Hôm nay,  

Câu Chuyện Thầy Lang: Nắng Sài Gòn, Nắng Viễn Phương

05/07/201300:00:00(Xem: 6578)
Nắng tháng Tám, rám trái bưởi.( Kinh nghiệm dân gian)

Viễn cư, chẳng nghe tiếng Cuốc quê hương mà sao Hè cũng nóng:

“Cái nóng nung người, nóng nóng ghê”. Quốc Văn Giáo Khoa Thư

Mới đầu tháng 7, mà nóng nắng miền Tây Hoa Kỳ đã lên tới 44 độ C, gây hỏa hoạn cho cả ngàn mẫu đồng cỏ tại Arizona và tử vong của 19 nhân viên cứu hỏa. Tại Los Angeless, một lão nhân lìa đời vì sống trong căn nhà không có máy điều hòa không khí.

Tia nắng gắt cũng có thể gây tác dụng xấu cho lớp da nếu không được che trở, bảo vệ.

Với diện tích 17 thuớc vuông, da là bộ phận trải rộng lớn nhất của cơ thể. Về phương diện cấu tạo, da đã làm ngạc nhiên nhiều kiến trúc sư vì tính cách bền bỉ, nhậy cảm, đàn hồi mà Thượng đế đã tạo cho da. Lại còn những chức năng quan trọng mà da chịu trách nhiệm để bảo vệ cơ thể. Nào là rào cản chống lại sự xâm nhập của vi sinh vật gây bệnh, hóa chất độc hại. Nào là điều hòa thân nhiệt trước thay đổi phũ phàng của thời tiết nóng lạnh. Lại còn mang khỏi cơ thể, qua mồ hôi, những chất phế thải trong người. Cũng như mang cảm giác mềm mát cho bàn tay người tình mơn trớn, nâng niu.

Nhưng da cũng chịu chung số phận hóa già của các bộ phận trong cơ thể, cũng dễ dàng hư hao trước rủi ro của không gian và thời gian. Da khô nhăn nheo với tuổi đời chồng chất. Da ban đỏ, ung thư, cháy xém dưới tia nắng mặt trời.

Nhìn qua lăng kính, tia nắng mặt trời có bẩy mầu hòa hợp: tím, chàm, da cam, xanh dương, xanh lục, vàng và đỏ. Đó là những tia tương đối lành mà mắt thường có thể nhìn thấy. Nhưng cái tia tử ngoại, cực tím mà ta không nhìn thấy mới là đáng ngại, mới là rủi ro làm da khô, da ngứa, ung thư da.

Cực tím A chui sâu vào da, tiêu hủy sự đàn hồi, khiến cho da sớm nhăn già và cũng là rủi ro của ung thư;

Cực tím B giảm khả năng bảo vệ cháy nắng và là thủ phạm chính của ung thư da.

Cực tím C là nguy cơ tử vong cho cho mọi sinh vật, từ cỏ cây cho tới động vật.

Nói vậy chẳng lẽ nắng chỉ mang tới rủi ro hay sao?!

Ánh nắng rất cần cho sự sinh tồn của mọi sinh vật. Không có nắng làm sao có sự quang hợp để biến khí carbon và nước thành thực phẩm nuôi thảo mộc. Mà không có thảo mộc thì con người và súc vật lại khốn đốn, thiếu thức ăn.

Ánh nắng cũng cần cho sức khỏe thể xác và tinh thần nữa chứ. Thường xuyên âm u là ta dễ rơi vào tình trạng trầm cảm, mất ngủ, rối loạn chuyển biến dưỡng chất cũng như sản xuất kích thích tố trong cơ thể. Cho nên mới có “ Nỗi buồn Mùa Đông”-Blue Winters của cư dân các vùng hiếm nắng.

Mà không có nắng Mai thì sao có:

“ Nắng vàng giỡn trên má,
Cô mơ tình nhân hôn” Nắng mai-Thanh Tịnh

“ Nắng lên nửa bãi chiều rồi...” để cho Huy Cận
“ Ru em sẵn tiếng thùy dương đôi bờ” Ngậm ngùi.


