay tâm lý trị liệu, v..v.. Bệnh nhân cần thoải mái, giảm căng thẳng, năng tập thể dục. Nhưng bệnh nhân nên hỏi ý kiến bác sĩ gia đình.
- Phần hai phải uống thuốc: thí dụ thuốc tricyclic agents giúp ngủ được, giảm đau, thuốc serotonin reuptake inhibitors chữa ưu trầm, xuống tinh thần, thuốc bendiazepines chữa bấn loạn tâm thần, và thuốc phong thấp (non-steroid anti-inflammatory drugs) giảm đau và giảm nóng, v..v..
- Nhiều bệnh nhân từng uống sinh tố hay thuốc bổ, hoặc coenzymes, kim loại (minerals), v..v..

Tóm lại, bệnh mệt mỏi kinh niên rất phức tạp, nguyên nhân bệnh lại không rõ ràng, triệu chứng bệnh trùng hợp với nhiều bệnh khác, cách định bệnh khó khăn và cách chữa bệnh cũng không được toàn hảo. Nhiều bệnh nhân còn tự đi kiếm những phương pháp ngoại khoa khác nhau, điều trị qua những bộ môn khác nhau!

(Ghi chú: bài này viết với mục đích nâng cao kiến thức, không dùng để tự trị liệu. Nếu bạn có thắc mắc về tình trạng sức khỏe hay thuốc men, nên hỏi bác sĩ gia đình).

