Hôm nay,  

Y Học: Máu Trong Nước Tiểu

12/06/201000:00:00(Xem: 9036)

Y Học: Máu Trong Nước Tiểu

Bác sĩ Trần Mạnh Ngô
Máu trong nước tiểu (hematuria) là một triệu chứng khi thấy hồng huyết cầu trong nước tiểu (Red blood cells, RBC). Có 2 loại triệu chứng máu trong nước tiểu. Loại thứ nhất khi nhìn bằng mắt thường mà thấy đỏ trong nước tiểu, tức là có nhiều máu (Gross hematuria). Loại thứ 2 nếu phải dùng kính hiển vi mơí thấy hồng huyết cầu là có ít máu (Microscopic hematuria). Truy tìm máu trong nước tiểu là một thử nghiệm thông thường thấy trong phòng thí nghiệm hay phòng mạch bác sĩ.
Triệu Chứng: Bệnh nhân thường thấy nước tiểu có mầu đỏ, hồng, hay màu giống như nước Coca. Nhưng đôi khi đi tiểu ra máu mà không thấy có triệu chứng. Trong trường hợp hiếm có, bệnh nhân thấy máu ra thành cục và cảm thấy đau khi đi tiểu.
Nguyên Nhân Nước Tiểu có Máu: Máu trong nước tiểu có thể do tập thể dục (thường trong một vài ngày). Máu trong nước tiểu có thể do uống thuốc xổ (laxative Ex-lax), thuốc loãng máu như Aspirine, hay hiếm có hơn do Clopidogrel, v…v…. Nhưng bệnh nhân vẫn phải gặp bác sĩ để xác định nguyên nhân. Thực vậy, nguyên nhân máu trong nước tiểu rất phức tạp. Cần gặp bác sĩ Chuyên Niệu khoa (Urologist).
Đàn ông lớn tuổi bị nhiễm trùng đường tiểu có khi thử nghiệm mới thấy máu trong nước tiểu. Trong trường hợp nhiễm trùng nặng vi trùng đi lộn từ bọng đái vào thận hay vi trùng lọt vào thận qua ngả mạch máu, bệnh nhân thấy đau hông và nóng. Có trường hợp bệnh nhân bị sạn trong thận hay bọng đái, sưng tuyến nhiếp hộ tuyến hay viêm nhiếp hộ tuyến cũng có thể bị chảy máu nhiều hay ít trong nước tiểu. Ngoài ra, có máu trong nước tiểu còn do ung thư thận, ung thư bọng đái hay ung thư nhiếp hộ tuyến. Sau hết, một số bệnh hiếm thấy hay bệnh nhân bị thương tích thận cũng là nguyên nhân làm cho nước tiểu có máu.
Thử Nghiệm: Ngoài việc khám bệnh, bác sĩ thử nghiệm nước tiểu xem còn tiếp tục có máu, thử nhiễm trùng, thử khoáng chất gây bệnh sạn.
Chụp hình như siêu âm những cơ quan đường tiểu như thận hay bàng quang để truy tầm khi thận bị ứ nước (hydronephrosis), đường dẫn nước tiểu từ thận tơí bàng quang bị ứ nước (hydroureter), thận có chất vôi (nephrocalcinosis), bị u bướu trong bộ phận đường tiểu, hay có sạn trong đường dẫn nước tiểu (ureter), thận bị thương tích, bệnh nang thận (renal cysts) hay ung thư thận (renal cells carcinoma), hoặc hiếm hơn chảy máu trong nước tiểu do mạch máu thận bất bình thường.


