Hôm nay,  

Bệnh Nhân Thứ Ba Khỏi HIV Nhờ Cấy Ghép Tế Bào Gốc – Bước Đầu Tiên Hướng Tới Phương Pháp Chữa Trị?

03/03/202300:00:00(Xem: 1539)

te bao goc
Hình minh họa

Năm 1984, Bộ trưởng Y tế Hoa Kỳ hứa rằng sẽ có vắc-xin phòng chống HIV/AIDS trong vòng hai năm. Gần 40 năm sau, vắc-xin cũng như thuốc chữa vẫn chưa có. Nhưng trong tuần vừa qua, một nghiên cứu đã được trình bày trên tạp chí Nature mang lại hy vọng mới.
 
Một người đàn ông 53 tuổi ở Düsseldorf đã khỏi bệnh sau khi được cấy ghép tế bào gốc được hiến tặng từ một người miễn dịch với HIV. Như vậy, anh là bệnh nhân HIV thứ ba được chữa khỏi.
 
Bác sĩ Anders Sönnerborg, người đã nghiên cứu về HIV và chăm sóc người nhiễm bệnh từ những năm 1980, là cố vấn khoa học sau ca cấy ghép của người đàn ông 53 tuổi. Ông tin rằng thời gian 9 năm theo dõi sau ca mổ cấy ghép đã cho thấy có thể chữa khỏi HIV.
 
Các bác sĩ chữa khỏi bệnh cho người đàn ông Đức đã tận dụng việc virus HIV sử dụng một phân tử đặc biệt gọi là thụ thể CCR5 để xâm nhập vào các tế bào của cơ thể. Trong quá trình cấy ghép, người nhiễm bịnh nhận được các tế bào gốc được hiến tặng từ một người đã miễn dịch với HIV có gen đặc biệt khiến thụ thể CCR5 trở nên vô hiệu hóa. Do đó, gen này khiến virus HIV khó xâm nhập vào tế bào hơn.
 
Nhưng đây là phương pháp mạo hiểm, tỷ lệ tử vong cao, chỉ được áp dụng nếu bệnh nhân HIV bị ung thư cần ghép tủy. Điều này đã giới hạn số lượng người có thể đủ điều kiện để giải phẫu. Việc tìm người hiến tặng miễn dịch với HIV cũng rất khó khăn. Do đó, hiện tại chỉ có 1-2 bệnh nhân đang chờ điều trị ở châu Âu. Nhưng Anders Sönnerborg tin rằng ba người đàn ông được chữa khỏi vẫn cho chúng ta nhiều bài học để tìm ra phương pháp chữa trị.
 
Việc phát triển thuốc và vắc-xin cho HIV khó khăn là bởi đó là một loại vi-rút luôn thay đổi. Nó đột biến hàng triệu lần mỗi ngày trong tế bào của người bị nhiễm bệnh, và do đó, nhiều biến thể mới được hình thành theo thời gian. Một số người trong số những người nhiễm bịnh phát triển sức đề kháng làm vô hiệu hóa thuốc.
 
Trong số mười người thử nghiệm vắc-xin trong các cuộc nghiên cứu, chỉ xuất hiện một tỷ lệ hạn chế các biến thể vi-rút mới và điều đó không đủ để mang lại sự phòng ngừa. Vào tháng 1 năm nay, một nghiên cứu về vắc-xin HIV trên toàn cầu với sự tham gia của 3,900 người đã bị đình chỉ do vắc-xin không hiệu quả. Các nghiên cứu mới đã được bắt đầu với các kỹ thuật mới, bao gồm cả vắc xin mRNA (đã được sử dụng thành công trong điều trị covid-19).
 
Trong khi chờ đợi một phương pháp chữa trị, các phương pháp điều trị mới đang được phát triển. Những cố gắng đầu tiên được thực hiện khoảng mười năm trước theo nguyên tắc "tấn công và tiêu diệt". Các nhà nghiên cứu chỉ đơn giản là đánh thức các virus không hoạt động ẩn náu trong các tế bào của cơ thể và sau đó tiêu diệt chúng bằng thuốc. Ngày nay, bệnh nhân chủ yếu nhận được thứ gọi là thuốc chặn, giúp giảm lượng vi rút xuống mức thấp đến mức không thể đo lường được. Nhưng cách này cũng có nguy cơ virus sẽ trở nên lờn thuốc. Do đó, người ta cố gắng tìm ra các điểm mới có thể tấn công chính vi-rút và phát triển các loại thuốc có tác dụng lâu dài chỉ được dùng vài lần trong năm.
 