Bác sĩ Trần Mạnh Ngô, M.D., Ph.D., F.A.A.F.P.; E-mail: nmtran@hotmail.com; Điện thoại:(714)547-3915.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Chẳng có ai vừa ra khỏi bụng mẹ là đã biết trượt ván, lướt sóng hay thậm chí là đứng kiễng chân. Không giống như các loài động vật hữu nhũ khác, con người không có khả năng giữ thăng bằng khi mới sinh – không có em bé sơ sinh nào vừa đẻ ra là đã biết đi hoặc đứng. Trước khi có được những khả năng đó, trẻ sơ sinh sẽ phát triển thị giác, thính giác, cơ, xương và não. Quá trình này mất nhiều tháng và thậm chí là nhiều năm đối với một số hoạt động.
Hội đồng Nobel tại Viện Karolinska đã quyết định trao giải thưởng Nobel về sinh lý học hoặc y học năm 2023 cho hai khoa học gia người Mỹ Katalin Karikó (gốc Hungary) và Drew Weissman hôm nay ngày 2 tháng 10, 2023, vì những khám phá của họ liên quan đến việc biến đổi base của các nucleoside (nucleoside base modifications) cho phép phát triển vắc xin mRNA hiệu quả chống lại COVID-19
Một nhóm các nhà nghiên cứu đã phát triển một phương pháp mới để nghiên cứu cách các gen có thể gây ra bệnh tự kỷ và các bệnh rối loạn về phát triển não bộ (neurodevelopmental disorders) khác: phát triển các cấu trúc nhỏ tương tự như bộ não trong phòng thí nghiệm và điều chỉnh DNA của chúng.
Trung tâm kiểm soát bệnh Hoa Kỳ CDC vừa đưa ra các khuyến nghị về thuốc chủng ngừa Covid cho mùa thu này sau khi thuốc được Cơ quan Quản trị Thực phẩm và Thuốc (FDA) của Hoa Kỳ chuẩn thuận hôm thứ hai, ngày 12 tháng 9, 2023. Sau đại dịch Covid mấy năm vừa qua, kiến thức của quần chúng về các bệnh nhiễm, các thuốc chủng ngừa (vắc xin) đã tăng lên nhiều, cũng như óc phê phán và sự nghi ngờ đối với các biện pháp y tế hay phòng ngừa do chính quyền hay các cơ quan như CDC đề xướng, lắm khi gắn liền với lập trường chính trị của mỗi người, có khi tuỳ theo tiểu bang. Bài sau đây chỉ có tính cách thông tin, dựa trên những nguồn tin tức mà người viết nghĩ là đáng tin cậy. Độc giả cần tham khảo với người săn sóc y tế cho mình để đi tới quyết định có nên dùng vắc xin nào hay không. Sau đây là những điểm chính của các thông báo của CDC cho báo chí, kèm theo chú thích để bàn thêm
Vitamin D là chất dinh dưỡng quan trọng và cần thiết cho sức khỏe. Nó giúp xây dựng và duy trì xương chắc khỏe, đồng thời hỗ trợ chức năng cơ bắp và miễn dịch. Nhưng hầu hết mọi người trên thế giới đều bị thiếu vitamin D, khiến cho nó trở thành loại supplement phổ biến nhất trên thị trường
Lập một kế hoạch điều trị trầm cảm có thể là một thách thức khó khăn. Điều này đặc biệt đúng đối với những bệnh nhân không đáp ứng với các phương pháp điều trị thông thường và đang trải qua các liệu pháp thử nghiệm như kích thích các nhân sâu trong não (Deep Brain Stimulation – DBS). Đối với hầu hết các tình trạng bệnh lý, bác sĩ có thể trực tiếp đo lường bộ phận đang được điều trị, chẳng hạn như đo huyết áp đối với các bệnh về tim mạch. Những thay đổi có thể đo lường đóng vai trò là dấu ấn sinh học khách quan (objective biomarker) của quá trình phục hồi, cung cấp các thông tin đáng giá về cách chăm sóc bệnh nhân.
Theo Cơ Quan Kiểm Soát Thực-Dược Phẩm Hoa Kỳ (FDA), khoảng 9 trong số 10 toa thuốc ở Hoa Kỳ có kê thuốc đồng dạng (thuốc generic) của một loại thuốc nguyên gốc (brand name). Tuy nhiên, có thể sẽ có nhiều người không biết là loại thuốc họ mua ở hiệu thuốc là thuốc đồng dạng hay thuốc nguyên gốc. Vậy hai loại thuốc này có gì khác biệt không? Và nếu có, nó có quan trọng không?
Từ hương cỏ mới cắt đến mùi của người thân, các loại mùi hương khác nhau luôn quẩn quanh mọi ngóc ngách trong cuộc sống. Ta không chỉ cảm nhận thấy những mùi hương xung quanh, mà chính bản thân ta cũng đang tạo ra nó. Và quý vị có biết là mùi hương cơ thể chúng ta đặc biệt đến mức có thể dùng để phân biệt mỗi cá nhân?
Mọi người nên thử tập thiền khoảng 45 phút mỗi ngày để giảm áp huyết cao do căng thẳng, theo các hướng dẫn mới cho biết. Những phương cách khác từ Hội Cao Huyết Áp Quốc Tế (ISH) gồm việc dành thời gian nghe nhạc, tập yoga và thực hành chánh niệm.Lời khuyên y khoa – bỏ hút thuốc lá và ăn ít muối – vẫn duy trì. Nhưng các chuyên gia nói rằng các mục tiêu cách sống “thể xác và tinh thần” mới có thể được đề nghị.
Đàn ông chết sớm hơn đàn bà. Đương nhiên không phải tất cả đàn ông. Cứ nhìn vào hai nhà đầu tư nổi tiếng này: Warren Buffett, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của Berkshire Hathaway, biệt danh “Nhà tiên tri xứ Omaha”, và cánh tay phải của ông, Phó chủ tịch Charlie Munger. Buffet đã chín mươi hai tuổi. Ông già ấn tượng há! Nhưng đâu đã ăn thua gì, Munger chín mươi chín tuổi kìa. Cả hai ông vẫn đang làm việc và kiếm rất nhiều tiền cho khách hàng của họ, năm này qua năm khác. Đáng lẽ họ phải ngủ gà ngủ gật trước TV nhưng nào họ có chịu đâu!
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.