Hôm nay,  

Tin Mới Y Học: Bệnh Viêm Gan C Mãn Tính

17/06/200600:00:00(Xem: 2662)

Viêm gan C mãn tính hay kinh niên (chronic) là do nhiễm siêu vi trùng C lâu hơn 6 tháng. Siêu vi trùng viêm gan C là một loại siêu vi RNA (ribonucleic acid) đột biến rất nhanh và dễ xâm lấn hệ thống miễn dịch bệnh nhân. Viêm gan C mãn tính gây nguy cơ xơ gan (20%) khoảng 20-25 năm, sau khi bị nhiễm siêu vi trùng viêm gan C. Phân nửa ung thư gan ở Mỹ là do viêm gan C. Sớm truy tầm viêm gan C giúp điều trị kịp thơì, ngăn chặn diễn biến viêm gan C. Viêm gan C cấp tính khó định bệnh là bởi bệnh nhân ít phát hiện triệu chứng.

Theo Cơ Quan Phòng Ngừa Bệnh Tật Mỹ thì những nguy cơ nhiễm viêm gan C là do: chích gân ma túy (60-80% dùng ma tuý hơn 5 năm), dùng yếu tố đông máu (clotting factor concentrate) trước năm 1987, lọc thận lâu năm, men hay phân hóa tố ALT tiếp tục tăng cao (tuy nhiên 30% bệnh nhân viêm gan C không nhất thiết bị phân hóa tố ALT lên cao, bệnh nhân với ALT bình thường vẫn có thể diễn biến làm hư gan), truyền máu hay ghép cơ quan trước tháng 7 năm 1992, những người làm việc y tế, trẻ em sơ sinh có mẹ bị nhiễm siêu vi trùng C (5-6%, trẻ em có mẹ bị viêm gan C nên thử nghiệm truy tầm nhiễm viêm gan C, 1 tuổi sau khai sinh), lang chạ lung tung, dùng ma túy cocaine, nhiễm HIV (bệnh nhân nhiễm HIV có nguy cơ nhiễm siêu vi trùng viêm gan C cao), từ những người tình bị nhiễm siêu vi trùng viêm gan C (1.5%), sống trong những vùng bị nhiễm siêu vi trùng viêm gan C cao, những cựu chiến Mỹ tại Việt Nam, da dính máu, xâm mình hay xỏ tai, uống rượu hoặc bị bệnh viêm gan không rõ nguyên nhân từ đâu.

Truy tầm viêm gan C khởi đầu dùng thử nghiệm EIA (enzyme immunoassay), đặc biệt cho những ai bị nhiều nguy cơ nhiễm siêu vi trùng viêm gan C, bệnh nhân có phân hóa tố (men) gan bất bình thường, hay những ai muốn thử nghiệm truy tầm siêu vi trùng viêm gan C. Nếu IEA dương tính thì sẽ thử tiếp theo HCV RNA, một thử nghiệm căn cứ theo phản ứng polymerase chain reaction (phân hóa tố hay men liên kết các nucleotides với nhau thành chuỗi polynucleotides) hay kỹ thuật sao chép TMA (transcription mediated amplification). Thử nghiệm HCV RNA là muốn truy tìm siêu vi trùng viêm gan C trong máu trước khi chuyển bệnh cho bác sĩ chuyên khoa.

Cần thử nghiệm HCV RNA lại 3 tháng sau để xác định bệnh viêm gan C. Thử nghiêm HCV RNA có thể là phản ứng định tính (qualitative) hay thí nghiệm định lượng (quantitative). Sau khi thử nghiệm HCV RNA xong thì phải xác định loại gien (genotype) nào. Tất cả có 6 loại gien HCV từ 1 tới 6. Thử nghiệm loại gien HVC là để giúp tiên đoán điều trị tiến diễn ra sao và xác định thơì gian điều trị khi tổng hợp nhiều thứ thuốc khác nhau. Bệnh nhân bị gien viêm gan C, 2 và 3, điều trị có kết quả tốt hơn bệnh nhân bị loại gien 1. Thời gian điều trị sẽ ngắn hơn. Tất nhiên là cần tham khảo bác sĩ chuyên môn khi trị viêm gan C.

