CÁ CHẾT CÁ ƯƠN BIẾN THÀNH THỰC PHẨM
Nguyễn Thượng Chánh, DVM
Cá tôm sò ốc đều có thể bị nhiễm bởi nước phế thải từ các khu kỹ nghệ và nông nghiệp. Một số tảo vi sinh hay phiêu sinh thực vật (phytoplankton) hiện diện trong nước cũng là nguồn lây nhiễm cho thủy hải sản.
Cá bị nghi có thể cho làm mắm bán ra thị trường. Ảnh: Facebook Bùi Minh Tuấn
DON’T EAT THE DEAD FISH
http://antiguaobserver.com/dont-eat-the-dead-fish/
Although the fish may look attractive and big, the fact that they are dead fish, people should not take up dead fish and eat them. We are asking for the public’s cooperation in refraining from taking up the fish. We are going to mobilise and go over there and secure the fish and make sure human beings don’t get to them. If they are decomposed, they are going to give off an odour and that is going to present a risk to human health,”
The official said the bacteria on fish would produce histamine which could result in fish poisoning and food borne disease.
***
Độc chất từ thủy sản
*THỦY NGÂN: dưới dạng methylmercury là một chất phế thải trong kỹ nghệ sản xuất bột giấy. Cá bé nhiễm thủy ngân, sau đó lại bị cá lớn ăn vào. Bởi lý do nầy, cá càng lớn (cá Tuna, cá mập shark, cá lưỡi kiếm sword fish) và những cá ở cuối dây chuyền thực phẩm càng nhiễm nhiều thủy ngân hơn cá nhỏ… Ăn phải những cá nầy về lâu về dài chúng ta cũng sẽ bị tác dụng của ngộ độc thủy ngân. Hệ thần kinh trung ương là nơi dễ bị thủy ngân tác hại nhất!
*PCBs (polychlorinated biphenyls) và DIOXIN: những chất phế thải kỹ nghệ cũng có thể nhiễm vào môi sinh và từ đó nhiễm vào các loại thủy sản. Cũng như phần lớn các hóa chất ô nhiễm khác chúng chỉ tác hại đến sức khỏe nếu chúng ta bị nhiễm trong một thời gian lâu dài mà thôi. PCBs và Dioxin thường tác hại đến sự tạo lập bào thai và cũng có thể gây ra cancer!
*CIGUATERA: đây là độc tố thiên nhiên do tảo vi sinh Dinoflagellate sinh ra. Các loại cá vùng biển Caraibe, chẳng hạn như cá barracuda, amberjack, red snapper và grouper đều có thể bị nhiễm loại độc tố này. Độc tố Ciguatera tích tụ trong đầu, gan, ruột và trong buồng trứng của cá. Ở người bị ngộ độc, triệu chứng thường gặp là rối loạn tiêu hóa, ngứa ngáy, khó thở, nhịp tim rối loạn, mệt mỏi, đau nhức bắp cơ, cũng như có cảm giác tê tê ở đầu các ngón tay và đầu các ngón chân. Một điểm khá đặc biệt khác là bệnh nhân có thể bị nghịch đảo (inversion) cảm giác nóng và lạnh nghĩa là nóng thì cảm thấy lạnh và ngược lại!
*PHYCOTOXIN hay độc tố gây bại liệt ở sò (paralytic shellfish poisoning,PSP). Tương tợ như Ciguatera, PSP cũng xuất phát từ tảo vi sinh Dinoflagellate. Sò hến nhiễm PSP khi lọc nước tìm thức ăn.Tuy bị nhiễm nhưng chúng không hề hấn gì cả. Ở người, dấu hiệu bị ngộ độc xuất hiện ra 30 phút sau khi ăn: cảm giác tê ở môi, cổ, mặt, cùng cảm thấy như có kiến bò trong các ngón tay và ngón chân. Nhức đầu, chóng mặt và buồn nôn. Nói năng không còn mạch lạc, mạch đập nhanh, thở khó… Trường hợp nặng có thể chết vì bị liệt hô hấp!
