Kể từ sau biến cố bệnh Than-Anthrax, khoa học gia Mỹ đã cố gắng tìm kiếm những phương pháp mới thử nghiệm để truy tầm bệnh Than trong một thời gian thật ngắn để có đủ thời giờ điều trị bệnh. Uống thuốc trụ sinh quá trễ, sau 12 giờ đồng hồ, vẫn có thể tử vong.
Phương pháp mới truy tầm và định bệnh Than đã được thành hình tại Đại Học Mayo Clinic. Đây là loại thử nghiệm DNA mới vừa được công bố trong tưần qua. Định bẽnh Than giúp khám phá trong thời gian kỷ lục, chưa tới một giờ đồng hồ, là tiến bộ khích lệ để phát hiện bệnh Than kịp thờI và để điều trị bệnh kịp thời. Trước đây, người ta phải tốn nhiều ngày giờ mới hy vọng định được bệnh Than.
Về phương diện điều trị, nếu chỉ dùng trụ sinh chưa phải là phương cách tốt nhất trị bệnh Than. Trụ sinh chỉ ngăn chặn được vi trùng Than khỏi phát triển. Nhưng, chính độc tố Than mới là mối lo ngại hàng đàu. Vì độc tố Than gây tử vong cho bệnh nhân. Trong khi dùng trụ sinh, độc tố Anthrax vẫn tiếp tục đảy vào máu mỗi lúc một cao. Độc tố Than gây biến chứng kích đông, bất chợt làm sụt áp xuất máu xuống quá thấp và bệnh nhân sẽ chết. Mặc dù đã cố gắng dùng đủ mọi phương cách thuốc men điều trị, vẫn không thể cưú vãn kịp thời. Khám phá cấu tạo độc tố (toxin) Than có thể coi là một tiến bộ quan trọng. Độc tố Than gồm 3 chất bạch đản khác nhau hợp lại thành yếu tố tử vong (lethal factor). Đó là bạch đản tổng hợp 3 chiều. Ngoài yếu tố đôc tử vong, độc tố Than còn thêm những yếu tố khác như yếu tố làm sưng thũng (edema factor) và 7 yếu tố bảo vệ (protective factor), còn gọi là yếu tố kháng nguyên bảo vệ (protective antigen, PA). Đây là chất bạch đản phức tạp có nhiệm vụ bảo vệ kháng thể. Kháng nguyên bảo vệ sẽ dính vào tế bào con người giúp cho 2 yếu tố sưng thũng và yếu tố tử vong chui đươc vào bên trong tế bào con người, gây tử vong..
Cấu tạo độc tố Than do nhóm khảo cứu của bác sĩ Robert Lidington tại Viện Burnham, La Jolla, California, khám phá. Khi dính vào tế bào con người chúng ta, kháng nguyên bảo vệ sẽ tạo ra thụ thể độc tố Than (anthrax toxin receptor, ATR) được coi như là cánh cửa mở ra để giúp độc tố lọt vào trong tế bào. ATR là một hợp chất bao gồm nhiều chuỗi chứa 368 amino acids. Nhóm khảo cứu tại Đại Học Wisconsin-Madison và bác sỹ John Collier tại Harvard đã khám phá được hoá chất thụ thể này.
Khảo cứu thêm sau nữa cho thấy có thể dùng hoá chất tổng hợp ATR để chặn thụ thể độc tố Than và do đó có thể khử được đôc tố Than. Kết quả là sẽ bảo vệ được tế bào khỏi bị đôc tố Than xâm nhập.
Nhiều khảo cứu khác nữa tại Trung tâm National Institutes of Health (NIH) và Trung tâm khảo cứu quân đi Mỹ ở Fort Detrich đang tìm kiếm, thử nghiệm rất nhiều hợp chất khác nhau không ngoài mục đích khám phá hoá chất tốt nhất có khả năng tiêu diệt độc tố Than.
Nói tóm lại, 2 phát minh kể trên đều rất quan trọng. Một phần cần phải định bệnh sớm để tranh thủ thời gian. Phần khác, vừa uống thuốc trụ sinh để giết vi trùng, vừa uống thuốc dược phẩm để khử đôc tố Than sẽ là phương cách hữu hiệu nhất trong việc điều trị bệnh Than.
Bác sĩ Trần Mạnh Ngô, M.D., Ph.D., F.A.A.F.P.; E-mail: nmtran@hotmail.com; Điện thoại: (714) 547-3915.
Gửi ý kiến của bạn
