Việc Twitter không còn thực thi chính sách cấm thông tin sai lệch về COVID-19 được cho là một ‘nước cờ sai lầm,’ đặc biệt là trong cuộc chiến gian truân mà các nền tảng mạng xã hội đang phải đối mặt để chống lại thông tin sai lệch (misinformation) và thông tin giả (disinformation). (Nguồn: pixabay.com)
Twitter đã không còn thực thi chính sách cấm thông tin sai lệch về COVID-19. Quyết định được đăng âm thầm trong phần quy định trên trang web công ty, được để là có hiệu lực từ ngày 23 tháng 11 năm 2022. Điều này đã khiến các chuyên gia nghiên cứu và sức khỏe cộng đồng lo ngại về những hậu quả nghiêm trọng có thể xảy ra.
Thông tin sai lệch về sức khỏe không phải là mới mẻ. Một trường hợp kinh điển là thông tin sai lệch về mối liên quan có chủ đích giữa bệnh tự kỷ và vắc xin MMR, dựa trên một nghiên cứu không đáng tin cậy được công bố vào năm 1998. Dù thông tin sai lệch này hiện đã bị bác bỏ, nhưng những thông tin sai lệch như vậy có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe cộng đồng. Ví dụ, vào cuối thế kỷ 20, những quốc gia có phong trào chống chích ngừa (anti-vaccine) đối với loại vắc xin bạch hầu-uốn ván-ho gà (DTP) mạnh mẽ hơn phải đối mặt với tỷ lệ mắc bệnh ho gà cao hơn.
Là một chuyên gia nghiên cứu về mạng xã hội, giáo sư Anjana Susarla tin rằng việc giảm bớt kiểm duyệt nội dung là một ‘nước cờ sai lầm,’ đặc biệt là trong cuộc chiến gian truân mà các nền tảng mạng xã hội đang phải đối mặt để chống lại thông tin sai lệch (misinformation) và thông tin giả (disinformation). Rủi ro đặc biệt cao đối với việc chống lại các thông tin sai lệch về y tế.
Thông tin sai lệch trên mạng xã hội
Có ba điểm khác biệt chính giữa các dạng thông tin sai lệch trước đó và thông tin sai lệch lan truyền trên mạng xã hội.
Đầu tiên, mạng xã hội cho phép thông tin sai lệch lan truyền ở quy mô, tốc độ và phạm vi lớn hơn nhiều.
Thứ hai, các nội dung giật gân và có khả năng kích thích cảm xúc sẽ dễ được lan truyền trên mạng xã hội. Điều này khiến cho những thứ giả dối dễ lan truyền hơn sự thật.
Thứ ba, các nền tảng kỹ thuật số như Twitter đóng vai trò người gác cổng bởi vì họ tổng hợp, quản lý và khuếch đại nội dung. Điều này có nghĩa là thông tin sai lệch về các chủ đề gây kích động, chẳng hạn như vắc xin, có thể dễ dàng thu hút sự chú ý.
Sự lan truyền thông tin sai lệch trong đại dịch COVID-19 đã được Tổ Chức Y Tế Thế Giới (WHO) gọi là đại dịch thông tin (infodemic). Có bằng chứng đáng kể cho thấy thông tin sai lệch liên quan đến COVID-19 trên mạng xã hội làm giảm khả năng mọi người đi tiêm vắc xin. Các chuyên gia y tế công cộng đã cảnh báo rằng các thông tin sai lệch trên mạng xã hội cản trở nghiêm trọng quá trình hướng tới miễn dịch cộng đồng, làm suy yếu khả năng ứng phó của xã hội trước các biến thể COVID-19 mới.
Thông tin sai lệch trên mạng xã hội khiến công chúng nghi ngờ về độ an toàn của vắc xin. Các nghiên cứu cho thấy rằng việc do dự tiêm vắc xin COVID-19 là do những lầm tưởng về khả năng miễn dịch cộng đồng và niềm tin vào các thuyết âm mưu.
Chống thông tin sai lệch
Để chống lại thông tin sai lệch, chính sách kiểm duyệt nội dung và lập trường đối với thông tin sai lệch của các nền tảng truyền thông xã hội là đặc biệt quan trọng. Trong trường hợp không có các chính sách kiểm duyệt nội dung mạnh mẽ trên Twitter, thuật toán đề nghị nội dung cho người dùng và quản lý nội dung có khả năng thúc đẩy sự lan truyền thông tin sai lệch bằng cách tăng hiệu ứng không gian dội âm (echo chamber effect), chẳng hạn như các nội dung làm trầm trọng thêm sự khác biệt giữa các đảng phái chính trị. Sự thiên vị thuật toán (Algorithmic bias: Sự thiên vị thuật toán là các lỗi có hệ thống và có thể lặp lại trong hệ thống máy tính tạo ra kết quả “không công bằng”) trong các hệ thống khuyến nghị cũng có thể làm nổi bật thêm sự chênh lệch trong vấn đề chăm sóc sức khỏe trên toàn cầu và những phân biệt chủng tộc trong vấn đề tiêm phòng.