Thuốc men ngày nay đã biến một căn bệnh chết người thành một tình trạng mãn tính mà con người có thể chung sống. Bất cứ ai uống thuốc để không tìm thấy vi-rút trong máu sẽ không còn nguy cơ lây nhiễm cho người khác. Nồng độ vi-rút thấp cũng ngăn ngừa HIV phát triển thành bệnh suy giảm miễn dịch AIDS. Nhờ thành công trong cách điều trị này, mà thuật ngữ AIDS hầu như không còn được sử dụng bởi ngành y tế ở các nước giàu.
 
Vậy thì người ta có thể thắc mắc tại sao lại tiến hành nghiên cứu về phương pháp chữa bệnh khi phương pháp điều trị đó có tác dụng tốt như vậy? Anders Sönnerborg hiểu rằng hầu hết bệnh nhân đều muốn khỏi bệnh - một phần để không phải uống thuốc và đi khám, một phần để tránh sự kỳ thị xung quanh HIV. Nghiên cứu cũng cung cấp thêm kiến thức cơ bản và phương pháp điều trị tốt hơn để có thể áp dụng trong các bệnh tình khác.
 
 

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Hơn một thập niên trước, Shria Kumar, bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa và là chuyên gia nghiên cứu tại Đại học Miami, bắt đầu chú ý đến một dấu hiệu đáng lo ngại. Có một số bệnh nhân ung thư dạ dày đến gặp bà ở độ tuổi rất trẻ, và rất nhiều người là phụ nữ. Khuynh hướng này vẫn tiếp diễn cho đến ngày nay. Các khoa học gia đang nỗ lực tìm hiểu tại sao điều này lại xảy ra. Vào mùa xuân năm ngoái, họ đã xác nhận rằng hiện tượng này đang diễn ra ở Hoa Kỳ. Sau khi kiểm tra hệ thống các cơ sở dữ liệu chứa các thông tin chi tiết về các trường hợp ung thư ở nhiều tiểu bang trên toàn quốc, các nhà nghiên cứu nhận thấy ung thư dạ dày đang gia tăng nhanh hơn ở phụ nữ trẻ.
Wegovy, Ozempic và Mounjaro là các loại thuốc giảm cân và điều trị tiểu đường đã gây được tiếng vang lớn trong lĩnh vực tin tức y tế. Chúng nhắm vào các con đường điều tiết liên quan đến cả bệnh béo phì và tiểu đường, và được nhiều người coi là bước đột phá trong việc kiểm soát cân nặng, đường và huyết áp. Nhưng liệu những loại thuốc này có giải quyết được nguyên nhân gốc rễ của hội chứng chuyển hóa (metabolic disease) không? Điều gì đã thúc đẩy sự phát triển của chúng từ ban đầu?
Gần đây quý vị vừa bị cảm lạnh, cúm, RSV hoặc COVID, bệnh đã qua nhưng mãi vẫn không thể hết ho? Rất nhiều người bị giống như vậy. Triệu chứng này có thể tồn tại trong nhiều tuần sau khi cơ thể chúng ta đã loại bỏ vi-rút. Michael Shiloh, một bác sĩ chuyên nghiên cứu bệnh truyền nhiễm tại Trung tâm Y tế UT Southwestern cho biết những bệnh nhân bị ho thường kể là họ đã bị bịnh từ 8 tuần trước khi đến gặp ông. Ông nói: “Chúng tôi thực sự không thể phát hiện thấy vi rút gì ở những người này nữa nhưng họ vẫn bị ho.”
Bằng cách bắt chước cơ chế bảo vệ của cơ thể chống lại nhiễm trùng do vi khuẩn, một nhóm nghiên cứu ở Lund, Thụy điển hy vọng có thể ngăn chặn tình trạng viêm phát triển thành nhiễm trùng máu, theo đài truyền hình SVT, Thụy điển. Nhiễm trùng máu là tình trạng nhiễm trùng có thể đe dọa tính mạng. Thông thường nguyên nhân là do viêm phổi, nhiễm trùng đường tiểu hoặc nhiễm trùng vết thương. Nghiên cứu từ Lund cho thấy hiện nhiễm trùng huyết phổ biến hơn so với trước đây.
Ngày nay, có nhiều người lớn hơn bao giờ hết đang phải đối mặt với chứng rối loạn khả năng tập trung- thiếu khả năng chú ý, hay ADHD. Người ta nghi ngờ nguyên nhân chính của vấn đề này là do công nghệ hiện đại đang gây áp lực lên não bộ của họ. Trong khi có gần 10% trẻ em được chẩn đoán mắc chứng ADHD, một phân tích tổng hợp gần đây từ nhiều nghiên cứu cho thấy gần 6.8% người lớn mắc chứng ADHD – tăng từ 4.4% vào năm 2003.
