Câu Chuyện Thầy Lang: Mấy Ngộ Nhận Về Bệnh Tim
Bác sĩ Nguyễn Ý Đức
Tháng Hai có ngày Tình Yêu. Ngày “Valentine Day.”
Thương yêu nhau, họ gửi cho nhau những đóa hoa, những miếng chocolat đủ mầu đủ hình dạng. Mà tình yêu đựoc biểu tượng bởi trái tim rạng rỡ. Yêu nhau họ cũng nâng niu chăm sóc trái tim của nhau. Và tháng 2 cũng là tháng mà y giới nhắc nhở mọi người tìm hiểu thêm tới các bệnh của tim, những rủi ro gây ra bệnh. Vì đây là nguyên nhân tử vong hàng đầu ở khắp mọi quốc gia, nhất là ở Hoa Kỳ, nhiều hơn là tổng số tử vong vì các loại ung thư. Theo thống kê, mỗi ngày ở đất nước này có 2200 tử vong vì bệnh tim, tức là cứ 39 giây đồng hồ là một người mang trái tim bệnh hoạn, suy nhược đi vào vùng đất lạnh với giun với dế. Và cũng mới đây thôi, ngày 9 tháng 2 năm 2011, một nhóm nhà chuyên môn tại Cơ quan Kiểm Soát Bệnh Hoa Kỳ CDC đã công bố kết quả sơ khởi về sự gia tăng của tai biến não do thiếu máu cục bộ cấp tính ở người trẻ mà nguyên do là mập phì.
Sau đây là một số ngộ nhận về bệnh tim mạch:
1-Bệnh tim là bệnh của người già
Nhiều nhà nghiên cứu đồng ý rằng ở người cao tuổi, các động mạch trở nên dày cứng nhiều hơn nhưng không phải tất cả đều sẽ bị bệnh tim.
Bác sĩ chuyên khoa tim mạch Richard Milani, New Orleans, cho hay, tắc nghẽn động mạch vì chất béo cần thời gian để thành hình, phát triển và bắt đầu từ tuổi trẻ. Cách đây vài chục năm, cơn suy tim (heart attack) thường thấy ở nam giới tuổi 60,70 hoặc 80, nữ giới trễ hơn thì bây giờ chứng bệnh này thấy ở cả nam nữ tuổi 30,40. Theo vị bác sĩ này, giới trẻ ngày nay lớn lên với fast food rồi ngồi coi TV nhiều giờ, ít vận động, tất cả đều là những rủi ro đưa tới bệnh tim mạch vì quá mập. Theo Hội Tim Mạch, hàng năm có gần 6000 em bị ngưng tim và một số đáng kề tử vong bất ngờ ở các lực sĩ thể thao trung học do bệnh tim mà ra. Vì thế, ở tuồi này nên yêu cầu bác sĩ thử cholesterol và đo huyết áp. Kết quả không bình thường là dấu hiệu báo động cần chăm sóc chữa trị ngay.
2-Dấu hiệu về cơn suy tim (heart attack) ở nam nữ giống nhau
Trong đa số các trường hợp, dấu hiệu của cơn suy tim ở cả nam lẫn nữ giới là đau ngực như có vật nặng đè lên, khó thở. Nhưng quá bán phụ nữ lại không có đau ngực mà lại thấy đau ở bụng, ở hàm ở lưng hoặc buồn nôn, khó thở và cho rằng mình chỉ bị ăn khó tiêu, mệt mỏi mà thôi chứ không nghĩ tới bệnh tim. Theo bác sĩ Mathew Devane, tác giả sách Heart Smart, 1/3 bệnh nhân chết vì cơn suy tim trước khi có dấu hiệu triệu chứng. Đôi khi thấy có dấu hiệu thì đã bị tai biến tim rồi.
Ngoài ra, còn trường hợp gọi là Thiếu Máu Cục Bộ ngắn hạn (Silent Ischaemia), trong đó mạch máu nuôi tim hoặc bị thu hẹp hoặc do máu cục, tế bào sẽ bị tạm thời thiếu oxy trong một lúc. Nếu tình trạng này liên tục xảy ra sẽ đưa tới cơn suy tim. Theo Hội Tim Mạch Hoa Kỳ, hiện nay có khoảng từ 3 tới 4 triệu người ở trong tình trạng này mà một số khá đông không có đau ngực. Silent ischaemia thường thấy ở bệnh nhân tiểu đường, cao huyết áp, hút thuốc lá, uống nhiều rượu, đã bị heart attack, béo phì.
