Hôm nay,  

Ăn Cay Có Giúp Lấy Lại Vị Giác Sau Khi Nhiễm COVID?

06/01/202300:00:00(Xem: 1613)
ot
Hình minh họa


Tin tức về tình trạng thiếu hụt tương ớt vào đầu năm nay – do trời nóng và tình trạng hạn hán ở các vùng nông nghiệp – đã gióng lên hồi chuông cảnh báo mọi người nên dự trữ tương ớt hoặc chấp nhận các bữa ăn ‘không cay.’ Vậy điều gì khiến mọi người muốn ăn cay?

Chúng ta khi sinh ra không biết ăn ớt và thường thấy ‘cắn phải miếng ớt cay xé lưỡi.’ Điều này không có gì đáng ngạc nhiên, bởi vì thành phần chính trong ớt là một hợp chất gọi là capsaicin; hợp chất này gây ra cảm giác đau và thậm chí là bỏng rát khi nó tiếp xúc với những vùng nhạy cảm trên da, mắt và miệng của chúng ta. Bởi vậy, khỏi phải hỏi tại sao nó cũng là một thành phần quan trọng trong bình xịt hơi cay.
 
Nhưng với số lượng ít, ở mức có thể chấp nhận được, chúng ta vẫn có thể thích nghi với những cảm giác do ớt gây ra và cảm thấy chúng hấp dẫn.
 
Ớt thậm chí còn có thể hoạt động như một loại thuốc phiện tự nhiên, khiến cơ thể chúng ta giải phóng endorphin làm chúng ta cảm thấy lâng lâng, hưng phấn sau một cuộc chạy bộ (một cảm giác mà quý vị có thể trải nghiệm sau khoảng 1 tiếng đồng hồ chạy bộ ở tốc độ ổn định).
 
Cảm giác của vị cay
 
Chúng ta phản ứng với hợp chất capsaicin vì chúng ta có một lớp thần kinh cảm ứng lót trên các lớp biểu mô (bên ngoài) của da, đường mũi-miệng và đường tiêu hóa. Chúng liên kết với capsaicin và chuyển tín hiệu đến não của chúng ta.
 
Các lớp cảm ứng này nhạy cảm với nhiệt độ và phản ứng với nhiệt, bên cạnh đó, chúng cũng có phản ứng với hợp chất capsaicin.
 
Khi cắn ớt, hợp chất capsaicin đưa vào lưỡi chúng ta, tạo ra cảm giác từ ngứa ran nhẹ đến nóng rát, tùy thuộc vào mức độ thích nghi của chúng ta với nó.
 
Khác biệt giữa cảm giác của vị cay so với các vị khác – chẳng hạn như mặn, ngọt và đắng – là nó vẫn còn lưu lại rất lâu sau khi chúng ta nuốt một miếng thức ăn có chứa ớt. Điều này là do hợp chất capsaicin hòa tan trong chất béo nên nó không dễ bị rửa trôi khỏi các thụ thể trên lưỡi và miệng bằng nước uống. Theo cách này, cảm giác có thể tăng lên khi ăn thêm thức ăn có chứa ớt.
 
Chúng ta trải nghiệm capsaicin như một cảm giác nóng rát được khuếch đại khi ăn phải thức ăn quá nóng. Bộ não diễn giải hiện tượng này là vừa đau vừa nóng quá mức, đó là lý do tại sao da mặt chúng ta ửng đỏ và chúng ta bắt đầu đổ mồ hôi.
 
Nghe đáng sợ như vậy mà tại sao một số người lại thích ăn cay?
 
Trước hết, những cảm giác nóng rát đó sẽ làm tăng tiết nước bọt, một phản ứng làm loãng nhiệt cũng như tăng cường khả năng nhai thức ăn. Đồng thời, nó cũng hòa tan và lan truyền các hương vị khác trong thức ăn xung quanh lưỡi, giúp nâng cao nhận thức về những hương vị này.
 
Một số hợp chất hương vị cũng có thể trào từ phía sau miệng lên đến các cảm biến ở mũi khi nuốt thức ăn. Quý vị có thể thử nghĩ về vị cay nồng của wasabi ăn kèm với sushi hoặc hỗn hợp các hương vị có trong món cà ri đỏ của Thái Lan. Ngay cả những món tương đối nhạt nhẽo như cơm trắng cũng sẽ được tăng hương vị khi ăn cùng với ớt.
 