Nhưng, chỉ năm mười phút, vài giờ thì không sao, chứ nhiều ngày nhiều tháng dưới nắng chang chang, không áo quần che trở thì cũng có nhiều vấn đề lắm đấy.

Ung thư da là vấn đề đáng ngại hơn cả.

Hàng năm, số người bị ung thư da tăng. Theo Viện Da Liễu Hoa Kỳ, tỷ lệ ung thư da vào thập niên 1930 là 1/1500; tới thập niên 1980 con số nhích lên là 1/250. Hiện nay có thể là 1/70. Vì môi trường càng ngày càng xấu, khí quyển càng mất chất bảo vệ ozone trước tia tử ngoại của nắng...


Nguy cơ ung thư tăng theo với số tuổi của con người, nhất là từ 50 tới 70 tuổi. Cứ một trong ba người Mỹ trên 65 tuổi là ít nhất cũng bị ung thư da một lần trong suốt cuộc đời. Vùng mặt và đầu là nơi mầu mỡ cho ung thư tàn phá.

Tùy theo chủng tộc, giống tính, cũng như địa dư mà ung thư nhiều ít. Nam giới dễ ung thư hơn các bà các cô. Có lẽ các ông mình trần, phơi nắng cắt cỏ, bón cây hơi nhiều, để cho vườn nàng đẹp. Da mầu ít hơn da trắng vì họ có nhiều tế bào sắc tố che trở. Dân mắt xanh, tóc đỏ, người sống gần xích đạo, trên cao độ cũng dễ bị ung thư.

Chín mươi phần trăm trường hợp ung thư da là do chất độc hại ảnh hưởng vào da.Nhất là tia tử ngoại của ánh nắng mặt trời.

Mà muốn bảo vệ, tránh ung thư vì nắng gắt thì cũng dễ thôi.

Ta cứ mặc quần áo trùm kín như mấy trự Trung Đông Ả Rập là xong. Lại mang thêm chiếc mạng phủ mặt của kiều nữ Taliban, là tha hồ ra nắng.

Nhưng, hãy coi chừng. Mấy ngài an ninh phi trường là hay nghi ngờ, hỏi thăm lắm đấy ạ. Có dấu khí cụ trong quần không? Có cài chất nổ trong áo ngực. Xin vào phòng kín. Thoát y. Kiểm soát nắn sờ. Đôi giầy tây mà còn phải tháo ra, đi chân không qua máy rà kim khí cơ mà. Rõ rắc rối.

Sao ta chẳng theo những nàng mặt phấn da hồng Sài Gòn, Hà Nội. Lái Honda Dream, quần áo thùng thình gió bay, bao tay lụa cao cao tới nách, mạng nhung che mặt, nghiêng nghiêng vành nón rộng. Để bảo vệ nền da ngà ngọc. Thêm cặp kính râm thời trang nữa thì tha hồ mà liếc dọc nhìn ngang.

Rồi gửi xe, ta vào mỹ viện, lựa vài chai kem chống nắng. Để thoa ngăn ngừa tia tử ngoại phá hủy gen DNA và khả năng miễn nhiễm của da.

Bôi trên da, mỹ phẩm có công dụng phản chiếu tia nắng, nhất là các loại có 30 Yếu Tố Bảo Vệ (Sun Protection Factor-SPF) trở lên. Độ càng cao thì sự bảo vệ càng lâu. Phơi nắng càng nhiều thì cứ vài giờ nên thoa lại, nhất là khi đổ mồ hôi. Cũng là cơ hội tốt cho những người tình xích lại. Gần nhau.