3-Cholesterol cao là lý do chính đưa tới cơn đau tim
Sự thực là cholesterol càng cao thì rủi ro bệnh tim càng nhiều. Tuy nhiên, nên lưu ý là bệnh tim còn tùy thuộc ở loại cholesterol. Cholesterol toàn phần gồm có loại xấu LDL, loại tốt HDL, triglyceride và VLDL. Chính loại xấu LDL là thủ phạm đưa tới vữa xơ động mạch và bệnh tim. LDL có nhiều trong thực phẩm gốc động vật như da gà, thịt heo, thịt bò.
4-Đã bị cơn suy tim thì sức khỏe sẽ xuống dốc và bệnh có thể tái phát
Không đúng lắm. Trái tim bị bệnh có khả năng khá cao để trở lại bình thường. Vả lại, với tiến bộ của y khoa hiện nay, bệnh nhân có thể phục hồi dễ dàng, nếu thay đổi nếp sống, thực hành các hướng dẫn của bác sĩ và có niềm tự tin cao.
Còn chuyện tái phát sau cơn suy tim thì cũng tùy trường hợp Theo các nhà chuyên môn, 35% bệnh nhân thoát khỏi lưỡi hái tử thần thì có nhiều triển vọng không bị tái phát. Do đó, mỗi trường hợp đều cần được ước định và áp dụng các biện pháp cần thiết để tránh bệnh trở lại.
5-Cơ thể tôi mảnh mai lại nặng thể dục thì đâu có bị bệnh tim.
Không phải mập phì mới là rủi ro của bệnh tim mạch mà nhiều người mảnh mai gầy cũng có thể bị. Lý do là nhiều người gầy mà máu vẫn tràn ngập cholesterol vì tiêu thụ quá nhiều chất béo bão hòa và huyết áp vẫn cao. Còn tập thể dục cũng chỉ là một trong nhiều phương thức để phòng tránh bệnh tim. Nhiều tay thể dục chuyên nghiệp nhưng về sau vẫn bị bệnh tim vì thay đổi nếp sống. Chẳng hạn họ hút thuốc lá, gia đình bị bệnh tim mạch...
Nhân nói tới thể dục, cũng xin lưu ý rằng không cần tập cật lực mà chỉ vừa phải mỗi ngày. Chẳng hạn đi bộ khoảng 30 phút với tốc độ để hơi thở và nhịp tim nhanh hơn một chút mà ta không bị hụt hơi, vẫn nói chuyện với bạn đồng hành được. Thế là tốt lắm rồi.
6-Mỗi sáng tôi điểm tâm với 2 quả trứng tráng có được không"
Mỗi trứng có từ 200-250 mg cholesterol trong lòng đỏ, lòng trắng không có. Bạn ăn hai trái tức là đã vượt quá giới hạn mà Hội Tim Hoa Kỳ đưa ra, đó là mỗi ngày không quá 300 mg cholesterol. Ấy là chưa kể trong ngày bạn còn thưởng thức thêm một tô phở nạm gầu nước béo hoặc vài chiếc đùi gà chiên bơ.
7-Sau cơn suy tim thì đời sống tình dục coi như chấm dứt.
Đây là một hiểu lầm đáng tiếc và khá phổ thông. Đáng tiếc vì người bệnh đã bỏ qua một nhu cầu cần có của cuộc sống. Quá phổ biến vì nhiều bệnh nhân e ngại, rỉ tai nhau là sau đột quỵ, suy tim mà làm tình là bệnh dễ tái phát và đột tử có thể xẩy ra.
Theo Hội Tim Mạch Hoa Kỳ, đây là điều không đúng và ngay sau khi hoàn toàn bình phục, không có lý do nào để bệnh nhân không trở lại sinh hoạt tình dục như trước, nếu họ thấy sẵn sàng. Năng lựơng tiêu thụ trong cuộc mây mưa chỉ tương đương với năng lượng cần để bước lên chục bậc cầu thang và đột tử ít khi xảy ra sau cuộc làm tình. Có điều là sau tai biến, bệnh nhân thường rơi vào tâm trạng trầm cảm, chán chường cho nên ước tình cũng giảm theo.
Nên tham khảo ý kiến bác sĩ để biết rõ sức mình. Cũng nên lựa khi nào thấy trong người thoải mái, thư giãn, vai ba giờ sau bữa ăn, nơi yên tĩnh không bị quấy rầy gián đoạn và nhớ dùng thuốc trợ tình, nếu bác sĩ cho toa.
Ngộ nhận cuối cùng đề cập hôm nay là ảnh hưởng của rượu với bệnh tim.
