Hôm nay,  

Y Học: Nổi Ngứa Mề Đay

12/03/200500:00:00(Xem: 6332)

Nổi mề đay làm ngứa ngáy là bệnh ngoài da khá thông thường. Ai cũng bị nổi mề đay ít ra vài lần trong đời. Có người chỉ bị nhẹ, nhưng cứ phải gãi vì ngứa làm bệnh nhân bực bội. Trường hợp bệnh nặng như bị hiện tượng phản vệ (anaphylaxis) có thể nguy hiểm chết người.
Định bệnh: Bình thường định bệnh không khó. Vì nổi mề đay làm thành những tảng đỏ ngoài da, rất ngứa. Mề đay nổi ngứa kéo dài vài tiếng đồng hồ rồi lặn dần đi. Sau đó, da đỏ và ngứa lại hiện ra chỗ khác.
Nếu mề đay không lặn trong vòng 24 giờ có thể do chứng bệnh như viêm mạch máu làm nổi mề đay (urticarial vasculitis). Nếu mề đay bị nổi từ mô màng nhày dưới da (submucosal hay subcutaneous) là do bệnh sưng mạch máu (angioedema). Nếu sưng thũng có nước xuất hiện trong bộ máy hô hấp sẽ làm khó thở. Nếu sưng thũng có nước (edema) trong bộ phận tiêu hóa sẽ làm đau bụng, đôi khi nghẹt ruột.
Phân loại: Có 2 thứ mề đay: cấp tính và kinh niên. Mề đay cấp tính: Kéo dài dưới 6 tuần lễ. Phần lớn người trẻ dễ mắc phải hội chứng này. Có thể do dị ứng vì đồ ăn như nhân hạt (nuts), hột gà, cá, tôm, do hóa chất nhuộm trong đồ ăn (tartrazine dyes), hóa chất benzoid, vài loại thuốc như aspirine, thuốc trị phong thấp, hay hóa chất cản quang tuyến phải chích khi chụp hình quang tuyến. Nhiều loại thuốc trụ sinh cũng làm nổi mề đay như penicillins, sulfonamides.
Mề đay kinh niên: Phần lớn phụ nữ trung tuần dễ mắc mề đay kinh niên. Chứng này có thể do nấm mốc (candida albicans), ký sinh trùng hay vi trùng (viêm xoang, nhiễm trùng đường tiểu), viêm gan B và C, bệnh mô liên kết (connective tissue như SLE và Sjogren’s syndrome), ung thư, vài thuốc men như aspirine và thuốc trị phong thấp, hay hóa chất giữ đồ ăn cho lâu khỏi hư.
Nổi mề đay kinh niên còn phức tạp hơn, vì lạnh hay bị căng thẳng. Có những loại mề đay kinh niên không biết nguyên nhân vì sao, hay mề đay do miễn nhiễm tuyến giáp trạng. Bệnh kéo dài cả năm. Nhưng trước khi nghĩ đến bệnh mề đay kinh niên, ta cần lưu ý bệnh liên hệ tế bào miễn nhiễm (autoimmune mast cell disease). Có thể dùng thử nghiệm phức tạp như truy kiếm IgE (FceRI). Ngoái ra có mề đay viêm mạch máu (urticarial vasculitis). Mề đay này đau rát, như phỏng lửa, ngứa ngáy. Đôi khi cộng thêm triệu chứng như đau khớp xương, xờ da thấy nóng, đau mắt, nước tiểu có máu, khò khè, đau ngực, tiêu chảy. Đôi khi liên hệ những loại bệnh phức tạp khác như dị ứng chất lưu huỳnh (sulfites), liên hệ bệnh mô liên kết (connective tissue như SLE, Sogren's syndrome), viêm gan B và C, hay dị ứng vì dược thảo, v..v..Tiếp theo cần phải để ý mề đay vì lạnh, vì cọ sát, khi lặn xâu dưới nước, khi ra ánh sáng mặt trời, hay tập thể dục. Mề đay dễ nổi lên khi chạm vào nước đá khoảng 10 phút, lúc móng tay cào nhẹ vào da, trong khi tắm nước nóng hay tập thể dục.