Các mỹ phẩm chống nắng thường thường rất an toàn, nhưng khi dùng thì có đôi điều nên để ý:

- Trẻ em từ 6 tháng trở lên đều có thể thoa kem chống nắng; dùng loại hơi đục hoặc kem hơn là dung dịch trong suốt;

- Trước khi thoa, thử một chút kem trên mu bàn tay coi xem có bị dị ứng, đỏ da hay không. Mỗi nhà bào chế dùng các gia phụ khác nhau;

- Thoa mỹ phẩm lên toàn thân, trừ vùng da quanh mắt;

- Thoa từ 15-30 phút trước khi phơi nắng để chất chống tử ngoại thấm vào da;

- Lựa mỹ phẩm không tan trong nước nếu ta bơi lội;

- Tham khảo bác sĩ nếu trẻ em bị mụn trứng cá, để coi dùng kem nào không làm bệnh tăng lên.

Rồi an toàn tắm biển-phơi da...
.
Biết bao giờ có nhân hòa để trở về với nắng Hè quê hương.
Mà trèo me hái sấu Hàm Long;
Mà trộm ổi, tắm sông Nghi Tàm, Quảng Bá.
.
Hoặc nhớ lại những năm 55- 57. Theo thầy trẻ Nguyên Sa, mới ở Pháp về, lang thang chợ Thái Bình, Cống Quỳnh- Phạm Ngũ Lão. Đi trong nắng... mà không cần nón mũ. Vì:
.
“ Nắng Sài Gòn anh đi mà chợt mát;
Bởi vì em mặc áo lụa Hà Đông”. Nguyên Sa
.

Ôi! Hà Đông. Chùa Trầm. Động Nhũ.
Một thời đã qua...Biết bao nhiêu là kỷ niệm...
...Và có người thấm lệ, nhìn xa...


Bác sĩ Nguyễn Ý-Đức
www.bsnguyenyduc.com
https://www.youtube.com/user/drnguyenyduc