Về điểm này thì cả y giới lẫn thường dân cũng có nhiều ý kiến trái ngược nhau, cho nên xin nêu ra ý kiến của Hội Tim Hoa Kỳ, đại ý như sau: Uống nhiều rựou đưa tới cao huyết áp, suy tim, mập phì và rủi ro bệnh tiểu đường. Uống nhiều hơn nữa sẽ gây ra tai biến não, đột nhiên tim ngưng. Theo Hội, nếu uống thì uống vừa phải: nam giới 1 hoặc 2 drinks mỗi ngày , nữ giới 1 drink mỗi ngày. Mỗi drink là 360 cc bia, 150cc rượu vang, 50cc rượu mạnh. Hội cũng đưa ra lời khuyên là nếu chưa bao giờ uống rượu thì không nên uống.
Một số nghiên cứu cho hay rượu có thể giảm tử vong bệnh tim ở một số người. Họ gợi ý rằng lợi ích đó là do rượu vang, đặc biệt là rượu vang đỏ có chất antioxidant Flavonoid là chất có thể làm tăng cholesterol lành HDL trong máu. Hoặc chất Reservatrol giảm rủi ro máu cục. Tuy nhiên Flavonoid cũng có trong cam chanh bưởi, quít, trà, hành.. và Reservatrol trong vỏ trái nho, các loại berries.
Kết luận
Xin mựơn ý kiến của Bác sĩ Ralph Sacco, Chủ tịch Hội Tim Mạch Hoa Kỳ cho kết luận: “Có một thiếu ý thức về thế nào là lý tưởng cho sức khỏe của hệ tim mạch. Khi được thăm dò thì 35% dân chúng nói họ khỏe mạnh. Nhưng khi hỏi tới 7 yếu tố có tác động tốt tới sức khỏe là dinh dưỡng, vận động, huyết áp, đường huyết, cholesterol, sức nặng cơ thể và hút thuốc lá thì chưa tới 1% đạt được các tiêu chuẩn để có sức khỏe tốt. Họ cứ cho là mình khỏe mạnh hơn là sự thực, cho nên ít áp dụng các phương thức hữu hiệu để giảm rủi ro cho tim”.
Thực là điều đáng tiếc.
Bác sĩ Nguyễn Ý Đức
Texas-Hoa Kỳ
www.bsnguyenyduc.com
Bác sĩ Nguyễn Ý Đức
Tháng Hai có ngày Tình Yêu. Ngày “Valentine Day.”
Thương yêu nhau, họ gửi cho nhau những đóa hoa, những miếng chocolat đủ mầu đủ hình dạng. Mà tình yêu đựoc biểu tượng bởi trái tim rạng rỡ. Yêu nhau họ cũng nâng niu chăm sóc trái tim của nhau. Và tháng 2 cũng là tháng mà y giới nhắc nhở mọi người tìm hiểu thêm tới các bệnh của tim, những rủi ro gây ra bệnh. Vì đây là nguyên nhân tử vong hàng đầu ở khắp mọi quốc gia, nhất là ở Hoa Kỳ, nhiều hơn là tổng số tử vong vì các loại ung thư. Theo thống kê, mỗi ngày ở đất nước này có 2200 tử vong vì bệnh tim, tức là cứ 39 giây đồng hồ là một người mang trái tim bệnh hoạn, suy nhược đi vào vùng đất lạnh với giun với dế. Và cũng mới đây thôi, ngày 9 tháng 2 năm 2011, một nhóm nhà chuyên môn tại Cơ quan Kiểm Soát Bệnh Hoa Kỳ CDC đã công bố kết quả sơ khởi về sự gia tăng của tai biến não do thiếu máu cục bộ cấp tính ở người trẻ mà nguyên do là mập phì.
Sau đây là một số ngộ nhận về bệnh tim mạch:
1-Bệnh tim là bệnh của người già
Nhiều nhà nghiên cứu đồng ý rằng ở người cao tuổi, các động mạch trở nên dày cứng nhiều hơn nhưng không phải tất cả đều sẽ bị bệnh tim.
Bác sĩ chuyên khoa tim mạch Richard Milani, New Orleans, cho hay, tắc nghẽn động mạch vì chất béo cần thời gian để thành hình, phát triển và bắt đầu từ tuổi trẻ. Cách đây vài chục năm, cơn suy tim (heart attack) thường thấy ở nam giới tuổi 60,70 hoặc 80, nữ giới trễ hơn thì bây giờ chứng bệnh này thấy ở cả nam nữ tuổi 30,40. Theo vị bác sĩ này, giới trẻ ngày nay lớn lên với fast food rồi ngồi coi TV nhiều giờ, ít vận động, tất cả đều là những rủi ro đưa tới bệnh tim mạch vì quá mập. Theo Hội Tim Mạch, hàng năm có gần 6000 em bị ngưng tim và một số đáng kề tử vong bất ngờ ở các lực sĩ thể thao trung học do bệnh tim mà ra. Vì thế, ở tuồi này nên yêu cầu bác sĩ thử cholesterol và đo huyết áp. Kết quả không bình thường là dấu hiệu báo động cần chăm sóc chữa trị ngay.
