Hôm nay,  

Nói Thêm Về Bệnh Khi Mãn Kinh

06/01/200100:00:00(Xem: 6188)
Số phụ nữ tới tuổi hết kinh nguyệt càng ngày càng nhiều tại Hoa Kỳ. Hiện giờ ước lượng khoảng 35 triệu phụ nữ tới thời kỳ mãn kinh. Và gần 30 phần trăm phụ nữ phải dùng kích thích tố trị liệu (hormone replacement therapy).

Lúc phụ nữ tắt kinh là lúc cơ thể thiếu thốn kích thích tố. Và cũng là lúc có nhiều thay đổi về sinh lý và tâm lý. Thiếu kích thích tố estrogen chẳng hạn, có thể sinh ra bệnh làm nở mạch máu, khó ngủ, tâm tính thay đổi, ưu trầm (depression), và làm teo bô phận đường tiểu và âm hộ. Cũng có thể sinh ra bệnh loãng xương, cơ nguy bệnh tim mạch, và đầu óc dễ quên lãng.

Định bệnh như thế nào"
Định bệnh cho phụ nữ trong thời kỳ mãn kinh sẽ tuỳ theo triệu chứng khi tới phòng mạch khám bệnh. Hoạt động buồng trứng sẽ suy giảm trước khi tắt kinh. Sẽ có nhiều triệu chứng như:
. mặt nóng phầng. Nguyên nhân chính là do hệ thống não hypothalamic bị ảnh hưởng và kích thích tố estrogen bị thuyên giảm. Kích thích tố gonadotropin-releasing hormone (GnRH) kích thích tiết phân hóa tố luteinizing hormone (LH). Chính LH làm nở mạch máu, và làm mặt nóng phầng.
. Thỉnh thoảng tim đập rộn ràng.
. Người thấy bứt rứt.
. Tính tình thay đổi. Đôi khi tự nhiên thấy như muốn khóc.
. Đêm khó ngủ, có lúc ra mồ hôi đêm.
. Kinh nguyệt bất thường: đôi khi ngắn lại, đường kinh ra ít, đôi khi kéo dài, kinh ra nhiều.
. Tình dục kém đi.
. Âm hộ bị khô.
. Mệt mỏi.
. Buồn bã. Lúc nào cũng cảm thấy như bị đau, như có bệnh.
. Không tập trung tư tưởng được. Đầu óc lẩn thẩn. Không định hướng được.
. Trí óc thiếu minh mẫn.
. Đái xón, nhất là lúc cười, lúc hắt xì.
. Da ngứa ngáy.
. Đau nhức mình mẩy, đau khớp xương, đau bắp thịt, đau gân.
. Ngực vú thấy đau.
. Nhức đầu thất thường, lúc nhiều, lúc ít.
. Bao tử khó chịu, khó tiêu, xình bụng, ói.

Vài lời khuyên trong những trường hợp đặc biệt:

1. Nếu tính tình thay đổi, ưu trầm (depression) khi mất kinh:
Giai đoạn đầu tiên phải uống kích thích tố estrogen.


Nếu không thuyên giảm sẽ phải chữa bằng tâm lý trị liệu (psychotherapy) hay uống thuốc chữa bệnh đỡ bị ưu trầm.

2. Nếu cân lượng lên. Mập dễ gây nên bệnh cao máu, cao mỡ trong máu, kích thích tố insulin giảm hiệu lực, dễ gây bệnh tiểu đường. Bệnh nhân cần:
giảm ăn uống. Chỉ nên ăn khoảng 1000-1200 calories mỗi ngày.
Giảm đồ ăn dầu mỡ.
Đi bộ lẹ tập thể dục, khoảng 30 phút mỗi ngày.

3. Dùng kích thích tố trị liệu và phòng ngừa bệnh tim mạch:
Tránh ăn mặn. Ăn nhiều đồ ăn có chất xơ, ăn nhiều rau và trái cây. Tránh ăn đồ dầu mỡ như đã nói ở trên. Đôi khi phải uống thuốc để hạ cholesterol trong máu.
Tự cân mỗi ngày xem có bị mập không" Tất nhiên là phải tập thể dục như đã nói ở trên.
Không hút thuốc lá.
Nếu huyết áp lên tới gần 140/90 phải gặp bác sĩ gia đình ngay.
Nên theo rõi thử máu coi mức cholesterol xấu có lên cao hay không"
Bác sĩ gia đình sẽ quyết định trong trường hợp có bệnh tim mạch: cần uống thuốc, uống aspirine hay thuốc giảm cholesterol.