Có bằng chứng cho thấy một số nền tảng ít được kiểm soát hơn như Gab có thể khuếch đại tác động của các nguồn tin không đáng tin cậy, và làm gia tăng thông tin sai lệch về COVID-19. Cũng có bằng chứng cho thấy hệ sinh thái thông tin sai lệch có thể lừa dụ những người dùng trên các nền tảng có kiểm duyệt nội dung chấp nhận những thông tin sai lệch bắt nguồn từ các nền tảng ít bị kiểm duyệt hơn.
Khi đó, điều nguy hiểm là không chỉ là sẽ có nhiều nội dung chống tiêm phòng hơn trên Twitter, mà các nội dung độc hại đó còn có thể tràn sang các nền tảng trực tuyến khác đang cố gắng chống lại các thông tin sai lệch về y tế.
Cơ quan giám sát vắc xin COVID-19 Kaiser Family Foundation tiết lộ rằng niềm tin của công chúng đối với thông tin về COVID-19 từ các nguồn tin có thẩm quyền như chính phủ đã giảm xuống đáng kể, gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe cộng đồng. Ví dụ: tỷ lệ những người ủng hộ Đảng Cộng Hòa tin tưởng FDA đã giảm từ 62% xuống 43%, từ tháng 12 năm 2020 đến tháng 10 năm 2022.
Trong năm 2021, một lời khuyên của Y Sĩ Trưởng Hoa Kỳ đã xác định rằng các chính sách kiểm duyệt nội dung của các nền tảng truyền thông xã hội cần phải:
- chú ý đến việc thiết kế các thuật toán đề nghị nội dung cho người dùng.
- ưu tiên phát hiện sớm các thông tin sai lệch.
- khuếch đại thông tin từ các nguồn thông tin y tế trực tuyến đáng tin cậy.
Những ưu tiên này cần có sự hợp tác giữa các tổ chức chăm sóc sức khỏe và nền tảng truyền thông xã hội, để phát triển các hướng dẫn tốt nhất nhằm giải quyết thông tin sai lệch về sức khỏe. Việc phát triển và thực thi các chính sách kiểm duyệt nội dung hiệu quả đòi hỏi phải có cả kế hoạch và nguồn lực.
Theo những gì các chuyên gia nghiên cứu biết về thông tin sai lệch về COVID-19 trên Twitter, giáo sư Anjana Susarla tin rằng thông báo không còn cấm các thông tin sai lệch về COVID-19 của Twitter thật sự là một điều đáng lo ngại.
Việt Báo phỏng dịch theo bài viết “Twitter lifted its ban on COVID misinformation – research shows this is a grave risk to public health” của Anjana Susarla, Giáo sư Hệ thống Thông tin, Trường Michigan State University, được đăng trên trang TheConversation.
Gửi ý kiến của bạn
Hầu hết phụ nữ trải qua thời kỳ mãn kinh đều đã quá quen thuộc với các cơn bốc hỏa mặt (hay những cơn nóng bừng khó chịu – hot flashes). Những cơn nóng bừng khó chịu đột ngột kéo đến và nhiệt độ tăng nhanh, thường kèm theo đổ mồ hôi, tim đập nhanh, chóng mặt, mệt mỏi và/hoặc lo lắng. Chúng khiến cho các bà, các mẹ bị mệt mỏi, suy nhược hơn nhiều chứ không ‘chớp nhoáng’ như tên gọi của chúng (flashes).
Tôi là bác sĩ Niall Campbell, một bác sĩ tâm lý có hơn 40 năm kinh nghiệm. Tôi từng làm việc với tư cách là cố vấn cho Sở Y Tế Quốc Gia Anh (National Health Service) cho đến năm 2002. Sau đó, tôi là trưởng ban cố vấn về chứng nghiện ngập và là bác sĩ tâm thần tại The Priory Roehampton, một bệnh viện tâm thần tư nhân ở phía tây nam London trong hai thập niên qua. Bệnh nhân của tôi phần lớn là những người trên 18 tuổi và thường thuộc nhóm khá giả; khoảng một nửa trong số họ có mua bảo hiểm y tế tư nhân, một số khác thì tự thanh toán bằng tiền túi. Về vấn đề nghiện ngập, khoảng 85% công việc tôi làm có liên quan đến rượu, bia. Nhiều bệnh nhân bị trầm cảm của tôi thường có vấn đề về bia rượu, ban đầu họ không tiết lộ, nhưng dần dà sẽ lộ ra.