*DOMOIC ACID, độc tố gây mất trí nhớ ở sò (Amnesic shellfish poisoning, ASP). Khác với 2 loại trên, ASP xuất phát từ tảo vi sinh Diatom. Sò hến bị nhiễm qua sự lọc nước. Triệu chứng chung sau khi bị ngộ độc là mệt mỏi, nôn mửa, tiêu chảy, mất khả năng định hướng và mất cả trí nhớ nữa. Năm 1987, tại tỉnh bang PEI, Canada, đã có 4 người chết vì ăn phải độc tố ASP, tất cả nạn nhân đều là những người trọng tuổi!
***Độc tố SCROMBOID hay Histamine poisoning thấy ở một vài loại cá. Cá Tuna, Blue fish, Mackerel, Herring vv… nếu không được trữ lạnh và bảo quản đúng cách sẽ bị vi khuẩn làm thối rữa đi. Trong tiến trình hư hoại, vi khuẩn tiết ra một loại enzyme để biến chất amino acid hay chất đạm của cá ra thành histamine, là một chất rất độc. Đây là chất gây dị ứng, như ngứa ngáy khó chịu, mặt mũi sưng phù đỏ ra, nôn mửa, tiêu chảy nhức đầu chóng mặt, tim đập nhanh và kèm theo cảm giác nóng bỏng ở cuống họng!.
*THỦY TRIỀU ĐỎ (Red Tide), tảo vi sinh G. breve thuộc nhóm Dinoflagellate tạo ra độc tố brevetoxin. Hiện tượng thủy triều đỏ khá phổ biến vào mùa xuân và mùa hè tại Floride và tại vịnh Mexico. G. breve phát triển nhanh chóng, tạo thành một thảm rong vĩ đại óng ánh màu đỏ, dài cả cây số ngoài khơi. Theo sóng nước, nó lần lần tấp vào bờ. Lan tới đâu, cá chết tới đó, nhưng sò hến thì không sao. Bụi rong biển theo gió có thể làm xót mắt, rát mũi và cổ họng! Trường hợp ăn phải sò nhiễm độc tố brevetoxin, chức năng hoạt động của hệ thần kinh trung ương sẽ bị ảnh hưởng đến ít nhiều. Khoa học còn gọi độc tố này là Neurotoxic shellfish poisoning, NSP. Các biểu lộ chính gồm có: đau bụng, nôn mửa, tiêu chảy, mất cảm giác quanh miệng, yết hầu và khắp cả châu thân. Đôi khi cũng có cảm giác nghịch đảo nóng và lạnh. Trường hợp nặng, tim đập chậm lại, đồng tử giãn nở kèm theo triệu chứng co giật!.
*TETRADOTOXIN, độc tố của loài cá nóc (puffer fish) gây bại liệt hô hấp và chết!.
độc tố của loài cá nóc (puffer fish) gây bại liệt hô hấp và chết!.
Theo cố Gs Đỗ tất Lợi,có lối 60 loài cá Nóc. Đặc tính của chúng là có thể phình bụng to ra lúc cảm thấy bị đe dọa. Có vào khoảng 30 loài cá nóc có chứa độc tố tetradotoxin, rất nguy hiểm, ăn vào có thể chết. Ở Vn, một số ít cá Nóc sống ở nước ngọt, như cá Nóc Mít, và cá Nóc Vàng. Phần lớn các loại cá Nóc đều sống ở vùng nước mặn ngoài biển. Cũng có con lổm chỏm gai trên lưng và được gọi là cá Nóc Nhím. Hình như độc tố của cá Nóc nằm trong buồng trứng, trong gan, hoặc trong ruột cá? Tại Vn, độ độc của cá Nóc rất cao từ tháng 2 đến tháng 7 là mùa đẻ trứng. Độc tố không bi nhiệt phá hủy, cho nên dù có nấu chín vẫn có thể bị ngộ độc như thường.