Có trường hợp bệnh nhân bị nhiều loại gien viêm gan C khác nhau. Cũng có thể là so phản ứng chồng chéo miễn dịch khác nhau.

Điều trị viêm gan C ngày nay tổng hợp thuốc chích peginterferon vơí thuốc uống ribavirin. Khi biết là bệnh nhân bị viêm gan C thì phải chích ngừa viêm gan A và B cho bệnh nhân. Thử nghiệm máu bao gồm: đếm máu kể cả phân loại tiểu cầu (platelets), đo mức ALT, đo chất mật bilirubin, bạch đản albumin, và INR (international normalized ratio).

Bệnh nhân cần làm siêu âm gan và có thể phải làm sinh thiết gan. Nhiều chuyên viên cho rằng cần làm sinh thiết cho tất cả mọi trường hợp viêm gan C, nhưng theo Hội Nghiên Cứu Bệnh Gan Hoa Kỳ (AASLD, Association for the Study of Liver Diseases) thì chỉ làm sinh thiết khi nào cần hướng dẫn cách điều trị hay muốn tiên lượng viêm gan C. Thường thì chích Peginterferon dưới da mỗi tuần một lần và uống Ribavirin mỗi ngày một lần. Các bác sĩ càng ngày càng dùng tổng hợp thuốc điều trị viêm gan C hơn là dùng thuốc riêng rẽ. Lượng thuốc thay đổi tùy theo trường hợp bệnh nhân bị viêm gan C loại gien 2, 3, hoăc gien loại 1. điều trị tổng hợp kết quả hữu hiệu 42-46% cho bệnh nhân viêm gan C loại gien 1, và 76-80% cho bệnh nhân viêm gan C loại gien 2 hoặc 3.

Tổng hợp điều trị thuốc gây những công phạt như: da nổi ngứa, rụng tóc, phản ứng thuốc nơi chích, triệu chứng giống bị cúm như mệt mỏi, nhức đầu, nóng sốt, mất cân lượng, đau bắp thịt, đau khớp xương, hay bị suy giáp trạng. Những công phạt khác liên hệ bộ máy tiêu hóa như ói mửa, ăn mất ngon, tiêu chảy, đau bụng, ăn không tiêu. Công phạt liên hệ máu như bạch cầu xuống thấp, thiếu máu, tiểu cầu xuống thấp. Công phạt tâm thần như khó ngủ, ưu trầm hay buồn rầu, kích thích.

Tóm lại, bác sĩ cần lưu ý sớm định bệnh viêm gan C kinh niên. định bệnh viêm gan C sớm giúp điều trị kịp thời, đôi khi có thể giúp bệnh nhân khỏi bệnh. Kết quả điều trị tùy thuộc chọn lựa bệnh nhân theo độ hư gan, loại gien siêu vi trùng viêm gan C, và tùy sở thích phương pháp điều trị của mỗi bệnh nhân. (Family Practice Recertification, 28: 41, 2006).

Kết quả những nghiên cứu mơí về Viêm Gan C:

1) Bệnh nhân mập, bị viêm gan C, điều trị tổng hợp, có kết quả tốt hơn. (Hepatology, June 2006).

2) Thử nghiệm giai đoạn 3 thuốc mới Albuferon (albumin interferon alfa-2b) trị viêm gan C (AFX news, June 6, 2006).

3) Rút thuốc Infergen (Interferon Alfacon-1) trị viêm gan C ra khỏi thị trường Âu Châu., EMEA, 2006.

4) Benetic sẽ trình bày thuốc mơí RNA Interference (RNAi) điều trị viêm gan C tại buổi họp thứ 9, Hội American Society of Gene Therapy, Baltimore, Maryland, 2006.

5) Inovio cũng sẽ trình bày tại Hội Nghị American Society of Gene Therapy, June 2006, Baltimore, Maryland, kỹ thuật Electroporation sản xuất thuốc chủng DNA trị viêm gan C.