Một yếu tố khác là endorphin được giải phóng để xoa dịu cảm giác đau đớn và cải thiện tâm trạng. Đây là một tình huống tương tự với những người hay chạy bộ –endorphin được tiết ra khi tập thể dục cường độ cao hoặc kéo dài, có tác dụng làm giảm cảm giác đau đớn và khiến chúng ta cảm thấy dễ chịu.
 
Người ta có thể tăng số lượng ớt họ ăn khi đã thích nghi hơn với phản ứng đối với hợp chất capsaicin và phát triển khả năng chịu đựng cũng như ưa thích hơn đối với hương vị và tác dụng của ớt.
 
Tuy nhiên, việc ăn quá nhiều ớt hàng ngày (hơn 50 gam – hoặc ba hoặc bốn muỗng canh – mỗi ngày) có thể có liên quan đến việc suy giảm trí nhớ.
 
COVID và khẩu vị
 
Có một dấu hiệu được nhiều người để ý là hiệu ứng phụ thường gặp khi bị nhiễm COVID và sử dụng một số loại thuốc điều trị vi rút, đó là vị giác và khứu giác của họ bị giảm hoặc mất tạm thời.
 
Mặc dù về sau tình trạng này sẽ hồi phục ở hầu hết mọi người, nhưng nó cũng có thể tiếp diễn lâu dài. Mất khả năng ngửi và nếm mùi vị thức ăn (anosmia và ageusia) dẫn đến giảm cảm giác thèm ăn cũng như ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
 
Các chuyên gia nghiên cứu đã tập trung vào các cơ chế mà qua đó các biến thể COVID khác nhau ảnh hưởng đến tế bào thần kinh khứu giác (phần não kiểm soát và phản ứng với mùi) và hỗ trợ các tế bào để tìm ra phương pháp điều trị, gồm huấn luyện khứu giác bằng tinh dầu, có thể hỗ trợ những người bị suy giảm khứu giác lâu hơn một tháng sau khi bị nhiễm COVID. Ớt cũng có thể ‘giúp một tay,’ như một chất làm gia tăng hương vị.
 
Một nghiên cứu của một công ty cung cấp thực phẩm, được thực hiện với 2,000 thực khách bị nhiễm COVID, cho thấy có 43% số thực khách sẽ tăng lượng ớt và các loại gia vị khác để tăng hương vị cho bữa ăn. Các chuyên gia Đan Mạch cho biết các loại thực phẩm như ớt có thể hữu ích để kích thích giác quan cho thực khách khi khứu giác của họ không được tốt cho lắm.
 
Việt Báo phỏng dịch theo bài viết “Addicted to chilli? Here’s how it might help us regain our sense of taste after COVID” của Michael Mathai, Giảng sư của Trường Victoria University, được đăng trên trang TheConversation. 
 