Thói quen của dân đánh cá là hay đập chết cá Nóc ngay trên thuyền làm cho buồng trứng và ruột gan bị dập, độc tố ngấm vào thịt. Trường hợp móc bỏ hết ruột gan ra cũng vẫn có thể bị ngộ độc như thường. Triệu chứng ngộ độc bắt đầu bằng sự tê môi, tê lưỡi, cảm giác như kiến bò trong các đầu ngón tay và ngón chân, đồng tử giãn nở, tay chân bị tê liệt, thân nhiệt và áp huyết bị giảm xuống. Nếu không chữa trị kịp thời, thì bệnh nhân sẽ bị tê liệt hoàn toàn, cứng hàm dưới, hôn mê và chết vì liệt hô hấp. Tại VN, ngộ độc cá Nóc vẫn thường xảy ra hằng năm. Tuy nổi tiếng là rất độc có thể làm chết người nhưng tại Nhật Bản, cá Nóc là 1 món ăn thượng đẳng. Đây là món Fugu rất đắt tiền chỉ có bán tại những nhà hàng đặc biệt mà thôi. Đầu bếp muốn biến chế món nầy cần phải có giấy phép chứng nhận đã nắm vững kỹ thuật làm cá Nóc.
Các bào nói gì- Dân hốt hoảng, con buôn trục lợi…
1-Bắt xe vận chuyển 15 tấn cá chết vào Nha Trang làm nước mắm, giờ biết ăn gì?
“…Qua kiểm tra, lực lượng chức năng phát hiện trên xe có 180 bì xác rắn đựng cá đã qua sơ chế và đang bốc mùi hôi thối, tổng trọng lượng 15 tấn. Tại thời điểm kiểm tra, tài xế Nguyễn Văn Vinh, SN 1977, trú tại huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang và chủ hàng Nguyễn Thị Trang, trú tại huyện Tĩnh Gia, tỉnh Thanh Hóa không xuất trình được các giấy tờ chứng minh nguồn gốc của số cá nói trên. Theo khai nhận ban đầu của các đối tượng, số cá trên được thu gom tại cảng cá Diễn Ngọc, huyện Diễn Châu đang trên đường vận chuyển vào Nha Trang để làm nước mắm…”(Ngưng trích Huyền Trân, trang SaoStar)
2-Cá chết ở VN và nước mắm ở Mỹ
Bùi Văn Phú Gừi cho BBC Tiếng Việt từ San Jose 5/22/2016
http://www.bbc.com/vietnamese/forum/2016/05/160522_bui_van_phu_fish_death_fish_sauce_comments
“...Cũng vì đổ xô đi mua nước mắm nên đã có người lợi dụng để hốt bạc. Ba tuần trước ghé một tiệm bán bánh mì và thực phẩm ở Oakland thấy một cụ bà mua một lúc hơn chục chai nước mắm, nhiều chai hiệu con mực của Thái Lan, một chai giá chỉ 1 đô 39 xu, trong khi đó nước mắm Việt Hương hiệu ba con cua xanh, giá bán sale rồi mà đến 3 đô 99 xu một chai, nhưng một khách hàng chỉ được mua hai chai một lúc. Thấy tôi chỉ mua bánh mì, bà cụ nhờ mua giùm cho hai chai.
Về nhà kể chuyện nước mắm cho nhà tôi nghe, cô ấy bảo bình thường một chai ba cua xanh giá lúc bán sale (giảm giá) chỉ trên dưới ba đô la Mỹ.
Hai hôm trước đi chợ ở San Jose, thấy bảng giá nước mắm trong một siêu thị tại khu Little Saigon mà hết hồn. Cũng nước mắm Việt Hương, giá bình thường được đẩy lên 6 đô 99 xu, rồi bán giảm giá còn 5 đô la 69 xu. Nước mắm Phú Quốc hiệu sư tử bay đề giá bình thường 4 đô la 69 xu, giảm giá còn 4 đô la 19 xu…
…Tôi có nghe kể, không biết sự thực ra sao, là nước mắm trên thị trường Hoa Kỳ dù là 'Product of Hong Kong' hay 'Product of Thailand' thì cũng có thể là sản phẩm từ Việt Nam. Các công ty của người Thái, người Tàu vào mua nước mắm ở Việt Nam, đem về đóng chai rồi xuất khẩu qua Hoa Kỳ và các nơi trên thế giới.