4. Và sau hết, bệnh loãng xương (osteosporosis) dễ làm gẫy xương. Mỗi năm, khoảng một triệu rưỡi dân sống tại Mỹ bị gẫy xương vì bệnh loãng xương. Trong số đó, 80 phần trăm là phụ nữ khi hết đường kinh. Như vậy phụ nữ cần phải:

Tập thể dục.
Uống chất vôi Calcium và sinh tố D mỗi ngày.
Uống một số thuốc chữa bệnh loãng xương: Alendronate, Risodronate, Raloxifene, Calcitonin.
Tất nhiên cần uống kích thích tố estrogen.
Nhưng đứng hàng đầu vẫn là tập thể dục. Vì tập thể dục sẽ giúp cho cơ thể thoải mái, không lên cân, giảm mập, hạ huyết áp. Không những tập thể dục giảm cơ nguy bệnh tim mạch mà còn giảm cơ nguy bệnh loãng xương.

(Ghi chú: bài này viết mục đích giúp nâng cao kiến thức, không dùng để tự trị liệu. Nếu bạn có thắc mắc về tình trạng sức khỏe hay thuốc men, xin hỏi bác sĩ gia đình).

Bác sĩ Trần Mạnh Ngô, M.D., Ph.D., FAAFP; Điện thoại: (714) 547-3915; E-mail: nmtran@hotmail.com

In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước1234567Trang sauTrang cuối

Cách đâu 30-40 năm, lúc người tỵ nạn Việt mới định cư ở Mỹ và bắt đầu làm quen với các tập tục kể những tập quán về y tế ở Mỹ, trong y giới Mỹ cũng như các nước tây phương khác đang tranh cãi rất nhiều về chỉ định có nên cắt bao quy đầu theo thông lệ (routine circumcision) cho trẻ em sơ sinh hay không. Thuật ngữ “circumcision”, gốc latinh “circumcisio”. Từ "cắt bao quy đầu" xuất phát từ các từ Latin circum và caedo (circum: “xung quanh”; caedo: “tôi cắt”), có nghĩa đen là "cắt xung quanh". Từ epitome trong tiếng Hy Lạp cũng có nguồn gốc từ gốc có nghĩa là "cắt" hoặc "vết mổ". Trong tiếng Hebrew (Do Thái), phép cắt bao quy đầu được gọi là “peritomy”, xuất phát từ tiếng Hy Lạp peritomy.

Người ta vẫn thường nói “You are what you eat” (Những gì bạn ăn thể hiện bạn là ai). Nhưng có lẽ sẽ đúng hơn khi nói rằng những gì chúng ta ăn sẽ khiến chúng ta có những cảm xúc gì, bởi vì những tiến bộ trong lĩnh vực dinh dưỡng tâm thần học cho thấy chế độ dinh dưỡng đóng một vai trò quan trọng đối với sức khỏe tâm thần của chúng ta.

Đặng Đình Bách: Tấm gương sáng về tinh thần đoàn kết cộng đồng và câu chuyện đau buồn về sự bất công cần phải khắc phục tại Việt Nam...

Việc thuốc trị béo phì Zepbound mới được thông qua đã bổ sung thêm lựa chọn cho các loại thuốc giúp giảm cân, nhưng nó cũng đi kèm với những thách thức về chi phí và khả năng tiếp cận, giống như các loại thuốc giảm cân khác trong cùng nhóm. Các loại thuốc trong nhóm này gồm chất chủ vận (agonists), hay chất bắt chước các hormone tự nhiên trong ruột có ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất của cơ thể và tín hiệu đói phát ra từ não. Nhưng các loại thuốc đã được chuẩn thuận, các phiên bản tổng hợp của các hormone này, là những phân tử có kích thước lớn nên quá trình sản xuất khá tốn kém và mất thời gian. Điều này khiến cho thuốc có giá cả đắt đỏ và ngày càng khan hiếm

Bên cạnh việc đi du lịch, thời gian quây quần bên gia đình và những lễ hội tưng bừng, mùa lễ cũng có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc bịnh tim, đột quỵ và nhịp tim không đều. Theo một nghiên cứu được trình bày tại British Cardiovascular Society đầu năm nay, kỳ nghỉ lễ năm nay có thể còn nguy hiểm hơn bình thường vì Giáng sinh rơi vào thứ Hai. Nghiên cứu mới phát hiện rằng nguy cơ lên cơn đau tim vào thứ Hai cao hơn so với các ngày khác trong tuần.