Khi phải đối diện với bệnh nhân bị mề đay là cần phải để ý ít điểm căn bản sau đây: 1. Bình thường nổi mề đay không có gì trầm trọng. 2. Mề đay cấp tính có thể do nhiễm trùng, thuốc men, hay đồ ăn. 3. Mề đay kinh niên thường khó chẩn bệnh hơn. Cần thử nghiêm máu (đếm máu, đo độ máu lắng tụ của hồng huyết cầu, thử hoá chất trong máu, tìm chất bổ thể (complement) C3 và C4, đo lượng thyrotropin. Vài thử nghiêm phức tạp như tìm viêm gan, ANA, thử dị ứng da. Đôi khi thử da thiết sinh kế (biopsy).
Sau đây là vài điều căn bản trong vấn đề trị liệu: Bệnh nhân cần hiểu biết, nhất là loại nguy hiểm như sưng mạch máu (angioedema) hay phản vệ (anaphylaxis). Phải chích thuốc epinephrine khẩn cấp. Tránh nguyên nhân sinh ra bệnh như: nghi ngờ vài thứ đồ ăn, hóa chất trong đồ ăn, v..v.. Cần chấm dứt vài thuốc có thể làm nổi mề đay như aspirine, thuốc phong thấp, thuốc cao máu (ACE inhibitors). Nhiều thuốc men thường dùng để trị bệnh, như antihistamines, thuốc mới thế hệ thứ 2 như Zyrtec, Claritin, Allergra. Đôi khi cần uống Elavil, thuốc đối kháng leukotriene receptors, thuốc beta-adrenergic, kích thích tố nang thượng thận corticosteroids và nhiều thứ thuốc khác tùy theo nhiều trường hợp khác nhau, những nguyên nhân bệnh khác nhau.
Tóm lại, nổi mề đay có thể chỉ là bệnh đơn giản, nhưng cũng có thể là bệnh rất phức tạp. Có nhiều trường hợp bệnh kéo dài rất lâu mà nguyên nhân vẫn không thể nào tìm thấy. Có trường hợp gây khó khăn cho cả bệnh nhân và bác sĩ, nhất là bệnh nhân khi thấy ngứa mãi, gãi mãi mà không bao giờ khỏi bệnh!
Cập Nhật: Khi nổi mề đay những hóa chất như histamine, bradykinin, kallikrein, hay acetylcholine sinh ra khiến động mạch hay tĩnh mạch (vi ti huyết quản) nở lớn, làm thũng nước dưới da. Nổi mề đay do 3 cơ nguyên: do hiện tượng cấp tính immunoglobulin E(IgE)-mediated hypersensitivity do đó chất histamine từ đại thực bào tiết ra. Thứ 2 là do phản ứng trung gian bởi chất bổ thể (complement) hay những phản ứng thuốc và thứ 3 có thể tự nhiên mà có.
Trung bình ở Mỹ hay ở những nước khác trên thế giới, tỉ lệ khoảng 15-20% dân chúng bị chứng nổi mề đay. Mề đay cấp tính giống nhau giữa đàn ông và đàn bà. Nhưng đàn bà thường bị mề đay kinh niên nhiều hơn. Mề đay thấy ở mọi lứa tuổi nhưng những người lớn tứ tuần hay ngũ tuần thường dễ bị nổi mề đay.
Trần Mạnh Ngô, M.D., Ph.D.; F.A.A.F.P.; Điện Thoại: (714)-547-3915; E-mail: nmtran@hotmail.com; Diễn Đàn Y Khoa: http://groups.yahoo.com/group/DienDanYKhoa/; www.KhoaHoc.Net (Sức Khỏe)