Hôm ở siêu thị San Jose, nghe hai chị đi chợ đứng nhìn bảng giá rồi nói với nhau tại sao mình lại đổ xô đi mua nước mắm để cho bọn con buôn làm giàu. Một chị nói nước mắm có nhiễm độc thì cũng hai năm nữa mới đến Mỹ, làm gì phải lo thiếu lúc này…”(Ngưng trích Bùi Văn Phú, BBC)
( PHOTO BUI VĂN PHÚ)
3-Ngọclan-NgườiViệt-Cá chết, nước mắm hết? Tuesday, May 17, 2016
http://www.nguoi-viet.com/absolutenm2/templates/viewarticlesNVO.aspx?articleid=228303&zoneid=3
“…Gọi cho một chị bạn làm “cashier” của một chợ ở Fountain Valley, chị nói, “Đúng rồi, người đi chợ mua nước mắm nhiều lắm từ khoảng hai tuần nay. Mua một thùng có, chục thùng có, hơn chục thùng có. Mà không phải chỉ những người nội trợ bình thường hay những người cao tuổi hay lo xa mua không thôi đâu, mà có cả những người trí thức bác sĩ, dược sĩ cũng mua nhiều nữa. Họ nói mua để dành, có người nói mua rồi chia cho con cháu mỗi đứa một thùng.”
…Đúng là bà con mua nước mắm nhiều lắm mà chúng tôi không có đủ hàng để bán,” ông Khang xác nhận…”(Ngưng trích Ngoclan Nguoi Viet Online)
4-Hệ Thống Siêu Thị Á Đông Kể Chuyện Trong Nhà Ngoài Chợ: Làm Sao Lựa Được Chai Nước Mắm Ngon?
“…Đối với người Việt ở Mỹ (và hải ngoại), tiêu chuẩn để lựa chọn nước mắm đã thay đổi nhiều so với người trong nước. Dân mình bỏ nước ra đi đã 40 năm rồi. Những ngày đầu ly hương, nhớ hương vị nước mắm quê hương, lấy đâu ra mà có?
…Cũng chính vì yếu tố sức khỏe, nhiều bác sĩ bên Mỹ này đã khuyên người Việt nên bỏ cái thói quen chấm nước mắm, bởi vì ăn mặn thì sợ bi cao máu! Nước mắm mà không mặn thì còn gì là nước mắm nữa! Lại nữa, nước mắm Việt Nam nổi tiếng là vì dinh dưỡng, độ đạm cao, nhưng ở Mỹ thì người ta chỉ bị bệnh vì… dư đạm, chứ đâu có ai bệnh vì… suy dinh dưỡng ?...”(Ngưng trích vietbao.com)
5-Muối và nước mắm "cháy hàng" tại Thừa Thiên Huế -05/05/2016
http://tieudung24g.net/xa-hoi/muoi-nuoc-mam-chay-hang-tai-thua-thien-hue-1280.html
(Tieudung24h.vn) - Trước thông tin nước biển nhiễm độc tại các tỉnh miền Trung, người dân tại Thừa Thiên Huế đổ xô đi mua nước mắm và muối để tích trữ dẫn đến khan hiếm hàng tại một số nơi
Đọc thêm
-Chuyện thủy sản tại quê nhà
http://baomai.blogspot.ca/2011/10/chuyen-thuy-san-tai-que-nha.html
- Tháng Tư Cá Việt Nam Trong Cơn Hoạn Nạn
https://vietbao.com/a252295/thang-tu-ca-viet-nam-trong-con-hoan-nan
Montreal
.
.
Gửi ý kiến của bạn