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Các cơ quan y tế Trung Quốc tuần qua cho biết họ chưa phát hiện bất kỳ mầm bệnh bất thường hoặc chủng vi-rút mới nào sau khi Tổ Chức Y Tế Thế Giới (WHO) yêu cầu cung cấp thông tin về các đợt bùng phát bịnh hô hấp. WHO đã yêu cầu Trung Quốc cung cấp thêm thông tin chi tiết sau khi các tổ chức như Program for Monitoring Emerging Diseases (ProMED) báo cáo về các trường hợp viêm phổi chưa được chẩn đoán ở trẻ em ở miền bắc Trung Quốc.
Nghệ (turmeric) là một loài thực vật có hoa thuộc họ gừng. Từ lâu, nghệ đã được đánh giá cao trong nền y khoa cổ Ayurvedic ở Ấn Độ nhờ đặc tính chống viêm. Với ẩm thực Châu Á, nghệ cũng được ưa thích bởi hương vị và màu sắc của nó. Trong tiếng Hindi, nghệ được gọi là Haldi, có nguồn gốc từ tiếng Phạn có nghĩa là “màu vàng.” Nhưng đối với hàng triệu người Nam Á thường xuyên sử dụng nghệ, màu vàng rực rỡ của nghệ có thể khiến họ mất mạng.
Thời gian Mở Ghi Danh Medicare (Open Enrollment) đang diễn ra. Chúng tôi đã chọn một số câu hỏi về chủ đề này và muốn chia sẻ thông tin trong chuyên mục của tháng này. Chúng tôi đã thêm một câu hỏi để giải quyết rõ ràng hơn những lĩnh vực mà nhiều người còn nhầm lẫn về vắc xin ngừa COVID-19. Nếu quý vị có thêm câu hỏi về Medicare, Medicaid, thị trường bảo hiểm Y tế theo đạo luật chăm sóc giá cả phải chăng, phúc lợi hưu trí an sinh xã hội, thu nhập an sinh bổ sung hoặc tiêm chủng ngừa COVID/cúm, quý vị có thể liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay bằng 3 cách:
Mua thuốc bậy bạ không nguồn gốc là một trò xui rủi. Từ Xanax đến cocaine, thuốc hoặc thuốc giả được mua ở những nơi không phải cơ sở y tế có thể chứa liều lượng fentanyl nguy hiểm cho tính mạng. Các bác sĩ đã chứng kiến sự gia tăng sử dụng fentanyl không cố ý từ những người mua các loại thuốc theo toa thuộc nhóm opioid và các loại thuốc khác có chứa hoặc pha, trộn fentanyl. Người ta nhận thấy Fentanyl đã được đưa vào nguồn cung cấp thuốc heroin ở Massachusetts. Vào năm 2016, Giáo sư Kavita Babu và các đồng nghiệp phát hiện ra rằng những bệnh nhân đến khoa cấp cứu với báo cáo sử dụng quá liều heroin thường có fentanyl trong kết quả xét nghiệm mẫu thuốc của họ.
Hàng năm, trên khắp thế giới sẽ có hàng triệu người quyết tâm không động tới các loại đồ uống có cồn trong một tháng – truyền thống này bắt đầu từ Tháng Giêng Khô Ráo (Dry January) và sau này mở rộng thành nhiều nỗ lực tương tự, chẳng hạn như Tháng Mười Tỉnh Táo (Sober October). Cho dù đó là cả một chiến dịch đông đảo người tham gia, hay chỉ đơn giản là nỗ lực của một cá nhân để bớt ‘say xỉn’ lại, số lượng người tham gia ‘tháng kiêng rượu’ có vẻ như ngày càng nhiều.
Thường thì ai cũng sẽ nghĩ rằng tế bào sống tốt hơn tế bào chết. Tuy nhiên, điều này không phải lúc nào cũng đúng: các tế bào thường hy sinh bản thân để giữ cho chúng ta khỏe mạnh. Chúng là những ‘anh hùng thầm lặng’ chẳng màng sinh-tử để bảo vệ chúng ta. Mặc dù cái chết có vẻ thụ động – là một kết thúc đáng tiếc xảy ra theo kiểu “muốn tránh cũng không được” – nhưng cái chết của các tế bào thường có chủ đích và mang tính chiến lược. Tại sao tế bào chết và chết như thế nào là chuyện khá phức tạp và có thể ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe tổng thể của chúng ta.
Một người đàn ông 29 tuổi mắc HIV/AIDS giai đoạn cuối, đã qua đời 18 ngày sau khi được chẩn đoán mắc bệnh đậu khỉ. Trường hợp này nhấn mạnh tính dễ bị tổn thương của hệ thống miễn dịch bị suy giảm trước mối đe dọa mới nổi này, nhắc nhở về nguy cơ gia tăng đậu khỉ đối với một số nhóm dân cư. Riêng tại TPHCM, từ đầu năm đến nay, 20 ca mắc bệnh đậu khỉ được ghi nhận, trong đó có 18 bệnh nhân dương tính với HIV.
Trong những tuần gần đây, tin tức về việc vận động viên thể dục dụng cụ Mary Lou Retton phải vào bệnh viện vì một loại viêm phổi (pneumonia) hiếm gặp đã khiến nhiều người quan tâm và tò mò về căn bệnh này.
Vào mùa cảm cúm, nhiều người sẽ ‘khư khư’ một vũ khí phòng thủ quen thuộc: Vitamin C – dạng viên, dạng bột và tất cả các dạng phổ biến khác. Chất dinh dưỡng này là một trong nhiều loại supplements, từ vitamin A đến kẽm, thường được sử dụng bởi những người muốn tăng cường hệ thống miễn dịch và sức khỏe tổng thể. Nhưng vitamin C cũng có thể là một trong những chất dinh dưỡng bị lạm dụng nhiều nhất.
Cách đây không lâu, ngôi sao nhạc pop 29 tuổi Justin Bieber đã phải hủy chuyến lưu diễn quốc tế sau khi một phần khuôn mặt của anh bị liệt do biến chứng của bệnh giời leo (shingles), bệnh lo một loại siêu vi gây ra và được cho là chỉ ảnh hưởng đến người cao niên. Tuy nhiên, thực tế là bất cứ ai cũng có thể mắc bệnh giời leo và có một số bằng chứng cho thấy số trường hợp mắc bệnh ngày càng gia tăng ở người dưới 50 tuổi.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.