Bộ não của chúng ta thường có khuynh hướng tìm kiếm và phản ứng với những điều mang lại sự hài lòng, gọi là phần thưởng. Khi chúng ta đói, bộ não hiểu rằng thức ăn là một phần thưởng, còn khi ta khát, nước sẽ là phần thưởng. Nhưng lạm dụng các chất gây nghiện như rượu và các loại thuốc có thể ảnh hưởng đến các con đường tìm kiếm phần thưởng tự nhiên trong bộ não, tạo ra những ham muốn khó kiểm soát và làm giảm khả năng kiểm soát hành vi của chúng ta.
Aissam Dam, cậu bé 11 tuổi, lớn lên trong một thế giới im lặng tuyệt đối. Em sinh ra đời đã bị điếc và chưa bao giờ nghe thấy bất kỳ tiếng động nào. Khi sống trong một cộng đồng nghèo ở Maroc, em đã học cách diễn đạt bằng ngôn ngữ ký hiệu do chính mình phát minh ra và không được đi học. Năm ngoái, sau khi chuyển đến Tây Ban Nha, gia đình đưa em đến gặp một chuyên gia về thính giác, người đã đưa ra một gợi ý đáng ngạc nhiên: Aissam có thể đủ điều kiện tham gia thử nghiệm lâm sàng sử dụng liệu pháp gen. Vào ngày 4 tháng 10, Aissam được đưa đến điều trị tại Bệnh viện Nhi đồng Philadelphia, trở thành người đầu tiên được điều trị bằng liệu pháp gen ở Hoa Kỳ cho bệnh điếc bẩm sinh. Mục đích là cung cấp cho em thính giác, nhưng các nhà nghiên cứu không biết liệu phương pháp điều trị này có hiệu quả hay không, và nếu có thì em sẽ nghe được bao nhiêu.
Sau mùa lễ cuối năm là lúc các bậc phụ huynh lo lắng về con đường đại học của con cháu mình. Những con số điểm, những chữ viết tắt như GPA, SAT và ACT sẽ làm phụ huynh nhức đầu và chúng ta sẽ bàn lại về vai trò các điểm này và nhất là tương quan giữa SAT và IQ trong khung cảnh của các thay đổi gần đây ở Mỹ. Năm ngoái, Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ quyết định cấm dùng màu da, nguồn gốc sắc tộc để quyết định tuyển chọn một ứng viên, từ chối không cho Đại học Harvard thực hành “tác dụng khẳng định” (affirmative action) để tăng sỉ số da màu không được đại diện đúng mức so với tỷ lệ trong dân số nói chung. Một trong những biện pháp được dùng để giảm bớt sỉ số dân Á Châu là gạt bỏ kết quả kỳ thi SAT hoặc giảm bớt tầm quan trọng của SAT, vì người gốc Á Châu có điểm SAT cao hơn nhiều so với các sắc dân khác.
Hội chứng người cứng đơ (Stiff Person Syndrome – SPS) là một căn bịnh có thể gây co thắt dữ dội và làm suy nhược các cơ, nhưng hầu hết mọi người đều không biết gì về nó mãi cho đến cuối năm ngoái, khi nữ danh ca Celine Dion công bố tình trạng bịnh của mình. Chứng rối loạn thần kinh và tự miễn dịch hiếm gặp này được cho là chỉ ảnh hưởng đến 1 hoặc 2 người trong một triệu người – và hai phần ba trong số những người bị là phụ nữ.
Tạp chí Consumer Reports vừa công bố phát hiện rằng nhựa vẫn hiện diện “rộng rãi” trong thực phẩm bất chấp các nguy hại về sức khỏe, và kêu gọi các cơ quan chức trách đánh giá lại mức độ an toàn của nhựa khi tiếp xúc với thực phẩm trong quá trình sản xuất. Tổ chức vô vụ lợi này cho biết rằng 84 trong số 85 mẫu thực phẩm ở siêu thị và thức ăn nhanh mà họ vừa kiểm tra gần đây có chứa “chất hóa dẻo” (plasticizers) được gọi là phthalates, một loại hóa chất được sử dụng để làm cho nhựa bền hơn.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.