Hôm nay,  

Chỉ Đơn Giản Thử Nghiệm Nước Bọt Có Thể Phát Hiện Sớm Bịnh Alzheimer

03/03/202300:00:00(Xem: 1479)
Alzheimer
Một xét nghiệm nước bọt đơn giản để theo dõi các phân tử trong não có thể phát hiện bệnh Alzheimer và Parkinson  rất lâu trước khi các triệu chứng xuất hiện. (Nguồn:Unplash)
                                                     
Một xét nghiệm nước bọt đơn giản để theo dõi các phân tử trong não có thể phát hiện bệnh Alzheimer và Parkinson  rất lâu trước khi các triệu chứng xuất hiện. (Nguồn:Unplash)
  
Alzheimer và Parkinson là hai trong số các bệnh thần kinh phổ biến nhất dẫn đến sự phá vỡ các tế bào thần kinh của não. Mỗi năm đều có hàng ngàn người phát hiện bị mắc bịnh và vào thời điểm có thể chẩn đoán được, thì não đã bị tổn thương suốt một thời gian dài.
 
Các nhà nghiên cứu tại Đại học Luleå, Thụy Điển đã đưa ra một phương pháp mới để phát hiện sớm các bệnh này, bằng cách thông qua một mẫu nước bọt đơn giản, các phân tử đến từ não có thể được phân tích, theo tin từ báo khoa học Forskning, Thụy Điển. 
 
Với phương pháp này, có thể chẩn đoán bệnh mười năm trước khi các triệu chứng đầu tiên xuất hiện.
 
“Những căn bệnh này ảnh hưởng rất nhiều đến cuộc sống của con người. Một mẫu nước bọt là một phương pháp đơn giản để có thể phát hiện bịnh sớm. Điều này tạo cơ hội để sớm đưa ra các biện pháp giúp cho cá nhân người mắc bịnh và tạo ra sự khác biệt lớn trong cuộc sống của họ. Nó cũng tạo cơ hội để hiểu rõ hơn về căn bệnh này, từ đó có thể dẫn đến các loại thuốc mới.” Vaibhav Sharma, nhà nghiên cứu tại Đại học Luleå cho biết
 
Phương pháp này sử dụng phân tử exosome – những túi ngoại bào nhỏ có kích thước cực  nhỏ được tế bào sống trong cơ thể tiết ra, và được lưu hành trong các dịch cơ thể như máu, nước tiểu, nước bọt…
 
Khi exosome lần đầu tiên được phát hiện vào những năm 1980, người ta cho rằng các túi ngoại bào này là rác mà các tế bào đã loại bỏ. Những năm nghiên cứu gần đây đã cho thấy rằng chức năng chính của exosome là mang thông tin, đóng vai trò quan trọng trong quá trình tương tác giữa các tế bào trong cơ thể. Những exosome này mang thông tin như những lá thư bỏ trong chai gửi đi, những chiếc chai này đến đúng địa chỉ người nhận nhờ những tế bào protein bao bọc trên bề mặt của chúng.
 
Giữa não và phần còn lại của cơ thể là hàng rào máu não, một lớp bảo vệ cho các tế bào não có nghĩa là các phân tử lớn không thể ra vào. Nhưng exosome quá nhỏ nên chúng có thể vượt qua rào cản và cho biết điều gì đang diễn ra trong não.
 
Các nhà nghiên cứu hiện đã có thể chẩn đoán bệnh Parkinson và Alzheimer bằng cách phân tích exosome trong nước bọt, và qua các protein trên bề mặt của chúng, họ có thể phân biệt exosome nào đến từ tế bào não.
 
Để phân tích được số lượng và kích thước, các nhà nghiên cứu đã đo chuyển động của exosome bằng tia laser. Bằng cách này, các exosome có thể cho biết liệu có dấu hiệu của bệnh hay không, cũng như cho thấy bệnh đã tiến triển đến đâu. 
 
Công nghệ mà các nhà nghiên cứu sử dụng đã có sẵn từ trước, nhưng ứng dụng thì hoàn toàn mới. Các nhà nghiên cứu đã tập trung vào bệnh Parkinson và Alzheimer, nhưng cũng có thể phát triển phương pháp này cho các bệnh thần kinh khác, chẳng hạn như ALS. (Bệnh xơ cứng teo cơ một bên (hội chứng ALS) là một bệnh lý liên quan đến hệ thần kinh, xảy ra khi một số tế bào nơron ở não và tủy sống dần chết đi.)
 
