Ở Hoa Kỳ, có 16 triệu người bị bệnh tiểu đường, 90 phần trăm bị tiểu đường loại 2. Trong khi đó, năm mươi (50) phần trăm bệnh nhân không biết mình đang bị bệnh tiểu đường (T.S Bullock and R.McDonough, Pharmacy Times, March 2000). Mặc dầu không có xác suất rõ ràng, nhưng số bệnh nhân Việt Nam ở hải ngoại hình như bị bệnh tiểu đường khá nhiều.
Triệu chứng bệnh tiểu đường loại 2:
Bệnh nhân thấy khát nước, đi tiểu thường xuyên. Bệnh nhân thấy mệt mỏi, yếu, mất sinh lực, dễ bị nhiễm trùng ngoài da, nhiễm trùng đường tiểu, nhiễm trùng lợi, chân tay bị tê, chuột rút, mắt mờ.
Có nhiều thuốc uống, liên hệ tới Insulin và cũng có nhiều thuốc chích Insulin để trị bệnh. Bệnh nhân có thể hỏi bác sĩ: thuốc men tác dụng như thế nào" lợi ích của thuốc ra sao" những phản ứng phụ" cách dùng thuốc đều đặn và cách theo dõi"
Lỡ đường xuống thấp quá, bởi vì:
. Bệnh nhân đã dùng thuốc qúa lố.
. Ăn uống không đúng lúc.
. Tập thể dục quá độ.
Bệnh nhân thấy có những triệu chứng như:
. Run rẩy, mệt mỏi, ra mồ hôi, đói bụng, lờ đờ, tim đập lẹ, mắt hoa, nhức đầu, tê miệng, tê môi. Lúc đó, bệnh nhân phải lập tức ăn 3 viên kẹo có đường glucose, hoặc uống nửa ly nước cam hay nước ngọt, hoặc nhai 6-7 viên kẹo thường, hoặc uống một ly sữa, hoặc uống một muỗng canh mật ong hay muỗng canh đường, hay ngậm năm cục đường.
. Nếu đang chích thuốc Insulin (vì đường bất thình lình xuống thấp trong máu) mà bị bất tỉnh thì tất nhiên không thể nhét vào miệng một trong những đồ ăn kể trên. Bệnh nhân phải sang nước biển có đường để cấp cứu, phải kêu xe cấp cứu, hay bệnh nhân phải đưa đi nhà thương cấp cứu.
. Nếu đang dùng Insulin, bệnh nhân cũng nên hỏi bác sĩ gia đình cách xử dụng chích glucagon, trong trường hợp nếu lỡ đường bị tụt quá thấp trong máu (Pharmacy Times, March 2000).
Còn nếu bị đường trong máu lên cao quá:
Bệnh nhân sẽ từ từ bị hôn mê, kéo dài nhiều giờ, đôi khi kéo dài nhiều ngày. Bệnh nhân mơ màng, khát nứơc liên tục, uống nước liên tục. Bệnh nhân bị hôn mê, dễ chết, phải vào nhà thương cấp cứu.
Nếu đang chích Insulin, thì bệnh nhân cần phải biết:
. Liều lượng và lúc nào sẽ chích Insulin.
. Biết cách lấy thuốc, chích thuốc, biết thay đổi chỗ chích.
. Biết chỗ để kim chích, cất kỹ chai thuốc Insulin, cho an toàn sau khi chích xong.
. Biết triệu chứng lúc đường xuống thấp để kịp thời đối phó. Cũng phải tự mình biết cách chữa khi đừơng xuống quá thấp.
. Biết cách tự đo lượng đường trong máu thường xuyên, một lần hay nhiều lần, mỗi ngày.
Bệnh nhân nên theo cách ăn uống cho đúng:
. Hỏi bác sĩ gia đình: danh sách những đồ ăn cho bệnh tiểu đường.
. Biết rõ đồ ăn ảnh hưởng tới đường trong máu như thế nào"
. Tránh ăn dầu mỡ, cholesterol.
. Giảm calories để cho bớt mập.
. Tập thể dục thường xuyên, mỗi ngày (ít nhất là 30 phút mỗi ngày, tốt nhất là đi bộ lẹ). Tập thể dục sẽ làm cho đường trong máu xuống thấp hơn, sẽ kiểm soát được cân lượng, giảm cơ nguy bệnh tim mạch, giảm huyết áp và cholesterol, làm cho sức khỏe tốt hơn, và có thể giảm thuốc uống hay thuốc chích vì đường trong máu sẽ xuống thấp.
Những lời khuyên thêm cho bệnh nhân tiểu đường:
. Đo huyết áp mỗi ngày.
. Kiểm soát đường trong máu thường xuyên hàng ngày. Theo rõi chất glycohemoglobin định kỳ.
. Kiểm soát cholesterol định kỳ.
. Khám chân, khám răng định kỳ.
. Khám mắt định kỳ.
. Thử máu tổng quát định kỳ. Theo rõi chất bạch đản trong nước tiểu định kỳ.
. Gặp bác sĩ chuyên môn để theo rõi những biến chứng bệnh tiểu đường, bệnh tim mạch, mắt, thận, thần kinh, chân v... v...
. Nếu có gì thắc mắc, xin hãy hỏi bác sĩ gia đình.
Bác Sĩ Trần Mạnh Ngô, M.D., Ph.D., FAAFP; E-mail: nmtranỴhotmail.com; Fax: (714) 547-4968; Điện thoại: (714) 547-3915.