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Người ta vẫn thường nói “You are what you eat” (Những gì bạn ăn thể hiện bạn là ai). Nhưng có lẽ sẽ đúng hơn khi nói rằng những gì chúng ta ăn sẽ khiến chúng ta có những cảm xúc gì, bởi vì những tiến bộ trong lĩnh vực dinh dưỡng tâm thần học cho thấy chế độ dinh dưỡng đóng một vai trò quan trọng đối với sức khỏe tâm thần của chúng ta.
Đặng Đình Bách: Tấm gương sáng về tinh thần đoàn kết cộng đồng và câu chuyện đau buồn về sự bất công cần phải khắc phục tại Việt Nam...
Việc thuốc trị béo phì Zepbound mới được thông qua đã bổ sung thêm lựa chọn cho các loại thuốc giúp giảm cân, nhưng nó cũng đi kèm với những thách thức về chi phí và khả năng tiếp cận, giống như các loại thuốc giảm cân khác trong cùng nhóm. Các loại thuốc trong nhóm này gồm chất chủ vận (agonists), hay chất bắt chước các hormone tự nhiên trong ruột có ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất của cơ thể và tín hiệu đói phát ra từ não. Nhưng các loại thuốc đã được chuẩn thuận, các phiên bản tổng hợp của các hormone này, là những phân tử có kích thước lớn nên quá trình sản xuất khá tốn kém và mất thời gian. Điều này khiến cho thuốc có giá cả đắt đỏ và ngày càng khan hiếm
Bên cạnh việc đi du lịch, thời gian quây quần bên gia đình và những lễ hội tưng bừng, mùa lễ cũng có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc bịnh tim, đột quỵ và nhịp tim không đều. Theo một nghiên cứu được trình bày tại British Cardiovascular Society đầu năm nay, kỳ nghỉ lễ năm nay có thể còn nguy hiểm hơn bình thường vì Giáng sinh rơi vào thứ Hai. Nghiên cứu mới phát hiện rằng nguy cơ lên cơn đau tim vào thứ Hai cao hơn so với các ngày khác trong tuần.
Mỗi năm, ở Hoa Kỳ có nửa triệu người chết vì các nguyên nhân liên quan đến hút thuốc, trong khi ước tính có khoảng 16 triệu người đang sống với các bệnh mãn tính liên quan đến hút thuốc lá, như bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, các bệnh tim mạch, đột quỵ hoặc ung thư. Những rủi ro của việc hút thuốc thì chắc ai cũng đã biết rõ, nhưng cai thuốc vẫn là một việc rất khó khăn, khiến nhiều người bỏ cuộc giữa chừng; họ cho rằng dù gì thì sức khỏe cũng đã tổn thương rồi. Tuy nhiên, theo nhiều nghiên cứu, cai thuốc luôn có nhiều lợi ích.
Ngày 8 tháng 12, Cơ Quan Kiểm Soát Thực-Dược phẩm Hoa Kỳ đã phê duyệt liệu pháp chỉnh sửa gen CRISPR/Cas9 đầu tiên trên thế giới. Phương pháp điều trị này được gọi là Casgevy, nhắm vào bệnh hồng cầu hình lưỡi liềm (sickle cell), giúp cơ thể bệnh nhân tạo ra huyết sắc tố khỏe mạnh. Ở những người mắc bệnh hồng cầu hình lưỡi liềm, huyết sắc tố bất thường khiến cho các tế bào hồng cầu trở nên cứng và có hình lưỡi liềm, có thể gây tắc nghẽn mạch máu. Đến tháng 3 năm 2024, FDA sẽ ra quyết định liệu liệu pháp tương tự có thể được sử dụng để điều trị bệnh beta-thalassemia, một chứng rối loạn làm giảm sản xuất huyết sắc tố, hay không.
Mấy tháng nay chúng ta nghe nói nhiều đến bệnh phổi, “hội chứng phổi trắng” (White Lung Syndrome” và dịch sưng phổi hay “pneumonia” ở trẻ em bên Trung Quốc và ở Mỹ với tin đồn rằng có con vi khuẩn hay siêu vi mới gây ra bệnh này.
Số ca nhiễm vi rút hợp bào hô hấp (RSV) gia tăng, bệnh cúm đang lây lan rộng rãi và số lượng bệnh nhân phải vào bệnh viện cấp cứu ngày càng tăng. Tốt nhất là nên thực hiện các biện pháp phòng ngừa để bảo vệ bản thân, khách khứa và gia đình quý vị. Theo một cuộc khảo sát của tổ chức vô vụ lợi KFF (trước đây gọi là Kaiser Family Foundation), một nửa người dân Hoa Kỳ dự định thực hiện các biện pháp bảo vệ sức khỏe trong mùa lễ này. Một số lo lắng về nguy cơ mắc bệnh của chính mình; những người khác muốn bảo vệ người thân vì các loại bệnh hô hấp rất dễ lây truyền.
11 năm trước, các khoa học gia Jennifer Doudna và Emmanuelle Charpentier lần đầu tiên mô tả một phương pháp mới để chỉnh sửa gen, được gọi là CRISPR, trong một bài báo khoa học. Phát hiện mới rất quan trọng và đã giúp cho hai khoa học gia đoạt giải Nobel Hóa học năm 2020: nó có thể thay đổi cách điều trị các căn bệnh di truyền. Vào ngày 8 tháng 12 năm 2023, Cơ Quan Kiểm Soát Thực-Dược Phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã chính thức chuẩn thuận phương pháp điều trị đầu tiên dựa trên công nghệ này ở Hoa Kỳ.
Dù lệnh cấm đã được công bố rộng rãi và có hiệu lực, người dân California – kể cả trẻ vị thành niên – vẫn có thể mua thuốc lá điện tử có hương vị trên mạng. Điều này được chỉ ra qua một nghiên cứu mới được xuất bản trên JAMA Network Open. Vào ngày 21 tháng 12 năm 2022, California ban hành Senate Bill 793 của Thượng viện, cấm bán hầu hết các sản phẩm thuốc lá có hương vị (flavored tobacco), bao gồm cả thuốc lá điện tử (e-cigarettes), cho mọi người ở mọi lứa tuổi. Shisha, các loại xì gà cao cấp và thuốc lá không khói (loose-leaf tobacco) được miễn khỏi luật này.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.