6) Các khoa học gia tại Pháp, Mỹ và Ý báo cáo kết quả nghiên cứu dùng  kỹ thuật mới Trak-C đo lường kháng nguyên siêu vi trùng viêm gan C trong huyết thanh. (Therapeutics Daily, June 2006).

Trần Mạnh Ngô, M.D., Ph.D., F.A.A.F.P.; điện thoại: (714) 547-3915; E-mail: nmtran@hotmail.com; Y Dược Ngày Nay: www.yduocngaynay.com      

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Khi nói đến việc giữ cho xương khỏe mạnh, nhiều người sẽ nghĩ ngay đến vitamin D, chất dinh dưỡng giúp cơ thể hấp thụ lượng canxi cần thiết để giúp cho bộ xương chắc khỏe. Nhưng dù rằng vitamin D đúng là một chất dinh dưỡng thiết yếu, trong những năm gần đây, các nhà nghiên cứu đã nhận thấy tầm quan trọng của các loại vitamin khác trong việc chống gãy xương (fractures) và bệnh loãng xương, hay bệnh xương xốp (osteoporosis).
Không thể nhìn thấy bằng mắt thường, không có mùi và cũng chẳng có vị, những lượng nhỏ chì (lead) hiện diện trong các vật dụng mà chúng ta sử dụng hàng ngày, trong nhà chúng ta ở, và cả trong nước chúng ta uống. Thậm chí, chì còn xuất hiện trong các bình nước tái sử dụng, như việc phát hiện ra chì trong đáy ly Stanley. Vụ việc đã làm dấy lên nhiều tranh cãi và khơi dậy sự chú ý của người tiêu dùng đối với một vấn đề đã tồn tại từ rất lâu.
Hôm cuối tháng Hai vừa qua, Tòa Tối cao của bang Alabama phán quyết rằng: “Phôi đông lạnh là trẻ em.” Tuyên án này tuy chỉ có uy lực theo Hiến pháp và luật pháp ở Alabama, tuy nhiên, sự bắt đầu này tạo ra tiền lệ cho tất cả những vụ án vế sau của tất cả các bang khác và kề cả hiến pháp Hoa Kỳ, ảnh hưởng đến thời kỳ cho phép phá thai. Nhiều người và nhiều cơ quan sẽ phải chịu trách nhiệm, sẽ bị trừng phạt nếu làm hỏng phôi thai, như một tội giết trẻ em. Phán quyết của Alabama, được công bố hôm thứ Sáu, bắt nguồn từ hai vụ kiện của ba nhóm cha mẹ đã trải qua thủ tục thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) để sinh con và sau đó chọn đông lạnh số phôi còn lại. Giáo sư Nicole Huberfeld của Trường Luật Đại học Boston cho biết, đó cũng là một quyết định có thể gây ảnh hưởng lan rộng đến việc sử dụng các phương pháp điều trị sinh sản như thụ tinh trong ống nghiệm (IVF).
Thử tưởng tượng rằng chỉ cần uống một viên thuốc là quý vị sẽ tràn trề năng lượng, da dẻ mịn màng, và tim mạch khỏe re? Các viễn cảnh hấp dẫn này vẫy gọi mãnh liệt mỗi khi chúng ta dạo quanh qua các quầy hàng bán các loại thực dược phẩm bổ dưỡng trong hiệu thuốc, từ các loại viên uống dầu cá (fish oil), bột collagen (collagen powder), kẹo bổ sung ma-giê và muôn hình vạn trạng các loại vitamin.
Hơn một thập niên từ sau cái chết bất ngờ của mẹ, Sehrish Sayani mắc chứng rối loạn tâm thần hậu chấn (PTSD). Suốt những năm đó, những cơn hoảng loạn dữ dội nhất đã giảm dần, nhưng các triệu chứng như nghi ngại thái quá (hypervigilance), trở nên đặc biệt nhạy cảm với một số yếu tố và những giấc ngủ chập chờn đã trở nên quen thuộc trong cuộc sống của cô.
