Nhiều phòng mạch đã bắt đầu có thuốc chích ngừa cúm kể từ tháng mười năm nay. Nhưng số lượng thuốc chích rất giới hạn. Theo Sở Y Tế, bây giờ thuốc phóng cúm được dùng ưu tiên cho những người già hoăc bệnh nhân nặng. Những người khỏe mạnh phải chờ một vài tháng sau mới có thuốc chích ngừa cúm.
Thuốc ngừa cúm mùa 2001-2002 là tổng hợp siêu vi trùng cúm A (H1N1), cúm A (H3N2) và một loại cúm B. Ít ra sẽ có 78 triệu mũi thuốc trừ cúm chích cho khoảng 10 tới 20% bệnh nhân. Nhưng cung cấp thuốc ngừa cúm lại giới hạn, chỉ 64% thuốc được đưa ra thị trường đầu tháng 10 năm nay. Phần còn lại phải chờ tới tháng 12-2001.
Tại Hoa Kỳ, trong mùa cúm, mỗi năm sẽ có 10,000 tới 40,000 người bị tử vong. Mùa cúm năm ngoái 2000-2001, 8% người đã chết trong 122 thành phố Mỹ và chết vì cúm và sưng phổi. Người Mỹ chết vì cúm đứng hàng thứ 6 mỗi năm.
Phòng ngừa cúm: Bởi vậy vấn đề phòng ngừa cúm quan trọng hàng đầu. Đối với ngừa khỏe mạnh, chích ngừa cúm chống đỡ được bệnh từ 70-90%. Chích ngừa cúm cho người già giảm cơ nguy cúm và giảm triệu chứng cúm, giảm cơ nguy bị sưng phổi và đỡ phải nằm nhà thương 50%, giảm cơ nguy tử vong 70%.
Bệnh nhân đang bị nóng sốt hay viêm sưng phổi tất nhiên không được chích cúm. Bệnh nhân bị dị ứng vì hột gà cũng không được chích ngừa cúm, vì điều chế thuốc ngừa cúm từ siêu vi trùng cúm cấy trong hột gà.
Ưu tiên chích ngừa cúm là những bệnh nhân:
. trên 65 tuổi.
. người già sống trong viện dưỡng lão.
. người lớn hay trẻ bị bệnh kinh niên, tim mạch và phổi, kể cả suyễn.
. người lớn và trẻ em phải theo rõi vì bệnh HIV.
. trẻ em từ 6 tháng tới 18 tuổi uống aspirin hàng ngày.
. phũ nữ mang thai đệ nhị và đệ tam tam cá nguyệt, trong mùa cúm.
Bệnh cúm gây tử vong nhiều nhất cho người già, trẻ sơ sinh, bệnh nhân yếu miễn nhiễm và bệnh nặng kinh niên. Trẻ duới một tuổi thường phải vào nhà thương khi bị cúm.
Bênh cúm do 3 siêu vi trùng cúm khác nhau: Cúm loại A thông thường nhất, và gây dịch tễ cúm mạnh nhất. Cúm loại B gây bệnh nhẹ hơn A, dịch cúm cũng nhẹ hơn. Cúm loại C ít gây dịch cúm, thường sinh bệnh nhẹ cho trẻ.
Vi trùng cúm gồm nhiều gen bao quanh chất bạch đản, tấn công tế bào chúng ta, sinh sản lẹ, và tiếp tục xâm lấn những tế bào lành mạnh khác. Khi cơ thể phải phản ứng vì siêu vi trùng sinh sản nhanh là nguyên nhân làm nóng và đau nhức mình mẩy. Trong những ngày cuối cùng, phản ứng miễn nhiễm gây mệt mỏi và khó chịu là lúc siêu vi trùng đang bị tiêu diệt.
Triệu chứng cúm gồm nóng lạnh, chẩy mồ hôi, đau nhức bắp thịt, mình mẩy, ăn không ngon, đau cổ họng, da mẩn đỏ, ho không đờm và sổ mũi. Triệu chứng xuất hiên từ 3 tới 7 ngày, nhưng ho và mệt mỏi hay khó thở kéo dài cả tuần lễ. Một số những triệu chứng ít thấy hơn như sợ ánh sáng, đau ngực, đau bụng, ói và tiêu chảy.
Điều trị cúm: Có thể dùng Acetaminophen mua ở quầy thuốc để trị đau nhức mình mẩy. Không được cho trẻ em uống Aspirine nếu nghi ngờ có triệu chứng bệnh Reye. Thuốc Zanamivir và Oseltamivir giúp thuyên giảm triệu chứng và giúp cúm chóng lành bệnh hơn là giết cúm. Chỉ được dùng cho người lớn khỏe mạnh nếu bị cúm có những triệu chứng không lâu quá 2 ngày. Phải coi chừng không dùng Zanamivir nếu bị suyễn hay bệnh nghẹt thở kinh niên, vì cuống phổi dễ bị co thắt, gây khó thở thêm. Thuốc Oseltamivir có thể làm ói mửa. Dùng Zanamivir bằng cách hít hơi và Oseltamivir bằng cách uống thuốc.
(Ghi chú: bài này viết với mục đích nâng cao kiến thức, không dùng để tự trị liệu. Nếu bạn có thắc mắc về tình trạng sức khỏe hay thuốc men, xin hỏi bác sĩ gia đình).
Bác sĩ Trần mạnh Ngô, M.D., Ph.D., F.A.A.F.P.; E-mail: nmtran@hotmail.com.; Điện thoại: (714) 547-3915.
Gửi ý kiến của bạn