Nguyên nhân chảy máu trong nước tiểu do phần ngoài thận như sưng nhiếp hộ tuyến không phải do ung thư, bệnh nhân hiện đang uống thuốc loãng máu, có sạn thận, nhiễm trùng bọng đái hay nhiễm trùng nhiếp hộ tuyến, hoặc do viêm mào tinh hoàn hay niệu đạo, ung thư bọng đái, ung thư niệu đạo. Cuối cùng, chảy máu trong nước tiểu có thể thấy sau khi tình dục.
Chụp hình bàng quang và chụp hình đường dẫn tiểu IVP sau khi chích thuốc phản quang (intravenous pyelogram), là để xem thận, đường dẫn tiểu hay bọng đáí có gì bất bình thường.
Nếu cần đi sâu vào chi tiết, bác sĩ cho chụp hình cắt lớp CT urogram, thử tế bào học nước tiểu, và nội soi bàng quang là những thử nghiệm thường dùng để chẩn đoán bệnh khi nước tiểu có máu (microhematuria).
Đôi khi thử nghiệm toàn bộ không thấy gì nhưng bệnh nhân vẫn phải theo dõi thường xuyên, đặc biệt cho những ai có nguy cơ ung thư bàng quang như tiểu sử hút thuốc lá, làm việc trong môi trường có chất độc, hay tiểu sử xạ trị ung thư.
Nguyên Nhân nước tiểu có máu nhìn thấy qua kính hiển vi (microhematuria) rất phức tạp. Nếu bác sĩ chuyên Niệu Khoa (Urologist) không thấy gì thì cần gặp bác sĩ chuyên khoa Nội Thương Thận (Nephrologist). Thí dụ, chảy máu trong nước tiểu bắt nguồn trong tiểu cầu, có thể do bệnh liên hệ miễn dịch như bệnh lupus, bệnh thận IgA, viêm thận-tiểu cầu (membranoproliferative)…Liên hệ di truyền như bệnh Fabry, Alport. Hay có máu trong nước tiểu là do liên hệ gia đình dòng họ; viêm nhiễm trùng như viêm thận tiểu cầu do nhiễm vi trùng Streptococcus, hay nhiễm siêu vi trùng…
Nguyên nhân chảy máu trong nước tiểu ngoài tiểu cầu do bệnh thận đa nang, viêm thận di truyền, bệnh dinh dưỡng như nước tiểu có chất vôi, bệnh thận khe (interstitial) do vi trùng, siêu vi trùng, do thuốc men đang dùng, hay bệnh do hiện tượng tự miễn dịch, nhiễm trùng như lao hay viêm thận.
Tóm lại, chảy máu trong nước tiểu có thể thấy nhiều hay ít trong nước tiểu, nguyên nhân đa dạng và phức tạp, cần phải gặp bác sĩ nhất là bác sĩ chuyên về niệu khoa (Urologist) để truy tầm bệnh. Nếu vẫn không thấy gì, mà vẫn bị máu trong nước tiểu (microhematuria) thì cần gặp bác sĩ chuyên khoa Nôi Thương Thận (Nephrologist) để tìm nguyên nhân. Bác sĩ Nội Thương Thận có thể phải làm sinh thiết thận (renal biopsy).
Bác sĩ Trần mạnh Ngô, E-mail: nmtran@hotmail.com. Xin mời ghé thăm Hình Ảnh Y Học Trong Tháng (Bs Trần Mạnh Ngô và Bs Nguyễn Nguyên), trong Y Dược Ngày Nay, www.yduocngaynay.com, Một trang Web y khoa của người Việt viết cho người Việt.

In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước1234567Trang sauTrang cuối

Wegovy, Ozempic và Mounjaro là các loại thuốc giảm cân và điều trị tiểu đường đã gây được tiếng vang lớn trong lĩnh vực tin tức y tế. Chúng nhắm vào các con đường điều tiết liên quan đến cả bệnh béo phì và tiểu đường, và được nhiều người coi là bước đột phá trong việc kiểm soát cân nặng, đường và huyết áp. Nhưng liệu những loại thuốc này có giải quyết được nguyên nhân gốc rễ của hội chứng chuyển hóa (metabolic disease) không? Điều gì đã thúc đẩy sự phát triển của chúng từ ban đầu?

Gần đây quý vị vừa bị cảm lạnh, cúm, RSV hoặc COVID, bệnh đã qua nhưng mãi vẫn không thể hết ho? Rất nhiều người bị giống như vậy. Triệu chứng này có thể tồn tại trong nhiều tuần sau khi cơ thể chúng ta đã loại bỏ vi-rút. Michael Shiloh, một bác sĩ chuyên nghiên cứu bệnh truyền nhiễm tại Trung tâm Y tế UT Southwestern cho biết những bệnh nhân bị ho thường kể là họ đã bị bịnh từ 8 tuần trước khi đến gặp ông. Ông nói: “Chúng tôi thực sự không thể phát hiện thấy vi rút gì ở những người này nữa nhưng họ vẫn bị ho.”

Bằng cách bắt chước cơ chế bảo vệ của cơ thể chống lại nhiễm trùng do vi khuẩn, một nhóm nghiên cứu ở Lund, Thụy điển hy vọng có thể ngăn chặn tình trạng viêm phát triển thành nhiễm trùng máu, theo đài truyền hình SVT, Thụy điển. Nhiễm trùng máu là tình trạng nhiễm trùng có thể đe dọa tính mạng. Thông thường nguyên nhân là do viêm phổi, nhiễm trùng đường tiểu hoặc nhiễm trùng vết thương. Nghiên cứu từ Lund cho thấy hiện nhiễm trùng huyết phổ biến hơn so với trước đây.

Ngày nay, có nhiều người lớn hơn bao giờ hết đang phải đối mặt với chứng rối loạn khả năng tập trung- thiếu khả năng chú ý, hay ADHD. Người ta nghi ngờ nguyên nhân chính của vấn đề này là do công nghệ hiện đại đang gây áp lực lên não bộ của họ. Trong khi có gần 10% trẻ em được chẩn đoán mắc chứng ADHD, một phân tích tổng hợp gần đây từ nhiều nghiên cứu cho thấy gần 6.8% người lớn mắc chứng ADHD – tăng từ 4.4% vào năm 2003.