Trong cuốn tiểu thuyết Chuyện Hai Thành Phố (A Tale of Two Cities) của Charles Dickens, được xuất bản năm 1859 và lấy bối cảnh thời Cách Mạng Pháp, có đoạn viết: “Đó là thời đại tốt đẹp nhất, cũng là thời đại tồi tệ nhất, đó là thời đại của sự khôn ngoan, cũng là thời đại của sự ngu xuẩn.” Đại dịch COVID-19 cũng là một thời đại như thế. Một mặt, khoa học đã cứu sống được nhiều người. Chưa đầy một năm sau khi phát hiện virus, Hoa Kỳ đã tạo ra và thử nghiệm vắc xin, rồi cho sản xuất, phân phối và triển khai tiêm chủng hàng loạt miễn phí cho người dân. Ước tính vắc xin COVID đã cứu được ít nhất 3.2 triệu người chỉ riêng ở Hoa Kỳ. Những thành tựu này tạo ra hy vọng về việc chúng ta có thể nhanh chóng ứng phó với đại dịch trong tương lai.
Hơn một thập niên trước, Shria Kumar, bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa và là chuyên gia nghiên cứu tại Đại học Miami, bắt đầu chú ý đến một dấu hiệu đáng lo ngại. Có một số bệnh nhân ung thư dạ dày đến gặp bà ở độ tuổi rất trẻ, và rất nhiều người là phụ nữ. Khuynh hướng này vẫn tiếp diễn cho đến ngày nay. Các khoa học gia đang nỗ lực tìm hiểu tại sao điều này lại xảy ra. Vào mùa xuân năm ngoái, họ đã xác nhận rằng hiện tượng này đang diễn ra ở Hoa Kỳ. Sau khi kiểm tra hệ thống các cơ sở dữ liệu chứa các thông tin chi tiết về các trường hợp ung thư ở nhiều tiểu bang trên toàn quốc, các nhà nghiên cứu nhận thấy ung thư dạ dày đang gia tăng nhanh hơn ở phụ nữ trẻ.
Wegovy, Ozempic và Mounjaro là các loại thuốc giảm cân và điều trị tiểu đường đã gây được tiếng vang lớn trong lĩnh vực tin tức y tế. Chúng nhắm vào các con đường điều tiết liên quan đến cả bệnh béo phì và tiểu đường, và được nhiều người coi là bước đột phá trong việc kiểm soát cân nặng, đường và huyết áp. Nhưng liệu những loại thuốc này có giải quyết được nguyên nhân gốc rễ của hội chứng chuyển hóa (metabolic disease) không? Điều gì đã thúc đẩy sự phát triển của chúng từ ban đầu?
Gần đây quý vị vừa bị cảm lạnh, cúm, RSV hoặc COVID, bệnh đã qua nhưng mãi vẫn không thể hết ho? Rất nhiều người bị giống như vậy. Triệu chứng này có thể tồn tại trong nhiều tuần sau khi cơ thể chúng ta đã loại bỏ vi-rút. Michael Shiloh, một bác sĩ chuyên nghiên cứu bệnh truyền nhiễm tại Trung tâm Y tế UT Southwestern cho biết những bệnh nhân bị ho thường kể là họ đã bị bịnh từ 8 tuần trước khi đến gặp ông. Ông nói: “Chúng tôi thực sự không thể phát hiện thấy vi rút gì ở những người này nữa nhưng họ vẫn bị ho.”
Bằng cách bắt chước cơ chế bảo vệ của cơ thể chống lại nhiễm trùng do vi khuẩn, một nhóm nghiên cứu ở Lund, Thụy điển hy vọng có thể ngăn chặn tình trạng viêm phát triển thành nhiễm trùng máu, theo đài truyền hình SVT, Thụy điển. Nhiễm trùng máu là tình trạng nhiễm trùng có thể đe dọa tính mạng. Thông thường nguyên nhân là do viêm phổi, nhiễm trùng đường tiểu hoặc nhiễm trùng vết thương. Nghiên cứu từ Lund cho thấy hiện nhiễm trùng huyết phổ biến hơn so với trước đây.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.