“Điều thúc đẩy chúng tôi là khả năng phát hiện bệnh càng sớm càng tốt. Chúng ta đã biết rằng các quá trình phân hủy phân tử bắt đầu từ rất lâu trước khi các triệu chứng xuất hiện. Đây là một phương pháp có khả năng phát hiện những thay đổi trước khi não bị hỏng quá nhiều khiến việc điều trị trở nên khó khăn hơn”. Fredrik Nikolajeff, giáo sư tại Đại học Luleå cho biết.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Hơn một thập niên trước, Shria Kumar, bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa và là chuyên gia nghiên cứu tại Đại học Miami, bắt đầu chú ý đến một dấu hiệu đáng lo ngại. Có một số bệnh nhân ung thư dạ dày đến gặp bà ở độ tuổi rất trẻ, và rất nhiều người là phụ nữ. Khuynh hướng này vẫn tiếp diễn cho đến ngày nay. Các khoa học gia đang nỗ lực tìm hiểu tại sao điều này lại xảy ra. Vào mùa xuân năm ngoái, họ đã xác nhận rằng hiện tượng này đang diễn ra ở Hoa Kỳ. Sau khi kiểm tra hệ thống các cơ sở dữ liệu chứa các thông tin chi tiết về các trường hợp ung thư ở nhiều tiểu bang trên toàn quốc, các nhà nghiên cứu nhận thấy ung thư dạ dày đang gia tăng nhanh hơn ở phụ nữ trẻ.
Wegovy, Ozempic và Mounjaro là các loại thuốc giảm cân và điều trị tiểu đường đã gây được tiếng vang lớn trong lĩnh vực tin tức y tế. Chúng nhắm vào các con đường điều tiết liên quan đến cả bệnh béo phì và tiểu đường, và được nhiều người coi là bước đột phá trong việc kiểm soát cân nặng, đường và huyết áp. Nhưng liệu những loại thuốc này có giải quyết được nguyên nhân gốc rễ của hội chứng chuyển hóa (metabolic disease) không? Điều gì đã thúc đẩy sự phát triển của chúng từ ban đầu?
Gần đây quý vị vừa bị cảm lạnh, cúm, RSV hoặc COVID, bệnh đã qua nhưng mãi vẫn không thể hết ho? Rất nhiều người bị giống như vậy. Triệu chứng này có thể tồn tại trong nhiều tuần sau khi cơ thể chúng ta đã loại bỏ vi-rút. Michael Shiloh, một bác sĩ chuyên nghiên cứu bệnh truyền nhiễm tại Trung tâm Y tế UT Southwestern cho biết những bệnh nhân bị ho thường kể là họ đã bị bịnh từ 8 tuần trước khi đến gặp ông. Ông nói: “Chúng tôi thực sự không thể phát hiện thấy vi rút gì ở những người này nữa nhưng họ vẫn bị ho.”
Bằng cách bắt chước cơ chế bảo vệ của cơ thể chống lại nhiễm trùng do vi khuẩn, một nhóm nghiên cứu ở Lund, Thụy điển hy vọng có thể ngăn chặn tình trạng viêm phát triển thành nhiễm trùng máu, theo đài truyền hình SVT, Thụy điển. Nhiễm trùng máu là tình trạng nhiễm trùng có thể đe dọa tính mạng. Thông thường nguyên nhân là do viêm phổi, nhiễm trùng đường tiểu hoặc nhiễm trùng vết thương. Nghiên cứu từ Lund cho thấy hiện nhiễm trùng huyết phổ biến hơn so với trước đây.
Ngày nay, có nhiều người lớn hơn bao giờ hết đang phải đối mặt với chứng rối loạn khả năng tập trung- thiếu khả năng chú ý, hay ADHD. Người ta nghi ngờ nguyên nhân chính của vấn đề này là do công nghệ hiện đại đang gây áp lực lên não bộ của họ. Trong khi có gần 10% trẻ em được chẩn đoán mắc chứng ADHD, một phân tích tổng hợp gần đây từ nhiều nghiên cứu cho thấy gần 6.8% người lớn mắc chứng ADHD – tăng từ 4.4% vào năm 2003.