Mỗi năm, ở Hoa Kỳ có nửa triệu người chết vì các nguyên nhân liên quan đến hút thuốc, trong khi ước tính có khoảng 16 triệu người đang sống với các bệnh mãn tính liên quan đến hút thuốc lá, như bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, các bệnh tim mạch, đột quỵ hoặc ung thư. Những rủi ro của việc hút thuốc thì chắc ai cũng đã biết rõ, nhưng cai thuốc vẫn là một việc rất khó khăn, khiến nhiều người bỏ cuộc giữa chừng; họ cho rằng dù gì thì sức khỏe cũng đã tổn thương rồi. Tuy nhiên, theo nhiều nghiên cứu, cai thuốc luôn có nhiều lợi ích.

Ngày 8 tháng 12, Cơ Quan Kiểm Soát Thực-Dược phẩm Hoa Kỳ đã phê duyệt liệu pháp chỉnh sửa gen CRISPR/Cas9 đầu tiên trên thế giới. Phương pháp điều trị này được gọi là Casgevy, nhắm vào bệnh hồng cầu hình lưỡi liềm (sickle cell), giúp cơ thể bệnh nhân tạo ra huyết sắc tố khỏe mạnh. Ở những người mắc bệnh hồng cầu hình lưỡi liềm, huyết sắc tố bất thường khiến cho các tế bào hồng cầu trở nên cứng và có hình lưỡi liềm, có thể gây tắc nghẽn mạch máu. Đến tháng 3 năm 2024, FDA sẽ ra quyết định liệu liệu pháp tương tự có thể được sử dụng để điều trị bệnh beta-thalassemia, một chứng rối loạn làm giảm sản xuất huyết sắc tố, hay không.

Mấy tháng nay chúng ta nghe nói nhiều đến bệnh phổi, “hội chứng phổi trắng” (White Lung Syndrome” và dịch sưng phổi hay “pneumonia” ở trẻ em bên Trung Quốc và ở Mỹ với tin đồn rằng có con vi khuẩn hay siêu vi mới gây ra bệnh này.

Số ca nhiễm vi rút hợp bào hô hấp (RSV) gia tăng, bệnh cúm đang lây lan rộng rãi và số lượng bệnh nhân phải vào bệnh viện cấp cứu ngày càng tăng. Tốt nhất là nên thực hiện các biện pháp phòng ngừa để bảo vệ bản thân, khách khứa và gia đình quý vị. Theo một cuộc khảo sát của tổ chức vô vụ lợi KFF (trước đây gọi là Kaiser Family Foundation), một nửa người dân Hoa Kỳ dự định thực hiện các biện pháp bảo vệ sức khỏe trong mùa lễ này. Một số lo lắng về nguy cơ mắc bệnh của chính mình; những người khác muốn bảo vệ người thân vì các loại bệnh hô hấp rất dễ lây truyền.

11 năm trước, các khoa học gia Jennifer Doudna và Emmanuelle Charpentier lần đầu tiên mô tả một phương pháp mới để chỉnh sửa gen, được gọi là CRISPR, trong một bài báo khoa học. Phát hiện mới rất quan trọng và đã giúp cho hai khoa học gia đoạt giải Nobel Hóa học năm 2020: nó có thể thay đổi cách điều trị các căn bệnh di truyền. Vào ngày 8 tháng 12 năm 2023, Cơ Quan Kiểm Soát Thực-Dược Phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã chính thức chuẩn thuận phương pháp điều trị đầu tiên dựa trên công nghệ này ở Hoa Kỳ.
Trang đầuTrang trước1234567Trang sauTrang cuối
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.