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Mọi người nên thử tập thiền khoảng 45 phút mỗi ngày để giảm áp huyết cao do căng thẳng, theo các hướng dẫn mới cho biết. Những phương cách khác từ Hội Cao Huyết Áp Quốc Tế (ISH) gồm việc dành thời gian nghe nhạc, tập yoga và thực hành chánh niệm.Lời khuyên y khoa – bỏ hút thuốc lá và ăn ít muối – vẫn duy trì. Nhưng các chuyên gia nói rằng các mục tiêu cách sống “thể xác và tinh thần” mới có thể được đề nghị.
Đàn ông chết sớm hơn đàn bà. Đương nhiên không phải tất cả đàn ông. Cứ nhìn vào hai nhà đầu tư nổi tiếng này: Warren Buffett, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của Berkshire Hathaway, biệt danh “Nhà tiên tri xứ Omaha”, và cánh tay phải của ông, Phó chủ tịch Charlie Munger. Buffet đã chín mươi hai tuổi. Ông già ấn tượng há! Nhưng đâu đã ăn thua gì, Munger chín mươi chín tuổi kìa. Cả hai ông vẫn đang làm việc và kiếm rất nhiều tiền cho khách hàng của họ, năm này qua năm khác. Đáng lẽ họ phải ngủ gà ngủ gật trước TV nhưng nào họ có chịu đâu!
Những người sống với Covid lâu dài sau khi phải vào bệnh viện nhiều phần cho thấy một số tổn hại đối với các bộ phận chính của cơ thể, theo một nghiên cứu mới cho biết. Chụp hình MRI cho thấy nhiều bệnh nhân có một số bất thường trong nhiều bộ phận như phổi, não và thận gấp ba lần.
Mùa cúm đang đến và vắc xin ngừa COVID-19 mới cập nhật đã ra mắt sau đợt cúm năm rồi Chúng tôi muốn chia sẻ một số thông tin về việc chích ngừa COVID-19 trong chuyên mục của tháng này. Nếu bạn có thêm câu hỏi về Medicare, Medicaid, Đạo luật Chăm Sóc sức khoẻ trên Thị trường Bảo hiểm Y tế theo Giá cả phải chăng(Affordable Care Act Health Insurance Marketplace) Tiền hưu trí, tiền trợ cấp an sinh xã hội (SSI) hoặc tiêm chủng ngừa COVID/Cúm, có 3 cách bạn có thể liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay.
Trung Tâm Y Tế Nhân Hòa tọa lạc tại số 7761 Garden Grove Blvd, Garden Grove, CA 92841do Bác Sĩ Tình Trần làm Giám Đốc Y Tế, đã mở Hội Chợ Y Tế vào thứ Bảy ngày 23 tháng 9 năm 2023 cho cư dân những người có lợi tức thấp, hoặc có bảo hiểm hay không có bảo hiểm cũng đều được tham gia.
Tập thể dục thường được nói đến như một yếu tố quan trọng giữ đầu óc tỉnh táo, nhưng có nhiều nghiên cứu cho thấy sự khác biệt và lắm lúc còn có thể có những hiệu quả ngược lại nữa. Một nghiên cứu mới đã tóm tắt tác động của việc rèn luyện thể chất đối với sức khỏe trí óc, trong đó bao gồm trí nhớ, sự chú ý, khả năng ra quyết định và tốc độ giải quyết thông tin của não. Theo kết quả rõ ràng của các nhà nghiên cứu, các hoạt động rèn luyện và tập thể dục nhằm mục đích cải thiện thể lực và hấp thụ oxy chỉ có tác dụng thấp đối với khả năng nhận thức. Ngược lại, tập yoga có tác động tích cực đến sức khỏe trí óc và có nhiều khả năng dẫn đến sự thay đổi rõ rệt về chức năng nhận thức.
Một loạt các biến thể mới của Omicron đang khiến số ca nhiễm COVID-19 gia tăng và số trường hợp bị bệnh nặng cũng nhiều hơn. Trong tuần cuối cùng của tháng 8, đã có hơn 650 người chết vì COVID-19, tăng 10% so với tuần trước đó, và có 17,000 trường hợp mới phải vào bệnh viện.
“Tim đập liên hồi.” “Bồn chồn trong dạ.” “Tim muốn rớt ra ngoài.” “Nẫu ruột.” Đây là những cụm từ được nhiều người sử dụng để mô tả nỗi sợ hãi và lo âu. Thường thì chúng ta có thể cảm thấy được những cảm giác lo lắng, sợ hãi ở lồng ngực hoặc trong bụng chứ không phải ở não. Nhiều nền văn hóa có truyền thống gắn liền sự hèn nhát và dũng cảm với hình ảnh trái tim hoặc lòng dạ hơn là với bộ não.
Bệnh gan đang trở nên phổ biến hơn ở các nước phương Tây. Tại Thụy Điển, ước tính có khoảng một triệu người mắc bệnh gan nhiễm mỡ. Gan nhiễm mỡ, đúng như tên gọi có nghĩa là gan tích tụ mỡ, không gây ra bất kỳ triệu chứng nào. Vì vậy, hầu hết người bịnh không biết rằng họ có chất béo tích tụ, mà ở một số người cuối cùng có thể phát triển thành xơ gan và ung thư gan. Một nghiên cứu ở Thụy Điển cho thấy số người mắc bịnh gan nhiễm mỡ ngày càng gia tăng.
Nhà sinh lý học vĩ đại người Pháp Claude Bernard đã phát triển khái niệm về nội môi (le milieu intérieur, tiếng Anh là the internal environment, tạm hiểu là môi trường bên trong cơ thể): môi trường chất lỏng được điều tiết tinh tế bao quanh các tế bào, chảy qua các động mạch và tĩnh mạch, thấm vào tất cả các cơ và dây thần kinh, cơ quan và xương trong cơ thể chúng ta. Hai trái thận phải làm khá nhiều việc để duy trì trạng thái cân bằng cho môi trường chất lỏng này, hay còn gọi là “cân bằng nội môi” (homeostasis). Chúng loại bỏ nhiều chất với nhiều kích thước khác nhau ra khỏi máu. Các chất này là phụ phẩm khi cơ thể tạo ra và đốt cháy năng lượng, và sẽ trở nên độc hại nếu tích tụ quá nhiều. (Gan thì trực tiếp loại bỏ các hóa chất khác ngay sau khi tiêu hóa, như rượu và ma túy, trong khi ruột, phổi và da thì thực hiện các chức năng bài tiết bổ sung.)
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.