Bộ não của chúng ta thường có khuynh hướng tìm kiếm và phản ứng với những điều mang lại sự hài lòng, gọi là phần thưởng. Khi chúng ta đói, bộ não hiểu rằng thức ăn là một phần thưởng, còn khi ta khát, nước sẽ là phần thưởng. Nhưng lạm dụng các chất gây nghiện như rượu và các loại thuốc có thể ảnh hưởng đến các con đường tìm kiếm phần thưởng tự nhiên trong bộ não, tạo ra những ham muốn khó kiểm soát và làm giảm khả năng kiểm soát hành vi của chúng ta.
Aissam Dam, cậu bé 11 tuổi, lớn lên trong một thế giới im lặng tuyệt đối. Em sinh ra đời đã bị điếc và chưa bao giờ nghe thấy bất kỳ tiếng động nào. Khi sống trong một cộng đồng nghèo ở Maroc, em đã học cách diễn đạt bằng ngôn ngữ ký hiệu do chính mình phát minh ra và không được đi học. Năm ngoái, sau khi chuyển đến Tây Ban Nha, gia đình đưa em đến gặp một chuyên gia về thính giác, người đã đưa ra một gợi ý đáng ngạc nhiên: Aissam có thể đủ điều kiện tham gia thử nghiệm lâm sàng sử dụng liệu pháp gen. Vào ngày 4 tháng 10, Aissam được đưa đến điều trị tại Bệnh viện Nhi đồng Philadelphia, trở thành người đầu tiên được điều trị bằng liệu pháp gen ở Hoa Kỳ cho bệnh điếc bẩm sinh. Mục đích là cung cấp cho em thính giác, nhưng các nhà nghiên cứu không biết liệu phương pháp điều trị này có hiệu quả hay không, và nếu có thì em sẽ nghe được bao nhiêu.
Sau mùa lễ cuối năm là lúc các bậc phụ huynh lo lắng về con đường đại học của con cháu mình. Những con số điểm, những chữ viết tắt như GPA, SAT và ACT sẽ làm phụ huynh nhức đầu và chúng ta sẽ bàn lại về vai trò các điểm này và nhất là tương quan giữa SAT và IQ trong khung cảnh của các thay đổi gần đây ở Mỹ. Năm ngoái, Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ quyết định cấm dùng màu da, nguồn gốc sắc tộc để quyết định tuyển chọn một ứng viên, từ chối không cho Đại học Harvard thực hành “tác dụng khẳng định” (affirmative action) để tăng sỉ số da màu không được đại diện đúng mức so với tỷ lệ trong dân số nói chung. Một trong những biện pháp được dùng để giảm bớt sỉ số dân Á Châu là gạt bỏ kết quả kỳ thi SAT hoặc giảm bớt tầm quan trọng của SAT, vì người gốc Á Châu có điểm SAT cao hơn nhiều so với các sắc dân khác.
Hội chứng người cứng đơ (Stiff Person Syndrome – SPS) là một căn bịnh có thể gây co thắt dữ dội và làm suy nhược các cơ, nhưng hầu hết mọi người đều không biết gì về nó mãi cho đến cuối năm ngoái, khi nữ danh ca Celine Dion công bố tình trạng bịnh của mình. Chứng rối loạn thần kinh và tự miễn dịch hiếm gặp này được cho là chỉ ảnh hưởng đến 1 hoặc 2 người trong một triệu người – và hai phần ba trong số những người bị là phụ nữ.
Tạp chí Consumer Reports vừa công bố phát hiện rằng nhựa vẫn hiện diện “rộng rãi” trong thực phẩm bất chấp các nguy hại về sức khỏe, và kêu gọi các cơ quan chức trách đánh giá lại mức độ an toàn của nhựa khi tiếp xúc với thực phẩm trong quá trình sản xuất. Tổ chức vô vụ lợi này cho biết rằng 84 trong số 85 mẫu thực phẩm ở siêu thị và thức ăn nhanh mà họ vừa kiểm tra gần đây có chứa “chất hóa dẻo” (plasticizers) được gọi là phthalates, một loại hóa chất được sử dụng để làm cho nhựa bền hơn.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.