Đêm dài ngày ngắn và nhiệt độ lạnh giá trong mùa đông có thể khiến nhiều người cảm thấy mệt mỏi, uể oải, không muốn hoạt động chỉ muốn ngủ vùi. Nhưng tại sao mùa màng lại ảnh hưởng đến mức năng lượng của chúng ta? Guy Meadows, một nhà nghiên cứu về giấc ngủ và đồng sáng lập của The Sleep School cho biết: "Mùa đông đến kéo theo một số thách thức tiềm ẩn cho giấc ngủ, bao gồm việc giảm tiếp xúc với ánh sáng mặt trời, nhiệt độ mát hơn, thay đổi đồng hồ và khả năng miễn dịch giảm", theo một trang mạng trực tuyến cung cấp các thông tin hỗ trợ dựa trên cơ sở khoa học về giấc ngủ. "Tất cả những [yếu tố] này làm rối loạn giấc ngủ, khiến bạn khó thức dậy hơn vào buổi sáng."
Tin tức về tình trạng thiếu hụt tương ớt vào đầu năm nay – do trời nóng và tình trạng hạn hán ở các vùng nông nghiệp – đã gióng lên hồi chuông cảnh báo mọi người nên dự trữ tương ớt hoặc chấp nhận các bữa ăn ‘không cay.’ Vậy điều gì khiến mọi người muốn ăn cay?
2022 là một năm khó khăn, đặc biệt là đối với lĩnh vực y tế. Đại dịch COVID-19 tiếp tục hoành hành, cướp đi tính mạng của nhiều người. Các loại vi rút đã bị lãng quên như mpox, cúm và RSV bất ngờ trỗi dậy. Và Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ đã lật ngược quyền phá thai gần 50 năm tuổi được thiết lập bởi án lệ Roe v. Wade.
Nhà báo viết về bóng đá nổi tiếng người Mỹ Grant Wahl, 48 tuổi, đã qua đời hôm thứ Sáu 9/12/2022 khi đang đưa tin về giải túc cầu thế giới World Cup ở Qatar, Trung Đông. Wahl đang tham dự trận tứ kết giữa Argentina và Hà Lan ở Lusail và đột ngột gục xuống ghế khi bắt đầu hiệp phụ. Sân vận động Lusail là sân vận động lớn nhất ở Qatar, là một trong bảy sân vận động được xây dựng cho giải vô địch bóng đá. Một số phóng viên đã kêu cứu và nhân viên y tế đã đến ngay lập tức, cố gắng làm CPR vài phút tại chỗ trước khi gởi đi bệnh viện.
Đã có một kỳ bầu cử đầy rẫy những thông tin sai lệch và thuyết âm mưu. Vậy tại sao lại có nhiều người tin vào những lời dối trá đến thế?
Guardant Health cho biết, theo kết quả thử nghiệm, xét nghiệm DNA trong máu (DNA blood test) của họ đã phát hiện được 83% trường hợp bị ung thư đại trực tràng (colorectal cancers) và 13% trường hợp khối u phát triển, tiền thân của ung thư; tuy nhiên, kết quả này lại không bằng xét nghiệm DNA dựa trên phân của đối thủ, khiến cho cổ phiếu của công ty giảm mạnh, theo trang Reuters đưa tin ngày Thứ Năm, 15 tháng 12 năm 2022.
Vì gần như khắp nơi đang bỏ các biện pháp hạn chế tụ tập để tránh lây nhiễm COVID, ai cũng mong được dành thời gian cho gia đình và bằng hữu trong mùa lễ, nhưng đó cũng có thể là thời gian căng thẳng khi phải vội vã di chuyển từ nơi này tới nơi khác. Một điếu thuốc lá có vẻ như là cách thư giãn hoàn hảo, nhất là trong mùa lễ bận rộn, nhưng các nhân viên tư vấn tại Asian Smokers’ Quitling (ASQ) Trung Tâm Cai Thuốc Lá Dành Cho Người Việt có thể chia sẻ một số cách để cai và hỗ trợ cho những người đang cố gắng cai thuốc hoặc muốn duy trì việc cai thuốc trong suốt mùa lễ.
Nhìn lại những tiến bộ văn minh lạ lùng trong năm 2022, một người đã từng là người trẻ tiến bộ trong thế kỷ 20 bỗng dưng thấy mình già nua, quê mùa như thế kỷ 19.
Copyright © 2023 vietbao.com All rights reserved 
(3)+Organization&utmac=UA-228784330-57&utmcc=__utma%3D709069455.1200967118.1679865965817.1679865965817.1679865965817.2%3B%2B__utmb%3D709069455%3B%2B__utmc%3D709069455%3B%2B__utmz%3D709069455.1679865965817.2.2.utmccn%3D(direct)%7Cutmcsr%3D(direct)%7Cutmcmd%3D(none)%3B%2B__utmv%3D709069455.-%3B)