2-Dấu hiệu về cơn suy tim (heart attack) ở nam nữ giống nhau
Trong đa số các trường hợp, dấu hiệu của cơn suy tim ở cả nam lẫn nữ giới là đau ngực như có vật nặng đè lên, khó thở. Nhưng quá bán phụ nữ lại không có đau ngực mà lại thấy đau ở bụng, ở hàm ở lưng hoặc buồn nôn, khó thở và cho rằng mình chỉ bị ăn khó tiêu, mệt mỏi mà thôi chứ không nghĩ tới bệnh tim. Theo bác sĩ Mathew Devane, tác giả sách Heart Smart, 1/3 bệnh nhân chết vì cơn suy tim trước khi có dấu hiệu triệu chứng. Đôi khi thấy có dấu hiệu thì đã bị tai biến tim rồi.
Ngoài ra, còn trường hợp gọi là Thiếu Máu Cục Bộ ngắn hạn (Silent Ischaemia), trong đó mạch máu nuôi tim hoặc bị thu hẹp hoặc do máu cục, tế bào sẽ bị tạm thời thiếu oxy trong một lúc. Nếu tình trạng này liên tục xảy ra sẽ đưa tới cơn suy tim. Theo Hội Tim Mạch Hoa Kỳ, hiện nay có khoảng từ 3 tới 4 triệu người ở trong tình trạng này mà một số khá đông không có đau ngực. Silent ischaemia thường thấy ở bệnh nhân tiểu đường, cao huyết áp, hút thuốc lá, uống nhiều rượu, đã bị heart attack, béo phì.
3-Cholesterol cao là lý do chính đưa tới cơn đau tim
Sự thực là cholesterol càng cao thì rủi ro bệnh tim càng nhiều. Tuy nhiên, nên lưu ý là bệnh tim còn tùy thuộc ở loại cholesterol. Cholesterol toàn phần gồm có loại xấu LDL, loại tốt HDL, triglyceride và VLDL. Chính loại xấu LDL là thủ phạm đưa tới vữa xơ động mạch và bệnh tim. LDL có nhiều trong thực phẩm gốc động vật như da gà, thịt heo, thịt bò.
4-Đã bị cơn suy tim thì sức khỏe sẽ xuống dốc và bệnh có thể tái phát
Không đúng lắm. Trái tim bị bệnh có khả năng khá cao để trở lại bình thường. Vả lại, với tiến bộ của y khoa hiện nay, bệnh nhân có thể phục hồi dễ dàng, nếu thay đổi nếp sống, thực hành các hướng dẫn của bác sĩ và có niềm tự tin cao.
Còn chuyện tái phát sau cơn suy tim thì cũng tùy trường hợp Theo các nhà chuyên môn, 35% bệnh nhân thoát khỏi lưỡi hái tử thần thì có nhiều triển vọng không bị tái phát. Do đó, mỗi trường hợp đều cần được ước định và áp dụng các biện pháp cần thiết để tránh bệnh trở lại.
5-Cơ thể tôi mảnh mai lại nặng thể dục thì đâu có bị bệnh tim.
Không phải mập phì mới là rủi ro của bệnh tim mạch mà nhiều người mảnh mai gầy cũng có thể bị. Lý do là nhiều người gầy mà máu vẫn tràn ngập cholesterol vì tiêu thụ quá nhiều chất béo bão hòa và huyết áp vẫn cao. Còn tập thể dục cũng chỉ là một trong nhiều phương thức để phòng tránh bệnh tim. Nhiều tay thể dục chuyên nghiệp nhưng về sau vẫn bị bệnh tim vì thay đổi nếp sống. Chẳng hạn họ hút thuốc lá, gia đình bị bệnh tim mạch...
Nhân nói tới thể dục, cũng xin lưu ý rằng không cần tập cật lực mà chỉ vừa phải mỗi ngày. Chẳng hạn đi bộ khoảng 30 phút với tốc độ để hơi thở và nhịp tim nhanh hơn một chút mà ta không bị hụt hơi, vẫn nói chuyện với bạn đồng hành được. Thế là tốt lắm rồi.
