Câu Chuyện Y Học: Di Thể Fox12 Đổi Giới Tính
Bác sĩ Trần Mạnh Ngô
Các khoa học gia tại Phòng Thí Nghiệm European Molecular Biology, Heidelberg và Trung Tâm Khảo Cứu bên Anh Quốc khám phá di thể Fox12 đã "ém" một đơn vị DNA gọi là TESCO điều chỉnh biểu hiện Sox9, khiến cho tuyến sinh dục trở thành ngọc hoàn chứ không thành buồng trứng. Nghiên cứu mới cho thấy hiện tượng kể trên có thể xẩy ra ở người lớn. Nghĩa là di thể Fox12 có thể làm cho di thể Fox nằm yên trong buồng trứng suốt đời. Theo Ts Lovell-Badge thì hầu hết các động vật có xương sống đều có di thể Foxl2, thụ thể estrogen và di thể Sox9. Cơ chế này giúp cho động vật có xương sống giữ tính "cái" trong hiện tượng biến hoá động vật có xương sống. Sry và nhiễm sắc thể Y trong động vật được khám phá sau này.
Khi tiêu hủy di thể Foxl2 trong chuột cái, buồng trứng bắt đầu phát hiện nhưng sau đó buồng trứng bị tiêu hủy. Trong thử nghiệm kế tiếp, để nguyên cho buồng trứng phát triển bình thường. Nhưng khi chuột trưởng thành, khoa học gia tiêu hủy di thể Foxl2. Kết quả cho thấy noãn không thay đổi. Sinh lý chuột giống cái không thay đổi. Buồng trứng biến dạng thành ngọc hoàn. Đồng thơì tế bào cũng chuyển sang dạng ngọc hoàn.
Phân tích mới còn cho thấy di thể Foxl2 liên hệ thụ thể estrogen "ém" di thể Sox9. Nếu không có di thể Foxl2 thì thụ thể estrogen không hoạt động được, do đó mức estrogen xuống thấp, và làm đổi giống.
Ts Treier nghi ngờ cơ nguyên này đôi lúc phát hiện khi phụ nữ mất đường kinh có triệu chứng nam tính. Khi về già, mất đường kinh, kích thích tố thuyên giảm, một phần cấu trúc buồng trứng chuyển sang ngọc hoàn.
Điều trị bằng cách thay đổi mô hình tác dụng Foxl2 có thể giúp ngăn chặn hiện tượng kể trên.
Nếu quả khám phá giả thuyết kể trên là đúng thì một ngày nào đó, y khoa có thể điều trị bệnh thay đổi giới tính trẻ em.
Tóm lại, khử một di thể trong chuột có thể làm cho buồng trứng phát triển những đặc tính ngọc hoàn phái nam và sinh ra kích thích tố testosterone. Có thể là một trong lý do giải thích vì sao phụ nữ không sinh đẻ được.
Kết quả nghiên cứu thử nghiệm đăng trong báo Cell xuất bản tháng December 10, 2009. Bàn luận tường trình kể trên cũng được Edyta Zielinska đăng trong the Scientist.com.
Bác sĩ Trần Mạnh Ngô, nmtran@hotmail.com,
Xin mời ghé thăm Y Dược Ngày Nay, Một Trang Web Y Khoa của người Việt viết cho người Việt.