Bộ não của chúng ta thường có khuynh hướng tìm kiếm và phản ứng với những điều mang lại sự hài lòng, gọi là phần thưởng. Khi chúng ta đói, bộ não hiểu rằng thức ăn là một phần thưởng, còn khi ta khát, nước sẽ là phần thưởng. Nhưng lạm dụng các chất gây nghiện như rượu và các loại thuốc có thể ảnh hưởng đến các con đường tìm kiếm phần thưởng tự nhiên trong bộ não, tạo ra những ham muốn khó kiểm soát và làm giảm khả năng kiểm soát hành vi của chúng ta.

Aissam Dam, cậu bé 11 tuổi, lớn lên trong một thế giới im lặng tuyệt đối. Em sinh ra đời đã bị điếc và chưa bao giờ nghe thấy bất kỳ tiếng động nào. Khi sống trong một cộng đồng nghèo ở Maroc, em đã học cách diễn đạt bằng ngôn ngữ ký hiệu do chính mình phát minh ra và không được đi học. Năm ngoái, sau khi chuyển đến Tây Ban Nha, gia đình đưa em đến gặp một chuyên gia về thính giác, người đã đưa ra một gợi ý đáng ngạc nhiên: Aissam có thể đủ điều kiện tham gia thử nghiệm lâm sàng sử dụng liệu pháp gen. Vào ngày 4 tháng 10, Aissam được đưa đến điều trị tại Bệnh viện Nhi đồng Philadelphia, trở thành người đầu tiên được điều trị bằng liệu pháp gen ở Hoa Kỳ cho bệnh điếc bẩm sinh. Mục đích là cung cấp cho em thính giác, nhưng các nhà nghiên cứu không biết liệu phương pháp điều trị này có hiệu quả hay không, và nếu có thì em sẽ nghe được bao nhiêu.

Sau mùa lễ cuối năm là lúc các bậc phụ huynh lo lắng về con đường đại học của con cháu mình. Những con số điểm, những chữ viết tắt như GPA, SAT và ACT sẽ làm phụ huynh nhức đầu và chúng ta sẽ bàn lại về vai trò các điểm này và nhất là tương quan giữa SAT và IQ trong khung cảnh của các thay đổi gần đây ở Mỹ. Năm ngoái, Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ quyết định cấm dùng màu da, nguồn gốc sắc tộc để quyết định tuyển chọn một ứng viên, từ chối không cho Đại học Harvard thực hành “tác dụng khẳng định” (affirmative action) để tăng sỉ số da màu không được đại diện đúng mức so với tỷ lệ trong dân số nói chung. Một trong những biện pháp được dùng để giảm bớt sỉ số dân Á Châu là gạt bỏ kết quả kỳ thi SAT hoặc giảm bớt tầm quan trọng của SAT, vì người gốc Á Châu có điểm SAT cao hơn nhiều so với các sắc dân khác.

Hội chứng người cứng đơ (Stiff Person Syndrome – SPS) là một căn bịnh có thể gây co thắt dữ dội và làm suy nhược các cơ, nhưng hầu hết mọi người đều không biết gì về nó mãi cho đến cuối năm ngoái, khi nữ danh ca Celine Dion công bố tình trạng bịnh của mình. Chứng rối loạn thần kinh và tự miễn dịch hiếm gặp này được cho là chỉ ảnh hưởng đến 1 hoặc 2 người trong một triệu người – và hai phần ba trong số những người bị là phụ nữ.

Tạp chí Consumer Reports vừa công bố phát hiện rằng nhựa vẫn hiện diện “rộng rãi” trong thực phẩm bất chấp các nguy hại về sức khỏe, và kêu gọi các cơ quan chức trách đánh giá lại mức độ an toàn của nhựa khi tiếp xúc với thực phẩm trong quá trình sản xuất. Tổ chức vô vụ lợi này cho biết rằng 84 trong số 85 mẫu thực phẩm ở siêu thị và thức ăn nhanh mà họ vừa kiểm tra gần đây có chứa “chất hóa dẻo” (plasticizers) được gọi là phthalates, một loại hóa chất được sử dụng để làm cho nhựa bền hơn.

Cách đâu 30-40 năm, lúc người tỵ nạn Việt mới định cư ở Mỹ và bắt đầu làm quen với các tập tục kể những tập quán về y tế ở Mỹ, trong y giới Mỹ cũng như các nước tây phương khác đang tranh cãi rất nhiều về chỉ định có nên cắt bao quy đầu theo thông lệ (routine circumcision) cho trẻ em sơ sinh hay không. Thuật ngữ “circumcision”, gốc latinh “circumcisio”. Từ "cắt bao quy đầu" xuất phát từ các từ Latin circum và caedo (circum: “xung quanh”; caedo: “tôi cắt”), có nghĩa đen là "cắt xung quanh". Từ epitome trong tiếng Hy Lạp cũng có nguồn gốc từ gốc có nghĩa là "cắt" hoặc "vết mổ". Trong tiếng Hebrew (Do Thái), phép cắt bao quy đầu được gọi là “peritomy”, xuất phát từ tiếng Hy Lạp peritomy.
Trang đầuTrang trước1234567Trang sauTrang cuối
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.