6-Mỗi sáng tôi điểm tâm với 2 quả trứng tráng có được không"
Mỗi trứng có từ 200-250 mg cholesterol trong lòng đỏ, lòng trắng không có. Bạn ăn hai trái tức là đã vượt quá giới hạn mà Hội Tim Hoa Kỳ đưa ra, đó là mỗi ngày không quá 300 mg cholesterol. Ấy là chưa kể trong ngày bạn còn thưởng thức thêm một tô phở nạm gầu nước béo hoặc vài chiếc đùi gà chiên bơ.
7-Sau cơn suy tim thì đời sống tình dục coi như chấm dứt.
Đây là một hiểu lầm đáng tiếc và khá phổ thông. Đáng tiếc vì người bệnh đã bỏ qua một nhu cầu cần có của cuộc sống. Quá phổ biến vì nhiều bệnh nhân e ngại, rỉ tai nhau là sau đột quỵ, suy tim mà làm tình là bệnh dễ tái phát và đột tử có thể xẩy ra.
Theo Hội Tim Mạch Hoa Kỳ, đây là điều không đúng và ngay sau khi hoàn toàn bình phục, không có lý do nào để bệnh nhân không trở lại sinh hoạt tình dục như trước, nếu họ thấy sẵn sàng. Năng lựơng tiêu thụ trong cuộc mây mưa chỉ tương đương với năng lượng cần để bước lên chục bậc cầu thang và đột tử ít khi xảy ra sau cuộc làm tình. Có điều là sau tai biến, bệnh nhân thường rơi vào tâm trạng trầm cảm, chán chường cho nên ước tình cũng giảm theo.
Nên tham khảo ý kiến bác sĩ để biết rõ sức mình. Cũng nên lựa khi nào thấy trong người thoải mái, thư giãn, vai ba giờ sau bữa ăn, nơi yên tĩnh không bị quấy rầy gián đoạn và nhớ dùng thuốc trợ tình, nếu bác sĩ cho toa.
Ngộ nhận cuối cùng đề cập hôm nay là ảnh hưởng của rượu với bệnh tim.
Về điểm này thì cả y giới lẫn thường dân cũng có nhiều ý kiến trái ngược nhau, cho nên xin nêu ra ý kiến của Hội Tim Hoa Kỳ, đại ý như sau: Uống nhiều rựou đưa tới cao huyết áp, suy tim, mập phì và rủi ro bệnh tiểu đường. Uống nhiều hơn nữa sẽ gây ra tai biến não, đột nhiên tim ngưng. Theo Hội, nếu uống thì uống vừa phải: nam giới 1 hoặc 2 drinks mỗi ngày , nữ giới 1 drink mỗi ngày. Mỗi drink là 360 cc bia, 150cc rượu vang, 50cc rượu mạnh. Hội cũng đưa ra lời khuyên là nếu chưa bao giờ uống rượu thì không nên uống.
Một số nghiên cứu cho hay rượu có thể giảm tử vong bệnh tim ở một số người. Họ gợi ý rằng lợi ích đó là do rượu vang, đặc biệt là rượu vang đỏ có chất antioxidant Flavonoid là chất có thể làm tăng cholesterol lành HDL trong máu. Hoặc chất Reservatrol giảm rủi ro máu cục. Tuy nhiên Flavonoid cũng có trong cam chanh bưởi, quít, trà, hành.. và Reservatrol trong vỏ trái nho, các loại berries.
Kết luận
Xin mựơn ý kiến của Bác sĩ Ralph Sacco, Chủ tịch Hội Tim Mạch Hoa Kỳ cho kết luận: “Có một thiếu ý thức về thế nào là lý tưởng cho sức khỏe của hệ tim mạch. Khi được thăm dò thì 35% dân chúng nói họ khỏe mạnh. Nhưng khi hỏi tới 7 yếu tố có tác động tốt tới sức khỏe là dinh dưỡng, vận động, huyết áp, đường huyết, cholesterol, sức nặng cơ thể và hút thuốc lá thì chưa tới 1% đạt được các tiêu chuẩn để có sức khỏe tốt. Họ cứ cho là mình khỏe mạnh hơn là sự thực, cho nên ít áp dụng các phương thức hữu hiệu để giảm rủi ro cho tim”.
Thực là điều đáng tiếc.
Bác sĩ Nguyễn Ý Đức
Texas-Hoa Kỳ
www.bsnguyenyduc.com
Ý kiến bạn đọc
09/05/201122:05:40
Gracye
Khách
At last, someone comes up with the "right" awnser!
